Elaborat o zaštiti imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina, studija na osnovu koje se izdaje dozvola za zaštitu imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina. U skladu sa Zakonom o vinu i prerađevinama od grožđa i vina (1974), Zavod za vinogradarstvo i voćarstvo → Poljoprivrednog instituta u Titogradu uradio je 1976. Elaborat za proglašenje vina „Vranac” kao vrhunsko vino i → zaštitu geografskog porijekla crnogorskog proizvođača → Agrokombinat „13. jul”. Sastojao se iz osam poglavlja: I Crnogorsko vinogradarstvo i vinarstvo u prošlosti; II Crnogorsko vinogradarstvo i vinarstvo u posleratnom periodu; III Prikaz agroekološkog ambijenta; IV Kapaciteti za proizvodnju grožđa; V Vranac i njegovi pratioci u vinu „Vranac”; VI Način proizvodnje čuvenog vina; VII Medalje i priznanja vina „Vranac” i VIII „Vranac” kao vrhunsko vino. Na osnovu Elaborata, republički sekretar za poljoprivredu SRCG izdao je, 1976, Naredbu o zaštiti porijekla vrhunskog vina „Vranac”. Svjetska organizacija za intelektualnu svojinu izdala je, 1977, Sertifikat Međunarodne zaštite žiga (→ Zaštitni žig) za crnogorsko kvalitetno crno vino „Vranac”. Međurepublička pokrajinska komisija za rejonizaciju vinogradarstva i vinarstva SFRJ, 1975, utvrdila je jedinstvenu metodologiju o zaštiti, kontroli kvaliteta i označavanja vina u SFRJ, nakon čega je, 1985, SOUR Agrokombinat „13. jul", RO „Plantaže”, OOUR „Vinarski podrum – Titograd” (danas → „13. jul – Plantaže” AD Podgorica), podnio zahtjev da se zaštiti ime, kvalitet i geografsko porijeklo vina koje je proizvodio. Urađeno je pet elaborata: Elaborat o zaštiti imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina „Crnogorski Vranac”, Elaborat o zaštiti imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina „Crnogorski Krstač”, Elaborat o zaštiti imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina „Crnogorski Merlot”, Elaborat o zaštiti imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina „Crnogorski Roze” i Elaborat o zaštiti imena, kvaliteta i geografskog porijekla vina „Duklja”. Sastojali su se iz devet poglavlja: I Crnogorsko vinogradarstvo i vinarstvo u prošlosti i danas; II Prikaz agroekološkog ambijenta za gajenje vinove loze; III Kapaciteti za proizvodnju grožđa; IV Podrum, oprema i kapacitet; V Tehnološki postupak proizvodnje vina; VI Medalje i priznanja; VII Parametri kvaliteta tog vina; VIII Kontrola proizvodnje i IX Zaključak. Autori elaborata bili su → Mihailo Hajduković, → Vukica Perunović, → Ivan Dašić i → Anica Ana Hajduković. U postupku dalje zaštite vina, Republički komitet za poljoprivredu i šumarstvo SR Crne Gore, 1985, formirao je Stručnu komisiju, u sastavu: → Predrag Vuksanović (Poljoprivredni fakultet u Sarajevu), predsjednik Komisije, i članovi Komisije: Dubravka Premužić (Poljoprivredni fakultet Zagreb), Radoslav Paunović (Poljoprivredni fakultet Zemun), Vladimir Kovač (Tehnološki fakultet Novi Sad), → Ljubomir Pejović (Poljoprivredni institut Titograd), → Svetozar K. Pejović (Opštinski komitet za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu i lovnu privredu Titograd), → Nikola M. Petrović (SOUR Agrokombinat „13. jul” Titograd), Nikola Đurović i Borka Tatar (Republički komitet za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu, Titograd), sa zadatkom da Komitetu podnese Izvještaj o ispunjenosti propisanih uslova za izdavanje dozvole za zaštitu imena kvaliteta i geografskog porijekla vina. Na osnovu elaboratâ i Izvještaja, Republički komitet za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu, 1985, donio je Rješenje o zaštiti imena i geografskog porijekla za: Vrhunsko vino „Merlo” sa geografskim porijeklom; Vrhunsko vino „Krstač” sa geografskim porijeklom; Kvalitetno vino „Vranac” sa geografskim porijeklom; Kvalitetno vino „Krstač” sa geografskim porijeklom; Kvalitetno vino „Roze” sa geografskim porijeklom i Kvalitetno vino „Duklja” sa geografskim porijeklom. Saveznom zavodu za intelektualnu svojinu SRJ Holding kompanija Agrokombinat „13. jul” AD „Plantaže” – Podgorica podnijela je, 2001, prijavu za ustanovljenje geografskih oznaka porijekla za svoja vina. Uz prijavu, predati su elaborati: Elaborat o zaštiti oznake porijekla za crnogorsko crno vino „Vranac”, Elaborat o zaštiti oznake porijekla za crnogorsko bijelo vino „Krstač”, Elaborat o zaštiti oznake porijekla za crnogorsko crno vino „Cabernet”, Elaborat o zaštiti oznake porijekla za crnogorsko crno vino „Merlot”, Elaborat o zaštiti oznake porijekla za crnogorsko bijelo vino „Chardonnay” i Elaborat o zaštiti oznake porijekla za crnogorsko bijelo vino „Sauvignon”. Autori elaborata su Anica Ana Hajduković, → Svetozar Savić, → Biljana Knežević i → Franjo Đoković. Na osnovu izvještaja Stručne komisije → Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Crne Gore (MPŠV) i Sertifikata o kvalitetu → Biotehničkog instituta iz Podgorice, MPŠV je vršilo redovnu kontrolu kvaliteta i procesa proizvodnje grožđa i vina s oznakom porijekla, u skladu sa Zakonom o vinu i prerađevinama od grožđa i vina (1983) i Elaboratom. Na temelju elaboratâ o zaštiti oznake porijekla za crnogorska vina (2001) i Zakona o geografskim oznakama porijekla vina (1995), Savezni zavod za intelektualnu svojinu SRJ je, 2002, ustanovio geografske oznake porijekla kao oznake porijekla za crnogorska vina „Crnogorski Vranac”, „Crnogorski Krstač” „Crnogorski Cabernet”, „Crnogorski Merlot”, „Crnogorski Chardonnay”, „Crnogorski Sauvignon”. Svjetska organizacija za intelektualnu svojinu izdala je, 2003, Sertifikat o međunarodnoj registraciji oznake porijekla vina „Crnogorski Krstač” (br. 846) i Crnogorski Vranac” (br. 847). Prema → Zakonu o vinu (2016) i Pravilniku o načinu vođenja Registra zaštićenih oznaka porijekla i geografskim oznakama vina i drugih proizvoda od grožđa (2018), udruženje proizvođača, koje čini grupa proizvođača s pravnim statusom koja ima više od 50% od ukupnog broja registrovanih proizvođača na određenom vinogradarskom području, podnijelo je zahtjev MPŠV za → oznaku geografskog porijekla i → oznaku porijekla vina. Izrada specifikacije proizvoda bila je obavezna u sklopu zakonskih propisa. Specifikacija je sadržala: naziv proizvoda koji se želi zaštititi, opis proizvoda, enološke postupke koji se koriste prilikom proizvodnje i ograničenja, razgraničenje geografskog područja, maksimalni prinos po hektaru, oznaku sorte od koje je proizvedeno vino, detalje o nazivu proizvoda, specifičnom kvalitetu i drugim karakteristikama koje se mogu pripisati tom geografskom porijeklu. Provjera usklađenosti specifikacije vrši se u toku proizvodnje, u toku i nakon odležavanja proizvoda, shodno Pravilniku o načinu vođenja Registra zaštićenih oznaka porijekla i geografskim oznakama vina (2018). Prva objavljena specifikacija u Crnoj Gori je Specifikacija proizvoda za zaštićenu oznaku porijekla „Podgorički subregion” (aprila 2019). Do kraja 2023, objavljeno je deset specifikacija za oznake porijekla vina: „Piperi”, „Kuči”, „Riječka nahija”, „Bjelopavlići”, „Katunska nahija”, „Nudo”, „Ulcinjski subregion”, „Boka Kotorska”, „Podgorički subregion” i „Crmnica”, kao i dvije specifikacije za oznaku geografskog porijekla: Specifikacija „Crnogorsko primorje” i Specifikacija „Crnogorski basen Skadarskog jezera”.