Crnogorska akademija nauka i umjetnosti (CANU), najviša naučna i umjetnička ustanova u Crnoj Gori. Osnovana je 1976. na tradiciji Društva za nauku i umjetnost Crne Gore (1971). Skupština SRCG donijela je Zakon o Crnogorskoj akademiji nauka i umjetnosti 10. III 1976, prema kojem Društvo za nauku i umjetnost Crne Gore nastavlja sa radom kao Crnogorska akademija nauka i umjetnosti. Zakonom o Crnogorskoj akademiji nauka i umjetnosti (2012) Akademija je ustanovljena kao najviša naučna i umjetnička ustanova u Crnoj Gori, od posebnog nacionalnog i državnog interesa. Akademija objedinjuje naučne potencijale, organizuje, podstiče i razvija naučno, umjetničko i kulturno stvaralaštvo, afirmiše crnogorsku duhovnu, nacionalnu i državnu tradiciju od Duklje do savremene Crne Gore i svojim djelovanjem doprinosi ukupnom napretku države Crne Gore. Akademija ima četiri odjeljenja: Odjeljenje prirodnih nauka, Odjeljenje društvenih nauka, Odjeljenje humanističkih nauka i Odjeljenje umjetnosti. U svom sastavu Akademija ima i naučnoistraživačke jedinice: Institut za jezik i književnost „Petar II Petrović Njegoš”, Centar za energiju i ekologiju – ENEKO i Leksikografski centar, te posebne jedinice: Biblioteku sa Arhivom i Galeriju sa umjetničkom zbirkom. Članovi su redovni, vanredni i inostrani (nekada dopisni); najviši organ Akademije je Skupština. Likovni umjetnici članovi CANU djeluju u okviru Odjeljenja umjetnosti, a istoričari i teoretičari umjetnosti u okviru Odjeljenja humanističkih nauka. U analima Akademije nalaze se likovni umjetnici: → Miloš Vušković, → Vuko Radović, → Luka Tomanović, → Branko Filipović Filo, → Vojislav Vojo Stanić, → Dušan Vukotić Vud, → Anka Burić, → Dragan Karadžić, → Pavle Pejović (redovni članovi); → Aleksandar Aco Prijić (vanredni član) i → Miodrag Dado Đurić, → Petar Omčikus, → Dimitrije Popović, → Tome Serafimovski (inostrani članovi). Istoričari i teoretičari umjetnosti koji su bili ili jesu članovi Akademije: → Pavle Mijović, → Rajko Vujičić, → Olga Perović, → Niko Martinović (redovni članovi); → Aleksandar Čilikov (vanredni član) i → Tonko Maroević, → Cvetan Grozdanov (inostrani članovi). Na osnovu sporazumâ o saradnji sa inostranim akademijama, Akademija organizuje izložbe likovnih umjetnika članova CANU u Crnoj Gori i u inostranstvu, kao i izložbe članova drugih akademija u Crnoj Gori. Akademija objavljuje monografije o svojim članovima likovnim umjetnicima (Dragan Karadžić, 2008; Luka Tomanović, 2011; Likovne poetike članova CANU, 2015) i monografske kataloge za izložbe članova CANU. U sklopu izdavačke djelatnosti, Akademija objavljuje radove iz istorije umjetničke kulture Crne Gore (Pavle Mijović, Tipologija crkvenih spomenika u Crnoj Gori, 1996; Slobodan Raičević, Slikarstvo Crne Gore u novom vijeku, 1996; Aleksandar Čilikov, Crkve i manastiri basena Skadarskog jezera, 2012; Mile Grozdanić, Otisak i znak, 2018. i dr.).

N. Martinović