Leksikon likovne umjetnosti Crne Gore

Mirišta, Petrovac, rimska vila, arhitektura, mozaici, anonim (kraj I – početak VII v.). Rimska vila otkrivena je 1902. na lokalitetu Mirišta, na oko 300 m udaljenosti od mora, u maslinjaku Marka Gregovića. U arheološkim istraživanjima u periodu 2006–2011, u složenoj stratigrafiji, definisano je više graditeljskih faza vile. Podignuta je na terasastom terenu, krajem I ili početkom II v. U drugoj fazi (II–III v.) proširena je prema zapadu. Nakon stradanja objekta u IV v., dograđene su nove prostorije, radionica za proizvodnju maslinovog ulja i objekat ekonomskog karaktera. U posljednjoj fazi, u VI v., došlo je do niza nivelacija i popravki. Vila je bila u funkciji do prvih godina VII v. Više prostorija u vili bilo je dekorisano podnim mozaicima. Starijem periodu (I–II v.) pripadaju fragmenti mozaikâ nađenih u nekoliko prostorija i u piscinama vile. Iz mlađe faze (III–IV v.) su mozaici iz zapadnog, stambenog dijela kompleksa. U jednoj od prostorija (M), mozaička dekoracija sačuvana je na površini od 35,7 m². U prepletnu traku, podijeljenu u 12 polja, na bijeloj osnovi ukomponovane su rozete, Solomonov čvor, kameni točak, kantaros, cvjetni motivi, stilizovani listovi vinove loze i dr. Mozaik je izrađen kamenim teserama sive, crne, zelene, ružičaste i crvene boje. Radili su ga solidni majstori, čije porijeklo nije poznato. Istom periodu pripadaju i fragmenti mozaika sa maritimnim motivima (oktopoda, lignji, delfina), kao i predstava tri ribe sa zajedničkom glavom. Jedan dio ovih fragmenata odnesen je sa lokaliteta početkom XX v., dok su drugi nestali šezdesetih godina XX v. U vili su pronađeni i fragmenti oslikanog zidnog maltera, ukrašeni crvenim bordurama i zelenom, crvenom i plavom bojom, rađeni al secco.