Filipović, Branko Filo, slikar (Cetinje, 17. VI 1924 – Beograd, 7. XI 1997). Gimnaziju je učio na Cetinju i u Beogradu. Početkom rata vraća se na Cetinje, gdje je kao talac interniran u Albaniju (Kavaja, 1942–1943). Pomilovan je 1943. i oslobođen kao nepunoljetan. Mobilisan je 1944. u NOP. Na poziv → Mila Milunovića, upisao je 1947. likovnu školu na Cetinju, kod prof. → Petra Lubarde. Po premještanju škole u Herceg Novi, odlazi u Beograd, gdje uči u ŠPU. Krajem 1950. u Herceg Novom nastavlja obrazovanje u likovnoj školi, kod prof. → Mirka Kujačića (→ Umjetnička škola u Herceg Novom). Učestvuje na II saveznoj izložbi na Cetinju 1951, poslije koje ga I. Tabaković predlaže M. Milunoviću za saradnika. Njegove slike iz ranog perioda karakterišu stilske osobenosti i tematika klasičnog modernizma (pejzaži, cvijeće, mrtve prirode i marine). Bio je član prve crnogorske likovne grupe „Trojica” (1951–1960) (→ Likovne grupe), sa kojom je izlagao na Cetinju (1951, 1955, 1957, 1958, 1960), u Titogradu (1956, 1958, 1960) i Beogradu (1957). Akademiju likovnih umetnosti i specijalni tečaj završava 1955. u Beogradu kod M. Milunovića. Uporedo sa studijama na Akademiji, pohađa Umetničku radionicu kod J. Kratine, gdje pod uticajem fresko-slikarstva eksperimentiše sa slikarskim materijalom, koji će otvoriti put njegovim daljim umjetničkim traženjima u kontekstu nefigurativne umjetnosti – enformela. Jedan je od značajnih aktera domaće i internacionalne umjetničke scene XX v., u prelomnom periodu kada se dešavaju imanentne promjene u kulturnom, društvenom, političkom i umjetničkom životu na evropskim prostorima. Prvu samostalnu izložbu imao je 1957. u Galeriji ULUS-a u Beogradu, na kojoj izlaže enformel sliku. Svoj stav prema ideološkim diktatima, koji sputavaju slobodu likovnog izražavanja, iskazao je izložbom u Galeriji ULUS-a (1963), na kojoj izlaže crne enformel radove. Kao već tada afirmisan slikar evropske moderne i postmoderne, imao je samostalnu izložbu u Galerie d’Arte La Fontanella u Rimu (1958). Pohađao je Accademia di Belle Arti u Rimu. Priređuje samostalne izložbe u Belgiji (Palais des Beaux-Arts, Brisel, 1965), Italiji (Panelope Gallery, Rim, 1967), Francuskoj (Galerie Rive Gauche, Pariz, 1978). O njemu pišu poznati evropski kritičari i istoričari umjetnosti. Filipović je bio slikar zavičajnog crnogorskog prostora – genius loci, koji se likovno izražavao jezičkim referencama – enformela, asocijativne, ekspresionističke i lirske apstrakcije. Na ranim radovima na papiru Bez naziva (ulja, 1954–1956), primjenjuje postupak koji se bazirao na akciji – brzom izvođenju zasnovanom na prskanju i curenju likida, i korišćenju pijeska pomiješanog sa pigmentom. U periodu 1957–1960. nastaju dvije slike pod nazivom Kompozicija i ciklus „bijelih slika”. Realizovane su impastnim naslagama pjeskovitog pigmenta – bijele, na kojima interveniše lampom za lemljenje, razjedajući nanose posne fakture. I ovdje se mogu naslutiti daleke reminiscencije na crnogorski krš, jer je za njega Crna Gora bila „jedna velika enformel slika”. U imaginarnim predjelima rodnog tla, u njegovoj hrapavoj strukturi, otkrivao je unutrašnji pokret materije. Istovremeno, radi djela koja pripadaju „crnom enformelu”. Šezdestih godina nastaje serija slika „Horizonti” (imaginarni horizonti Crne Gore – pogled sa brda prema morskoj ili kamenoj pučini). Na pozadini istaknutoj horizontalnim planovima, ili panoramskim – spuštenim horizontom, definisanim lazurnim potezima, postavlja pastozne apstraktne forme/formu, na kojima potencira unutrašnju dinamiku i kretanje: Bela slika (1960), Motiv mog kraja (1962), Kamena pustinja (1962), Pejzaž (1964). Tada nastaju i kompozicije na kojima rješava problem odnosa asocijacije i apstrakcije, poetike nadrealizma i apstrakcije (Pegaz, Sjećanja, Čudovište). Od sedamdesetih godina, njegovo slikarstvo dobija novi zamah u domenu visokog modernizma. U njemu su se eruptivnom silinom spojili osjećanja i emocije, dramatično/ekspresivno i toplo lirsko, apstraktno, „iluzivno” i asocijativno. Slike: Oluja (1971), Sukob (1972), Igra (1975), Planina, Horizont, Primorski motivi, definisane su kao djela lirske apstrakcije i apstraktnog optičkog iluzionizma baroknog trompe l’oeil. Osamdesetih godina, u domenu čistog slikarstva, radi na velikim formatima u zanosu snažnog kolorističkog ekspresionizma. Odnosom materija – boja stvara novu plastičnost, koja postaje nazavisna od asocijativnih elemenata. Naslagama bojene paste, sedimentnim strukturama, snažnim gestom nezaustavljivog kretanja, luminističkim hromatskim kontrapunktovima clair-obscura, uspijeva da artikuliše i harmonizuje žestinu kosmičke eruptivnosti, koju usložnjavaju i snažni sudari crvene – plave – crne. To je slikarstvo akcije, bojenog polja: U vrtlogu (1985), Kretanje (1985), Diptih (1987). Devedesetih ide dalje u definisanju interakcije kolorističkih površina, koje se zgušnjavaju i šire prostorom (Kretanje I, Kretanje II). Na slikama manjih formata, pastozne zrnaste teksture, preovladava tamni kolorit, kojim postiže jedan viši stepen dramatične i emotivne katarze. Radio je mozaike: Pobuna kotorskih mornara i potapanje broda, Zagreb (1962) i u Beogradu: bivša zgrada SIV-a SFRJ i Hotel „Interkontinental” („Horizont”, 1978). Imao je 57 samostalnih izložbi, od kojih su najznačajnije: retrosp. u MSU u Beogradu i u Modernoj galeriji u Ljubljani (1987); izložba u Studentskom kulturnom centru, Beograd (1996); retrosp. u → Plavom dvorcu na Cetinju (1997); posthumne izložbe u Galeriji Kulturnog centra, Beograd (2000) i u MSU, Novi Sad (2004). Bio je predstavnik SFRJ na 44. Venecijanskom bijenalu (1990). Učestvovao je na preko 200 kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu: Beograd, Dubrovnik, Njujork, Montreal, Bejrut, Fontenblo (Francuska), Milano, Pariz, Bari, Erevan, Turne (Belgija), Haselt (Belgija), Šarlroa (Belgija), Tunis, Kairo, Aleksandrija, Nikozija, Ankara, Varna (Bugarska), Sarajevo, Berlin, Moskva, Štutgart, Frankfurt, Kipar, Ksanti (Grčka), Rim, Budimpešta, Limasol, Kostroma... Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja, među kojima su: Savezna nagrada za zidno slikarstvo (1962); Nagrada Cetinjskog likovnog salona „13. novembar”, Cetinje (1967); Trinaestojulska nagrada (1969); Otkupna nagrade na XV Memorijalu „Nadežda Petrović”, Čačak (1989). Posthumno je dobio Nagradu „Petar Lubarda” (2000). Bio je član ULUCG-a od 1950, a od 1954. ULUS-a. Bio je stalni član galerija: „Galerie Rive Gauche”, „Galerie Lambert”, „Galerie Du Passeur” u Parizu i „Penelope Gallery” u Rimu. Za vanrednog člana CANU (→ Crnogorska akademija nauka i umjetnosti) izabran je 1991, a za redovnog 1996.