Karta nacionalnih parkova
Nacionalni parkovi, djelovi prirode koji su zbog svojih izuzetnih vrijednosti, biološke, geološke, ekosistemske i predione raznovrsnosti proglašeni zaštićenim prirodnim dobrima u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode. Shodno relevantnom zakonskom okviru, u nacionalnom parku zabranjeno je vršiti radnje i aktivnosti i obavljati djelatnosti kojima se ugrožava izvornost prirode. U Crnoj Gori postoji pet nacionalnih parkova – → Biogradska gora, → Durmitor i → Lovćen, koji su proglašeni zaštićenim 1952. godine, → Skadarsko jezero (1983. godine) i → Prokletije (2009. godine) i obuhvataju 7% teritorije države. Nacionalni park „Biogradska gora”, površine 5.650 ha, obuhvata djelove teritorije opština Kolašin, Mojkovac i Berane. Navedeno prirodno dobro dobilo je prvi status zaštite 1878. godine, kada je proglašeno Kraljevim zabranom, samo šest godina nakon proglašenja prvog nacionalnog parka u svijetu (Jelouston u Sjedinjenim Američkim Državama). Nacionalni park „Durmitor” obuhvata površinu od 33.180 ha i nalazi se na teritorijama opština Žabljak, Mojkovac, Pljevlja, Plužine i Šavnik. Nacionalni park „Lovćen” obuhvata djelove teritorije opština Budva i Cetinje, u ukupnoj površini od 6.220 ha, a nacionalni park „Skadarsko jezero”, čija površina iznosi 40.000 ha, djelove teritorija opština Podgorica, Cetinje i Bar. Nacionalni park „Prokletije”, površine 16.630 ha, obuhvata djelove teritorija opština Plav i Gusinje. Nacionalnim parkovima upravlja Javno preduzeće „Nacionalni parkovi Crne Gore”, u okviru kojeg postoji pet organizacionih jedinica, nadležnih za pojedinačne nacionalne parkove.
Lit.: Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore, Nacionalni park Biogradska Gora – Plan upravljanja za period 2016–2019, Podgorica, 2015. Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore, Nacionalni park Durmitor – Plan upravljanja za period 2016–2019, Podgorica, 2015. Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore, Nacionalni park Skadarsko jezero – Plan upravljanja za period 2016–2019, Podgorica, 2015. Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore, Nacionalni park Lovćen – Plan upravljanja za period 2016–2019, Podgorica, 2015. Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore, Nacionalni park Prokletije – Plan upravljanja za period 2016–2019, Podgorica, 2015.
Izv.: Službeni list Crne Gore, br. 54/16 i 18/19, Zakon o zaštiti prirode, Podgorica.
B. Knežević