Životna forma, skup adaptivnih karakteristika jedne vrste na ekološke uslove staništa koje naseljava. Karakter životne forme je u velikoj mjeri izražen u morfološkim osobinama biljaka, ali obuhvata i njene anatomske i fiziološke karakteristike, dinamiku smjene fenofaza, način razmnožavanja. Koliko uslovi sredine definišu spoljašnji oblik neke vrste, najbolje pokazuju primjeri ekološke konvergencije – morfološko-ekološke sličnosti između filogenetski udaljenih organizama. Primjer ekološke konvergencije je sukulentna forma stabla uz metamorfoze listova u trnove, koja se javlja kod dvije sistematski veoma udaljene grupe, Cactaceae (kaktusi) i Euphorbiaceae (mlječike). Kaktusi i mlječike žive u veoma sličnim ekološkim uslovima, visoke temperature i velike suše, koji vladaju na njihovom pustinjskom staništu. Biljke su na svom staništu izložene uticaju različitih ekoloških faktora, pa se i njihove adaptacije razvijaju u različitim smjerovima. U skladu sa tim, životne forme se mogu grupisati na različite načine, u zavisnosti od toga koji je faktor uslovio njihovo formiranje. Ako se kao kriterijum podjele uzme svjetlost, biljke se dijele na: → heliofite, poluskiofite i → skiofite. Kad je kriterijum podjele vodni režim staništa, biljke se dijele na: → kserofite, → mezofite, → higrofite i → hidrofite. Jedna ista vrsta istovremeno pripada većem broju životnih formi. Tako Utricularia vulgaris L., rijetka i zaštićena vrsta crnogorske flore, pripada istovremeno životnoj formi zeljastih biljaka, životnoj formi hidrofita i životnoj formi → insektivornih biljaka. U ekologiji se široko upotrebljava podjela životnih formi prema Christianu Raunkieru, danskom ekologu, koji je za kriterijum podjele koristio položaj organa koji preživljavaju nepovoljni period godine. Po Raunkieru, biljke su svrstane u: → fanerofite, → hamefite, → hemikriptofite, → kriptofite i → terofite.