Balkanski savezi 1866–1912. Ideje o povezivanju balkanskih naroda nastaju istovremeno sa jačanjem nacionalnih pokreta tokom XIX vijeka. Balkanski narodi, podijeljeni između dva multinacionalna carstva, Osmanskog i Habzburškog, težili su osamostaljenju saglasno tada važećem načelu samoopredjeljenja naroda. U tom cilju, nastali su različiti projekti njihovog povezivanja, zasnovani na saznanju da se sami teško mogu osloboditi i stvoriti nezavisne nacionalne države. Do stvaranja Prvog balkanskog saveza došlo je potpisivanjem niza bilateralnih ugovora u periodu 1866–1868, koje je inicirao knez Srbije → Mihailo Obrenović. Cilj je bio podizanje opšteg ustanka svih balkanskih naroda i njihovo oslobađanje od Osmanske imperije. Prvi ugovor o zajedničkoj borbi za oslobođenje cijelog srpskog naroda i stvaranju jedinstvene države sklopljen je sa knjazom → Nikolom I Petrovićem Njegošem na → Cetinju, oktobra 1866. godine. Gotovo u isto vrijeme došlo je do dogovora sa hrvatskom Narodnom partijom → Josipa Jurja Štrosmajera, kojim se kao prvi korak ka stvaranju države Južnih Slovena priznavalo pravo Srbije na Bosnu i Hercegovinu. Srpska vlada i Bugarski oslobodilački komitet sklopili su dogovor u Bukureštu januara 1867, koji je predviđao stvaranje Srpsko-bugarskog kraljevstva ili Jugoslovenskog carstva. Dopunskim sporazumom iz aprila 1867. dogovorena je autonomija oba naroda, javnih službi i poštovanje posebnih narječja, zajednička vojska, vlada i skupština sa proporcionalnim učešćem. Srpsko-grčki ugovor o savezu i prijateljstvu potpisali su ministri → Ilija Garašanin i P. Zanos u Feslauu (Austrija), avgusta 1867. godine. I u njemu je bila navedena odbrana hrišćana u Osmanskom carstvu, a u slučaju uspješnog protjerivanja Osmanlija sa Balkana (→ Balkan – političke granice), i teritorijalni dobici: Grčkoj bi pripali Tesalija, Epir, Trakija i Makedonija (između Trakije i Egejskog mora), a Srbiji Bosna i Hercegovina i Stara Srbija od Drima do Iskara. Vojna konvencija je potpisana februara 1868. godine. Ugovor sa Rumunijom iz februara 1868. odnosio se na trgovinske veze ovih zemalja. Predviđalo se i uključivanje Albanaca koji bi započeli opšti balkanski ustanak i obavljeni su razgovori sa više albanskih prvaka. Oni su se pobunili krajem 1867. u oblasti oko Peći, Đakovice i Prizrena, ali do opšteg ustanka nije došlo. Ubistvom kneza Mihaila, Savez je prestao da postoji. Novi savez dvije balkanske kneževine, Crne Gore i Srbije, nastao je poslije ustanaka u Hercegovini i Bosni 1875. (→ Hercegovački ustanci i Crna Gora 1852–1882), što je zahtijevalo reagovanje ovih država radi pomoći srpskom narodu. Poslije sporazuma dvije države u Veneciji, objavljen je rat Osmanlijama, juna 1876. godine. Balkanski savez 1912. nastao je sa namjerom balkanskih država da trajno protjeraju Osmanlije sa Balkana i da se spriječi dalji prodor Austrougarske na ovu teritoriju. Sklopile su ga Bugarska, Crna Gora, Grčka i Srbija posebnim ugovorima i vojnim konvencijama. Bugarsko-srpski ugovor zaključen je u Sofiji maja 1912, a vojna konvencija je predviđala zajedničke akcije na području Vardara i Marice, kao i podjelu Makedonije. Crna Gora je još 1911. inicirala pokretanje rata (→ Crna Gora u balkanskim ratovima 1912/13) protiv Osmanskog carstva, uz oslonac na Rusiju, ali je potpisala samo vojnu konvenciju sa Srbijom o zajedničkim akcijama u Sandžaku i osvajanju Skadra. Bugarsko-grčki dogovor je potpisan maja 1912, a zbog nesuglasica oko teritorija, vojna konvencija kojom je određeno djelovanje trupa u Trakiji i Egejskoj Makedoniji potpisana je tek oktobra iste godine. Po ovim ugovorima, prvo je oktobra 1912. Crna Gora objavila rat Osmanskom carstvu, a ubrzo i ostale države. Savez se raspao zbog nesuglasica oko teritorija, što je izazvalo Drugi balkanski rat.