Milunović, Milo, slikar (Cetinje, 6. VIII 1897 – Beograd, 11. II 1967). Školovao se na Cetinju, u Monci (1906–1911) i Skadru (1911–1912). U Firenci je učio slikarstvo na Švajcarskoj slobodnoj akademiji (1912–1914), kod prof. Antonija Đakometija. Po izbijanju I svj. rata, kao dobrovoljac u crnogorskoj vojsci zarobljen je i interniran u Osijek (1917–1918), gdje posjećuje atelje Vladimira Filakovca, a u sali bioskopa „Uranija” priređuje prvu samostalnu izložbu. Rane slike, nastale u periodu od 1910. do 1918, pokazuju spontanost slikarskog izražavanja kroz impresionistička, poentilistička i ekspresionistička istraživanja (Kokoši, 1910/11; Portret žene; Žena sa šeširom; Autoportret; Žena pred kućom). Nakon rata odlazi u Pariz (1919–1922) i izlaže u pariskim salonima. Pokazuje interesovanje za čvrstinu forme i plastičnu modelaciju. Radi nekoliko slika pod uticajem neokonstruktivizma A. Lota (Akt, Kupačice). Njegovom likovnom senzibilitetu bili su bliski Sezan i velikani klasičnog slikarstva, koje je proučavao u Luvru (renesansni majstori, Engr, Pusen). Slike iz ovog perioda, urađene u klasicističkom maniru, karakterišu: tamna gama, smeđ i zelenkast tonalitet, tanak namaz boje. Na „Izložbi anonimnih” zapazila ga je likovna kritika. Po povratku u zemlju, u Beograd (1932), opredjeljuje se za pejzaž. Kompozicijska rješenja postaju slobodnija, sa pažljivom analizom svjetlosti. I dalje je evidentan sezanovski način gradnje slike. Ravnopravno sa bojom, u organizaciji slike, učestvuje grafička arabeska, koja učvršćuje njenu osnovnu strukturu (Ulcinj, Knez Mihailova ulica). U međuvremenu, boravio je i stvarao na Cetinju i u Boki Kotorskoj, gdje za parohijsku crkvu u Prčanju izrađuje freske. Dvije godine živi u Zagrebu, gdje je imao atelje (1924–1926). Ponovo odlazi u Pariz (1926–1932). Izlaže na Jesenjem salonu (1926) i Tiljerijskom salonu (1927). Sklapa ugovor sa Galerijom „Kardo”, koja ga bira da izlaže na XVI Bijenalu u Veneciji (1928). U formiranju njegove likovne fizionomije bili su presudni studijski boravci u Parizu, kada prihvata načela klasičnog modernizma i kada je na njega, kako i sam umjetnik govori, „najdublje uticao Sezan (...) i da je preko njega ušao u suštinu umjetnosti koja se zove slikarstvo”. Pariski dani predstavljali su nukleus iz kojeg će se formirati njegov likovni izraz, koji karakteriše naklonost prema pompejanskom slikarstvu i bogatom mediteranskom, renesansnom i vizantijskom nasljeđu. Tokom drugog boravka u Parizu, prvobitna neoklasicistička strogost se gubi. Napušta figuru i radi, uglavnom, enterijere, mrtvu prirodu i pejzaž. Kolorit je uzdržan i prožet tamnocrvenom pompejanskih fresaka. Paleta se rasvjetljava, potez postaje slobodniji, pri čemu mir, harmonija, sažetost, čvrstina forme i uravnotežen odnos svih elemenata na slici ukazuju na neosporan sklad između inspiracije i realizacije umjetničkog djela (Pejzaž iz Provanse, Luka u Bolimu, Mesara, Mrtva priroda). Po povratku u zemlju 1932. živi i radi u Beogradu i Ulcinju (1932–1935). Sa Petrom Dobrovićem i Tomom Rosandićem inicijator je osnivanja ALU u Beogradu (1937). Bio je član likovne grupe „Dvanaestorica” (1937–1938). U ovom periodu, koji se tretira kao impresionistički, bavi se problemom svjetlosti, rasvjetljava kolorit i uvodi linearnu arabesku kao ravnopravan likovni elemenat sa bojom (Violina, Mrtva priroda sa posudom). Radi mahom pejzaže i urbane predjele, prozračne i intimistički poetizirane. Nakon rata, živi na Cetinju (1946–1948), gdje radi kao profesor na novoosnovanoj Umjetničkoj školi (→ Umjetnička škola u Herceg Novom). Njegovo djelo ostavlja snažan uticaj na poslijeratnu generaciju crnogorskih slikara. Od 1948. živi u Beogradu. Dodijeljeno mu je 1947. zvanje majstora-slikara, a već sljedeće godine povjereno mu je da upravlja Državnom majstorskom radionicom likovne umetnosti u Beogradu. Bio je član grupe „Samostalni” (1951–1955). Od 1952. do smrti bio je redovni prof. ALU u Beogradu. Poslije 1946. Milunović „postaje sasvim ličan”. Nastaje njegova posljednja „mediteranska faza”. Ne narušavajući mir modernog klasicizma, on uvodi ekspresivnu igru oštrih linija i kolorit koji predstavlja „psihički heliotropizam”, potrebu da sunce, kao izvor svjetlosti i života, svojom vatrom očisti i oplodi. Osvjetljenje dolazi iz predmetâ na slici, koji dobijaju asocijativno i simboličko značenje. Slìkâ mrtve prirode sa rakovima, ribama, morskim plodovima, pticama, ribare, mreže, mediteranski milje u svoj svojoj tajanstvenosti i ljepoti. Tada nastaju njegova djela metafizičkog prosedea: Plodovi mora, Tragični suton i dr. Polazeći od poštovanja evropskog klasičnog slikarstva, njegovo umjetničko djelo, zasnovano na harmoničnom odnosu osjećanja, razuma i intelekta, predstavlja nezavisan, harmoničan, skladan i jedinstven estetski fenomen, realizovan na principima arhitektonike kompozicije, crteža i mase. Zapravo, svjetlo, forma, boja, linija, proporcije i prostor iskristalisali su se kao osnovni likovni problemi koje je rješavao tokom svog stvaralačkog vijeka. Uporedo radi akvarele, crteže i grafike na kojima tretira isti motivski sadržaj kao na slikama posvećenim tajanstvenim predjelima mediteranskog svijeta, u kojemu se u metafizičkoj tišini i nadrealnom okruženju dodiruju život i smrt (kosturi riba). Radio je: mozaike – Pariz (1937), Beograd (1948, 1962); freske – Prčanj (1923–1932), Beograd (1926, 1935); brojne skice; scenografije i kostimografije – Zetski dom, Cetinje (1947); JDP, Beograd (1950); SNP, Novi Sad (1951); Lažni car, „Lovćen film”, Budva (1955); ilustracije; plakate. Bavio se i likovnom kritikom, pisao eseje i studijske tekstove (izbor: „U čast Sezana”, Umetnički pregled, br. 2, Beograd, 1939, 33–37; „Razmišljanja o slikarstvu”, Umetnički pregled, br. 1, Beograd, 1941, 1–3; „Izložba Petra Lubarde u Parizu”, Stvaranje, br. 7–8, Cetinje, 1952, 485; „O slikarskoj materiji”, Književne novine, Beograd, septembar, 1962; „Uslovi za razvitak naše likovne umjetnosti”, Stvaranje, br. 2–3, Cetinje, 1964, 158). Samostalne izložbe: Osijek, Cetinje, Beograd (1997/98 – retrosp.), Pariz, Novi Sad, Moskva, Titograd/Podgorica, Niš, Priština, Bejrut, Zadar, Šibenik, Rijeka, Skoplje, Split, Budva, Vrbas, Zemun, Prag, Bratislava, Tuzla, Herceg Novi, Bar. Grupno izlagao u zemlji i inostranstvu: Francuska, Italija, Engleska, Holandija, SAD, SSSR, Čehoslovačka, Poljska, Mađarska, Grčka, Turska, Njemačka, Japan, Indija, Švedska, Austrija, Egipat, Alžir, Tunis, Etiopija, Rumunija, Belgija, Letonija, Litvanija, Estonija, Bugarska. Nagrade i priznanja: Spomenica za rat 1913. (1913); Diploma i Orden Sv. Save V reda (1930); I nagrada za fresku u Narodnoj skupštini, Postanak Jugoslavije – nije izvedena (1936); Grand Prix za mozaik i slikarstvo, „Međunarodna izložba”, Pariz (1957); Orden Legije časti, Francuska (1939); IX nagrada na „Izložbi savremene umjetnosti” iz 79 zemalja, San Francisko (1939); Nagrada Vlade NRCG (1948); Državna nagrada Vlade FNRJ za 1949, dodijeljena za mozaik u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, Beograd (1950); Oktobarska nagrada grada Beograda (1958); Orden rada I reda (1958); Nagrada za slikarstvo na I Oktobarskom salonu (1960); Sedmojulska nagrada za životno djelo (1961); Zlatna medalja na II Trijenalu jugoslovenske umjetnosti (1964); I nagrada na Plavom salonu, Zadar (1964). Bio je član ULUCG-a od 1947. Bio je dopisni član JAZU od 1966. Za redovnog člana SANU izabran je 1958. → Udruženje likovnih umjetnika Crne Gore (ULUCG) ustanovilo je godišnju nagradu „Milunović, Stijović, Lubarda”.