Muškaćela
Muškaćela (muškaćelica), vinska sorta vinove loze za proizvodnju bijelih vina. Iako se smatrala autohtonom sortom, → genetičkom identifikacijom sorte utvrđeno je da je to sorta muskat bijeli (Mucat blanc à petits grains / Muscato bianco). Prvi pisani izvor o sorti muškaćelici i njenom gajenju u Crnoj Gori nalazi se u časopisu Grlica (1891). Opisana je kao bijela sorta vinove loze, koja se u manjem obimu gajila u → Crmnici i čije grožđe ima jak miris. Sedamdesetih godina XX vijeka, u manjem procentu gajila se i u vinogradima u privatnom vlasništvu. U strukturi površina pod bijelim vinskim sortama u Crnoj Gori, prema rejonizaciji iz 2017, učestvovala je sa 0,08%. → Čokot je slabije do srednje bujan. → List je srcastog oblika, trodjelan, s otvorenim urezom drške u obliku slova „U”. → Cvijet je morfološki i funkcionalno hermafroditan. → Grozd je srednje veličine, zbijen, konusnog oblika, sa veoma kratkom peteljkom. → Bobica je srednje veličine, okruglog oblika, zelenožute boje → pokožice. Meso je srednje čvrsto, muskatnog ukusa. Postiže prinos → grožđa 8−14 t/ha. Grožđe sazrijeva u II epohi (→ Epoha sazrijevanja grožđa). → Vino je osvježavajuće, finog bukea, sa blagim muskatnim ukusom i mirisom.
LITERATURA I IZVOR: M. Plamenac, „Gajenje vinove loze u Crmnici”, Grlica, Cetinje, 1891; M. Ulićević, „Prilog rejonizaciji vinogradarstva u Crnoj Gori”, Naša poljoprivreda i šumarstvo, 2/V, Titograd, 1959; D. Burić, Savremeno vinogradarstvo, Beograd, 1995; V. Maraš, V. Božović, S. Giannetto, M. Crespan, „SSR molecular marker analysis of the grapevine germplasm of Montenegro”, Journal International des Sciences de la Vigne et du Vin, 48, 2014; V. Maraš, „Ampelographic and genetic characterization of Montenegrin grapevine varieties”, IntechOpen: Advances in Grape and Wine Biotechnology, 4, 2019; V. Maraš, J. Tello, A. Gazivoda, M. Mugoša, M. Perišić, J. Raičević, N. Štajner, R. Ocete, V. Božović, T. Popović, E. García-Escudero, M. Grbić, J. M. Martínez-Zapater, J. Ibáñez, „Population genetic analysis in old Montenegrin vineyards reveals ancient ways currently active to generate diversity in Vitis vinifera”, Scientific Report, 10, 2020; Studija o rejonizaciji vinogradarskih geografskih proizvodnih područja Crne Gore (Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore), Podgorica, 2017.
V. Maraš