Grozdanov, Cvetan, maked. istoričar umjetnosti, univerzitetski profesor (Ohrid, 5. III 1936 – Skoplje, 30. III 2018). Završio je studije istorije umjetnosti na FF Univerziteta u Beogradu (1961). Akademske 1966/67. koristio je stipendiju francuske vlade i proučavao istoriju vizantijske umjetnosti na Collége de France u Parizu. Godine 1966. bio je jedan od organizatora monumentalne izložbe „Slovenska pismenost – 1050 godina od smrti Klimenta Ohridskog“. Doktorirao je na FF u Beogradu, na kojem je 1980. izabran za vanrednog, a 1985. za redovnog profesora. Od 1970. radio je na FF u Skoplju (Grupa za istoriju umetnosti), na kojem je bio i dekan (1989–1991); predavao je srednjovjekovnu umjetnost na FLU u Beogradu; bio ministar kulture u prvoj vladi Republike Makedonije, izabranoj od višestranačke skupštine (1991/92). Tokom tri decenije intenzivno se bavio naučnoistraživačkim radom. Pored naučnih centara bivše Jugoslavije, predavao je u Parizu (UNESCO), na Akademiji nauka u Pragu, na univerzitetima u Solunu, Istanbulu, Rimu, Napulju i Sofiji. Na XVIII međunarodnom kongresu vizantologa u Moskvi povjeren mu je uvodni referat na okruglom stolu „Jugoslovenski svetitelji u pravoslavnoj ikonografiji“. Autor je više od 300 bibliografskih jedinica, objavljenih u domaćim i stranim stručnim i naučnim časopisima. Za knjigu Ohridski freskoživopis iz XIV vijeka dobio је državnu nagradu „11. октомври“ (1981); za knjigu Portreti za svetitelje iz Makedonije iz XI do kraja XVIII vijeka nagradu grada Skoplja „13. ноември“ (1984); za monografiju Sveti Naum Ohridski najvišu nagradu za nauku u Republici Makedoniji – „Goce Delčev“ (1996). Laureat je i drugih nagrada i priznanja: prvi је dobitnik ohridske nagrade „7. ноември” (1969); Sinod Ruske pravoslavne crkve dodijelio mu je 1988. Medalju „Sv. Vladimir Veliki“; Nacionalna akademija nauka Ukrajine odlikovala ga je priznanjem „Zlatna fortuna“; Bugarska akademija nauka dodijelila mu je najviše odlikovanje (medalju) „Marin Drinov“; Državni univerzitet u Sofiji dodijelio mu je titulu doctor honoris causa, kojom ga je odlikovao i Državni univerzitet „Taras Ševčenko“, Kijev. Godine 2003. dobio je Medalju Državnog instituta za strateška istraživanja u Republici Turskoj, a 2005. izabran je za člana Udruženja evropskih intelektualaca. U njegovom integralnom opusu prisutan je interes za pronicanje u vizantijsko-slovenske kulturne veze, prije svega u likovnoj umjetnosti, počevši od Sv. Ćirila i Metodija i Sv. Klimenta Ohridskog pa sve do XIX vijeka. Za dopisnog člana MANU izabran je 1991, a za redovnog 1996. Potpredsjednik MANU bio je u periodu 2004–2007. Bio je inostrani član SANU. Za dopisnog (kasnije inostranog) člana CANU (→ Crnogorska akademija nauka i umjetnosti) izabran je 2006.

Literatura: Crnogorska akademija nauka i umjetnosti: 1971–2021, Jubilarna izdanja, Knjiga 11, Podgorica, 2021.

N. Martinović