Arsenije Plamenac (Crmnica, početak XVIII vijeka – Brčeli, 1784), crnogorski vladar i mitropolit. Izabrao ga je za nasljednika mitropolit → Sava Petrović Njegoš, njegov ujak. Za episkopa je hirotonisan 1767. godine. Kao episkop i koadjutor mitropolita Save, Plamenac je poslao delegaciju u Beč 1779, tražeći od cara → Josifa II Habzburg-Lorena, savladara carice → Marije Terezije Habzburg-Loren, da pošalje u Crnu Goru „učitelje za djecu” i dajući mu obećanje da će Crnogorci biti pouzdani saveznici kada Austrija bude ratovala. Bio je organizator otpora protiv politike guvernadura Jovana Radonjića (→ Crnogorski guvernaduri), a sukobljavao se i sa pristalicama dinastije Petrović Njegoš (→ Petrovići Njegoši), čiji je dinastički kontinuitet na čelu → Cetinjske mitropolije bio nakratko prekinut tokom njegove vladavine. Učestvovao je u izmirenju sukobljenih plemena Njeguša, Rišnjana i Krtoljana i posredovao u trgovačkim sporovima. U Manastiru Stanjevići (→ Stanjevićka rezidencija) susreo se sa izaslanikom cara Josifa II, pukovnikom Paulićem, koji ga je opisao kao čovjeka „odanog austrijskom skiptru”. Lošeg zdravlja i već u poznim godinama, mitropolit Arsenije nije stolovao na → Cetinju nego u Crmnici.

Literatura: Istorijski leksikon Crne Gore, knj. 1, Podgorica, 2006; Istorija Crne Gore, knj. 3, Titograd, 1975; B. Pavićević, Petar I Petrović Njegoš, Podgorica, 1997; Ž. Šćepanović, Kratka istorija Crne Gore, Podgorica, 2002.

B. Vukićević