Istoriografija i izvori o dinastiji Balšić. Istorijske izvore o dinastiji Balšić (→ Balšići) čine povelje i drugi akti koji su objavljeni u, prije svega, brojnim zbornicima. Italijanski jezuita i istoričar Danijele Farlati je u okvru edicije Illyricum sacrum (VII/1817) objavio izvore vezane za period Balšića. Balšići se prvi put pominju 1304, a kao vladari Zete pominju se u povelji srpskog cara Uroša Dubrovčanima iz septembra 1360. godine. Najstarija sačuvana povelja Balšića potiče iz 1368. godine. To je zajednička povelja braće Balšić (→ Stracimira Balšića, → Đurađa I Balšića i → Balše II Balšića) Dubrovčanima. Povelje Balšića je objavio srpski istoričar Pavle Karano-Tvrtković u ediciji Srpski spomenici ili stare risovulje, diplome, povelje, i snošenija bosanski, serbski, hercegovački, dalmatinski, i dubrovački kraljeva, careva, banova, despota, knezova, vojvoda i vlastelina, Beograd 1840. godine. Tu su: povelja Đurađa I Dubrovčanima iz 1373, povelje Balše II Dubrovniku iz 1379. i 1385. i jedna povelja → Đurađa II Stracimirovića Balšića. Povelje Balšića je publikovao slovenački filolog i lingvista Fran Miklošič u ediciji Monumenta Serbica spectantia historiam Serbiae, Bosniae, Ragusii koja je objavljena u Beču 1858. godine. Tu su: povelja Đurađa I Balšića, njegovog brata Balše II i sinovca Đurađa II Dubrovčanima iz novembra 1373, povelja Balše II Dubrovčanima iz novembra 1379, povelja Đurađa II Balšića Dubrovčanima iz januara 1386. i povelja → Konstantina Balšića (sin Đurađa I Balšića) Dubrovčanima iz novembra 1395. godine. Povelje Balšića je objavio srpski političar, filolog i istoričar Stojan Novaković u knjizi Zakonski spomenici srpskih država srednjeg veka (Beograd, 1912. godine), kao i srpski istoričar Ljubomir Stojanović u ediciji Stare srpske povelje i pisma, knjiga I, dio I (Beograd – Sremski Karlovci 1929. godine). Stojanović je izvore o Balšićima objavio u ediciji Stari srpski rodoslovi i letopisi (Sremski Karlovci, 1927). Povelju koju je Đurađ II Stracimirović Balšić izdao Mlečanima u februaru 1388. objavio je hrvatski istoričar i arheolog Šime Ljubić u ediciji Listine o odnošajih između Južnog Slavenstva i Mletačke Republike, knj. IV, Zagreb, 1874. Ljubić je u Listinama, knjiga V, objavio mirovni ugovor koji je → Jelena Balšić, majka → Balše III Balšića, potpisala sa Mletačkom republikom u Veneciji 1409. godine. Ljubić je u knjigama IV–VIII edicije Listine objavio i brojne mletačke izvore u kojim se govori o Balšićima. Srpski arhimandrit i istoričar Nićifor Dučić objavio je nekoliko povelja Balšića u radu „Vranjina u Zeti i krisovulje na Cetinju” u Glasniku Srpskog učenog društva, XXVII, Beograd, 1870. godine. Povelju Đurađa II Stracimirovića Manastiru Sv. Nikole na Vranjini iz 1403, kao i povelje Balše III Manastiru Prečiste Krajinske iz 1417. i Manastiru Sv. Nikole na Vranjini iz 1420. objavio je ruski diplomata, istoričar i etnograf Ivan Stepanovič Jastrebov u radu „Prepis hrisovulja na Cetinju o manastiru sv. Nikole na Vranjini”, objavljenom u Glasniku Srpskog učenog društva, XLVII, 1879. godine. Izvore za dinastiju Balšić objavio je ruski slavista i arheolog Vikentij Makušev u ediciji Istorijski spomenici Južnih Slovena i okolnih naroda iz italijanskih arhiva i biblioteka, I–II, 1874–1882. godine. Pismo pape Urbana V braći Balšić iz 1369. objavio je francuski istoričar i publicista Fransoa Lenorman. Osnivačku povelju koju je Balša III izdao Manastiru Praskvica u decembru 1413. objavio je češki istoričar Konstantin Jireček u Spomeniku Srpske kraljevske akademije, XI, 1892. godine. Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti objavila je ediciju Monumenta Ragusina. Libri Reformationum 1–5 (Zagreb, 1879–1897), u kojoj se nalaze izvori koji svjedoče o odnosima između Balšića i Dubrovnika. Dubrovački hroničar Junije Rastić napisao je „Chronica Ragusina” (MSHSM, XXV, Zagreb 1893) u kojoj se, između ostalog, nalaze podaci o Đurađu II Stracimiroviću. Slovačko-srpski naučnik Janko Šafarik objavio je rad „Srbski istorijski spomenici mletačkog arhiva” (Glasnik SUD, XIV, Beograd, 1862) u kome se nalaze podaci i o Balšićima. Izvore o Balšićima i Zeti objavili su hrvatski istoričar Josip Jelčić i mađarski istoričar Lajoš Taloci u ediciji Diplomatarium Ragusanum (Budimpšeta, 1887). Rumunski istoričar Nikolae Jorga objavio je 1899. u ediciji Notes et extraits pour servir a l’histoire des croisades, I–II spise iz mletačkog arhiva u kojima se nalaze podaci o Balši III. Hrvatski istoričar Tadija Smičiklas objavio je nekolike povelje Balšića u ediciji Codex diplomaticus Regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae, XIV, Zagreb, 1916. Mletački, dubrovački i albanski izvori značajni za istoriju dinastije Balšić, objavljeni su u ediciji Acta et diplomata res Albaniae mediae aetatis illustrantia, Vol. II (1344–1406). Ovu ediciju u kojoj se nalazi 812 istorijskih izvora objavili su mađarski istoričar Lajoš Taloci, češki istoričar Konstantin Jireček i hrvatski istoričar i književnik Milan Šuflaj u Beču 1918. godine. Andrija Armenko je u cetinjskom časopisu Zapisi (5/1931) objavio jednu povelju Balše II. Srpski istoričar Jorjo Tadić je 1935. objavio zbornik Pisma i uputstva Dubrovačke republike, knjiga I, u kome se nalaze dokumenta koja se odnose na Balšiće. Slovenački istoričar Gregor Čremošnik je objavio izvore o Balšićima u okviru rada „Originalni dokumenti južnoslovenskih vladara u mletačkom arhivu”, Spomenik SKA (93/1940). Ispise iz mletačkog arhiva u kojima se nalaze podaci o Balšićima objavio je italijanski arheolog Josef (Đuzepe) Valentini u ediciji Acta Albaniae Veneta saeculorum XIV et XV spectantia, München, 1967/68. Povelje dinastije Balšić objavio je crnogorski istoričar Božidar Šekularac u knjizi Dukljansko-zetske povelje, Titograd, 1987. godine. O Balšićima je u istoriografiji prvi pisao dubrovački istoričar Mavro Orbin u knjizi Kraljevstvo Slovena iz 1601. godine. Na Balšiće je ukazao i crnogorski mitropolit i vladar → Vasilije Petrović Njegoš u Istoriji o Crnoj Gori, koja je obavljena u Moskvi 1754. godine. Na vladavinu Balšića osvrnuo se mitropolit → Petar I Petrović Njegoš u Kratkoj istoriji Crne Gore, Cetinje, 1835. godine. Na isti način o Balšićima je pisao književnik Sima Milutinović Sarajlija u Istoriji Crne Gore od iskona do novijeg vremena, koja je objavljena u Beogradu 1835. godine. O Balšićima je pisao srpski istoričar Milorad Medaković u Povjesnici Crne Gore od najstarijih vremena do 1830. godine, koja je objavljena u Zemunu 1850. godine. Srpski književnik i istoričar Dimitrije Milaković objavio je 1856. u Zadru Istoriju Crne Gore u kojoj je Balšićima posvećeno poglavlje „Pleme Balšino”. Poglavlje „Balšići” nalazi se i u Istoriji Crne Gore koju je srpski publicista Đorđe Popović objavio u Beogradu 1896. godine. Srpski političar, diplomata i istoričar Čedomilj Mijatović objavio je rad „Balšići, skica za istoriju Zete” u Glasniku Srpskog učenog društva, XLIX, 1881. godine. Mijatović je autor rada „Balšići. Genealoška studija” koji je objavljen u Glasniku Srpskog učenog društva (LXVI/1886). Čedomilj Mijatović je objavio i roman Gospođa Jela Balšićka kći kneza Lazara Kosovskog (Beograd, drugo izdanje, 1932). Prvu posebnu istorijsku monografiju o dinastiji Balšić objavio je hrvatski istoričar Josip Jelčić (Guiseppe Gelcich) na italijanskom jeziku u Splitu 1899. godine. Naziv monografije je La Zedda e la dinastia dei Balšidi: studi storici documentati. U Crnoj Gori je objavljena u izdanju Matice crnogorske pod nazivom Zeta i dinastija Balšić: dokumentovane istorijske studije, 2010. godine. Češki istoričar Konstantin Jireček je u okviru Istorije Srba, knjiga I–II (Gota, 1911–1918), između ostalog, pisao o Balšićima. Jireček je o Balšićima pisao u okviru studije Skutari und sein Gebiet im Mittelalter (Skadar i njegovo okruženje u srednjem vijeku), koja je objavljena u Minhenu – Lajpcigu 1916. godine. Hrvatski istoričar i književnik Milan Šuflaj je u Zagrebu 1920. objavio trodjelni istorijski roman Kostadin Balšić 1392–1402. Šuflaj je o Balšićima pisao u istoriografskoj studiji Srbi i Arbanasi, njihova simbioza u srednjem vijeku, knjiga 2 (Beograd, 1925). Genealogiju Balšića objavio je srpski istoričar Aleksa Ivić u knjizi Rodoslovne tablice srpskih dinastija i vlastele (treće izdanje, Novi Sad, 1928). Odnos Balšića i rimskih papa prikazao je srpski istoričar Miodrag Al. Purković u okviru knjige Avinjonske pape i srpske zemlje (Požarevac, 1934). O dinastiji Balšića pisao je i istoričar Mihailo J. Dinić i to u knjizi O Nikoli Altomanoviću (Beograd, 1932) i u radu „Dubrovački tributi” (Glas SANU, CLXVIII, 1935). U međuratnom periodu o Balšićima je pisao srpski istoričar Vladimir Ćorović u okviru knjiga: Kralj Tvrtko I Kotromanić (Beograd, 1925), Historija Bosne (Beograd, 1940) i Istoriji Srba (izdanje iz 1989). U međuratnom periodu hrvatski istoričar Antun Dabinović je objavio knjigu Kotor u Drugom skadarskom ratu 1419–1423 (Zagreb, 1937), u kojoj se govori i o Balši III. Dabinović se na sličan način osvrnuo na Balšiće u okviru rada „Politički položaj Kotora poslije Zadarskog mira (1359–1381)”, Godišnjak Pomorskog muzeja u Kotoru (7/1958). O Balšićima je pisao i Nikola Ćorić u okviru knjige Grad Kotor do 1420: s osobitim obzirom na Bosansku prevlast, 1385–1420 (Stara Gradiška, bez godine izdanja). U Istoriji naroda Jugoslavije I (Beograd, 1953) dinastija Balšić je prikazana u okviru poglavlja „Zeta u drugoj polovini XIV i u XV stoljeću”. Tekstove o Balšićima u okviru Istorije Crne Gore, tom II, knjiga 2, Titograd, 1970, napisali su srpski istoričari Sima Ćirković i Ivan Božić. Božić je koristio objavljene i neobjavljene izvore i hronike iz Mletačkog državnog arhiva i iz Državnog arhiva u Dubrovniku. Božić se Balšićima posredno bavio u radovima: „Selo Bogdašići u srednjem veku” (Istorijski časopis, VII/1957), „Srednjovjekovni Paštrovići” (Istorijski časopis, IXX, 1959) i „Mlečani u reci Bojani” (Godišnjak Pomorskog muzeja u Kotoru, XVIII, 1970). Ovi, kao i još nekoliko Božićevih radova koji se tiču perioda vladavine dinastije Balšić objavljeni su u knjizi Nemirno pomorje XV veka (Beograd, 1979). Istoričar Sima Ćirković je o Balšićima iznio podatke u knjizi Istorija srednjovjekovne bosanske države (Beograd, 1964). Ovaj istoričar je napisao i poglavlje „Dinastička vlast Balšića” u monografiji Crna Gora, koja je objavljena 1976. godine. U monografiji Bar, grad pod Rumijom, objavljenoj 1984, Ćirković je napisao dio „Pod vlašću Balšića”. Srpska istoričarka Milena Gecić je na Univerzitetu u Beogradu 1962. odbranila doktorsku disertaciju Zeta pod Balšićima, ali nije objavljena. Italijanski istoričar Đuzepe Skiro je u Zborniku radova Vizantološkog instituta (ZRVI, VIII/2, 1964) objavio rad „Evdokia Balšić vasilissa di Ganina”. Nekoliko istoričara se bavilo novcem Balšića. Bogumil Hrabak je u Istorijskim zapisima (IX/1, 1953) objavio rad „O Balšićkim grošima”. Rastislav Marić je u okviru Studije iz srpske numizmatike (Beograd, 1956) analizirao novac Balšića. Ljubomir Nedeljković je u časopisu Starinar (22/1971) objavio rad „Novčarstvo Balšića“. Crnogorski istoričar Žarko Šćepanović je u časopisu Istorijski zapisi (1/1987) objavio rad „Odnosi Balšića i Venecije”. Šćepanović je o Balšićima pisao i u okviru svoje Kratke istorije Crne Gore, objavljene 1995. godine. Crnogorski istoričar Jagoš Jovanović je o Balšićima pisao u okviru knjiga Stvaranje crnogorske države i formiranje crnogorske nacionalnosti (Cetinje, 1948) i Istorija Crne Gore (Podgorica, 1998). Dinastija Balšić je prikazana i u Istoriji crnogorskog naroda I (Cetinje, 1989) istoričara Dragoja Živkovića. O Balšićima je pisao istoričar Rade Mihaljčić u okviru knjige Kraj srpskog carstva (Beograd, 1989). O Balšićima je pisao i srpski istoričar Miloš Blagojević u knjizi Državna uprava u srpskim srednjovjekovnim zemljama (Beograd, 1997). Branislav Milutinović je u zborniku Srednjovjekovna istorija Crne Gore (Podgorica, 1999) objavio rad „Borba Balšića sa Mlečanima za zetske primorske gradove”. Period vladavine Balšića je prikazan u knjizi Istorija Crne Gore od najstarijih vremena do 2003. godine, koju su napisali crnogorski istoričari Živko M. Andrijašević i Šerbo Rastoder. Andrijašević se Balšićima bavio i u knjigama Istorija Crne Gore (Beograd, 2015) i Crnogorska istorija (Podgorica, 2019). Posebnu monografiju Crna Gora u doba Balšića objavio je istoričar Božidar Šekularac 2011. na → Cetinju. Matica crnogorska je organizovala naučni skup posvećen dinastiji Balšić. Radovi sa skupa su objavljeni u zborniku Balšići (Podgorica, 2012). Radovi u zborniku su: Živko M. Andrijašević, „Osvrt na neka istoriografska tumačenja o dinastiji Balšića”; Novak Adžić, „Đurađ II Balšić i Kosovski boj 1389. godine”; Đorđe Borozan, „Balšići u crnogorskoj i albanskoj istoriografiji”; Aleksandar Čilikov, „Umjetnost u doba Balšića”; P. Džufi, „Albansko-crnogorska podudaranja u srednjem vijeku”; Ivan Jovović, „Balšići i Barska Krajina”; Vasilj Jovović, „Balšići i albanska vlastela”; Čedomir Marković, „Arhitektura Balšića”; Marijan Mašo Miljić, „Ekonomske prilike u državi Balšića (kroz literaturu)”; Radoslav Rotković, „Jelena Balšić i srpski despoti prema Zeti”; Aleksandar Samardžić, „Dinastički simboli Balšića” i Božidar Šekularac, „Balšići od oblasnih gospodara do moćnih dinasta”. Crnogorski istoričar i akademik Đorđe Borozan je detaljno obradio istoriju Balšića u okviru edicije Crnogorske dinastije, koja je objavljena 2015. godine.