Vuković, Gavro (Lopate, Lijeva Rijeka, 1852 – Berane, 1928), diplomata, ministar inostranih djela Knjaževine Crne Gore. Osnovnu školu započeo je u Manastiru Đurđevi stupovi, a završio na → Cetinju. Zatim je upisao gimnaziju u Nici. Gimnazijsko školovanje nastavlja u Beogradu, gdje maturira 1869. godine. Poslije gimnazije, upisuje Pravni fakultet u Beogradu, na kome diplomira 1873. godine. Nakon završetka fakulteta, vraća se u Crnu Goru i aprila 1874. biva imenovan za sekretara Senata. Oktobra 1874. upućen je u Skadar kao sekretar crnogorsko-osmanske komisije, koja je isljeđivala krivce za ubistvo 17 Crnogoraca u Podgorici. Tokom rata Crne Gore protiv Osmanskog carstva 1876–1878. bio je sekretar komandanta Glavnog štaba crnogorske vojske. Poslije rata, tokom spora oko predaje Plava i Gusinja Crnoj Gori, bio je zamjenik predsjednika komisije za rješavanje ovog pitanja. Početkom 1879. imenovan je za sekretara → Crnogorskog poslanstva u Carigradu, a krajem godine preuzeo je dužnost poslanika, u rangu otpravnika poslova. Jula 1880. povučen je u Crnu Goru, a zatim je imenovan za crnogorskog predstavnika kod međunarodnih snaga, koje su imale zadatak da pregovaraju o ustupanju Ulcinja Crnoj Gori. Nakon što je grad vraćen crnogorskoj državi, imenovan je za člana komisije za razgraničenje između Crne Gore i Osmanskog carstva. Od 1882. ponovo je na dužnosti otpravnika poslova u Poslanstvu u Carigradu. Na ovom položaju ostao je do 1884, kada je imenovan za člana Velikog suda. Kao član Velikog suda, obavljao je i diplomatske misije, koje su se ticale rješavanja pograničnih pitanja sa Osmanskim carstvom. Bio je i član zakonodavne komisije koja je pregledala i usvojila Opšti imovinski zakonik za Knjaževinu Crnu Goru → Valtazara Bogišića. Početkom 1889. imenovan je za zastupnika ministra inostranih djela, a juna 1890. preuzima dužnost ministra inostranih djela, nakon čega je dobio i zvanje vojvode. Prvi zadatak koji je kao zastupnik šefa crnogorske diplomatije trebalo da riješi bio je da uspostavi zvanične veze sa Srbijom i pokuša da od srpske vlade dobije odobrenje za naseljenje nekoliko hiljada crnogorskih državljana. Obrazlažući ovaj zahtjev tragičnim efektima nerodne godine, uspio je da od srpske vlade dobije odobrenje za trajno naseljavanje 12.000 državljana Crne Gore. Zatim je radio na sporazumu sa Osmanskim carstvom o snižavanju voda Skadarskog jezera, regulisanjem toka Bojane i Drima. Zbog toga je početkom 1890. posjetio Carigrad. U audijenciji kod sultana → Abdul Hamida II izložio je ideju crnogorske vlade o regulaciji voda Skadarskog jezera, ukazujući kakav bi ekonomski značaj za Crnu Goru imalo rješavanje ovog pitanja. U Carigradu je proveo četiri mjeseca, očekujući postizanje dogovora, ali rezultata nije bilo. Zbog istog problema, boravio je u Carigradu i 1895, ali ni ovom prilikom nije bilo rezultata. Kao ministar inostranih djela, u ime knjaza → Nikole I Petrovića Njegoša bio je glavni pregovarač sa balkanskim vladama o podjeli teritorije Osmanskog carstva. Razgovori o podjeli evropskih teritorija Carstva vođeni su sa Srbijom i Bugarskom u najvećoj tajnosti, a crnogorski ministar inostranih djela bio je idejni tvorac zajedničkog sporazuma. Slijedeći plan spoljnopolitičke akcije Crne Gore o zajedničkoj akciji balkanskih država protiv Osmanskog carstva, ponudio je 1896. Bugarskoj rad na sporazumnoj podjeli njegovih evropskih teritorija. Uviđajući da je sporazum nemoguć bez pridobijanja Srbije za ovu akciju, on je otpočeo tajne pregovore sa srpskom vladom. Do pregovora sa Srbijom o podjeli osmanskih teritorija došlo je 1896, a crnogorski ministar je tokom pregovora predložio susret srpskog i crnogorskog vladara, koji bi trebalo da postignu dogovor o granicama teritorijalnih aspiracija dviju zemalja. Tokom posjete knjaza Nikole Beogradu, juna 1896, i posjete kralja → Aleksandra Obrenovića Cetinju, aprila 1897, razgovarao je sa predsjednikom srpske vlade o zajedničkoj nacionalnoj politici i podjeli osmanskih provincija na Balkanu, kao i o budućoj granici između Crne Gore i Srbije. Pored političkih planova, kao ministar inostranih djela pokušavao je da realizuje i jednu ekonomsku ideju – izgradnju transbalkanske željeznice od donjeg Dunava do Jadranskog mora, odnosno Bara. O realizaciji ove ideje vodio je pregovore sa francuskom i italijanskom vladom, italijanskim kraljem → Viktorom Emanuelom III Savojskim, kao i sa ruskim poslanikom na Cetinju. Pored ideje o transbalkanskoj željeznici, predlagao je Srbiji, početkom XX vijeka, zajednički rad na izgradnji jadranske željeznice, koja bi počinjala od Niša, a zatim išla linijom: Mitrovica – Prizren – Peć – Plav – Gusinje – Podgorica, dok bi jednim krakom izlazila na Bar, a drugim na Skadar i Medovu. Ministar Vuković bio je i tvorac prijedloga ugovora o političkoj i vojnoj saradnji između Crne Gore i Srbije. Nacrt ugovora nastao je 1904. i predviđao je zajednički rad Srbije i Crne Gore u zauzimanju Stare Srbije, Makedonije i Albanije, tj. u oblastima koje su pod osmanskom vlašću. Nakon što je decembra 1905. Crna Gora dobila prvi ustav, dotadašnja knjaževska vlada okončala je mandat. Time je završen i mandat ministra inostranih djela vojvode Gavra Vukovića. Poslije odlaska sa ministarske funkcije, imenovan je za predsjednika Državnog savjeta Knjaževine Crne Gore, najviše administrativne institucije u zemlji. Nakon prvih parlamentarnih izbora u Knjaževini Crnoj Gori (1906), postao je i poslanik Crnogorske narodne skupštine (→ Skupština Crne Gore), po funkciji. Predsjednik Državnog savjeta bio je do 1907, kada je zbog političkog neslaganja s vladarem, odnosno pripadnosti opozicionom pokretu, napustio položaj. Vojvoda Gavro Vuković postao je 1907. član opozicione Narodne stranke. Kao član Narodne stranke, bio je poslanik u Skupštini i u njenom posljednjem sazivu u periodu 1914–1915. godine. U vrijeme austrougarske okupacije Crne Gore živio je na Cetinju, povremeno uzimajući ulogu posrednika između okupacione vlasti i stanovništva. Poslije oslobođenja i stvaranja Kraljevine SHS, nova vlada imenovala ga je za opunomoćenog poslanika u Carigradu. Ovaj gest imao je isključivo politički i simbolički značaj, tako da je ubrzo nakon imenovanja penzionisan u rangu ministra-rezidenta. Iako je posljednjih godina nezavisne crnogorske države bio politički protivnik kralja Nikole, poslije stvaranja nove države iskazivao je nezadovoljstvo odnosom prema bivšem kralju i dinastiji Petrović Njegoš. Iskazivao je i neslaganje sa tim što je Crna Gora ušla u zajedničku državu kao jedan od srpskih okruga umjesto kao viševjekovna nezavisna država. Zbog neslaganja sa potiranjem crnogorske državne tradicije, vojvoda Gavro Vuković je 1920. prihvatio da bude nosilac izborne liste u Crnoj Gori, koja je okupljala buduće članove Crnogorske federalističke stranke. Potpisnici liste na čijem je bio čelu zastupali su stanovište da Crna Gora u novoj državi ne smije biti dio Srbije, već jedan od njenih sastavnih činilaca. Posljednje godine života proveo je u Beranama, intenzivno pišući memoare, koji nijesu samo lično sjećanje na jedno vrijeme i događaje, već i pokušaj da se napravi pregled spoljne politike Crne Gore u periodu kada je bio na čelu crnogorske diplomatije. Djelovi obimnih memoara, koji u rukopisu imaju više od hiljadu strana, publikovani su za njegovog života. Jedno poglavlje memoara najprije je objavljeno 1927. u cetinjskom časopisu Zapisi. Od 1927. do 1932. objavljen je u posebnim knjigama njihov najveći dio, a prvo kompletno izdanje Memoara publikovano je 1985. godine.