Simeon Lazović, ikonostas Velike crkve Uspenja Bogorodice, Manastir Savina, 1795–1797.

Simeon Lazović, Sv. Vasilije, ikona, Manastir Ostrog, XVIII v.

Lazović, Simeon, slikar, sveštenik iz Bijelog Polja (?, druga polovina XVIII v. – ?, 6. VII 1817). Sin Lazara Milića. Na svojim slikarskim radovima različito se potpisivao, najčešće kao Lazović, Lazarević, ali i Milić i Popović. Bio je oženjen Anđelijom, sa kojom je imao sinove Maksima i → Aleksija. Nije poznato ko ga je učio slikarstvu. Uradio je znatan broj ikona i ikonostasa u okolini Bijelog Polja, zapadnoj Srbiji, a ostavio je svoja brojna djela u Crnogorskom primorju, Sarajevu i Metohiji. U poslu mu je pomagao sin Aleksije. Prvi ikonostas uradio je 1764. za crkvu u Sirogojnu. Dvije godine kasnije angažovan je da za Manastir Pustinja kod Valjeva restaurira gornje zone starijeg ikonostasa. Nakon toga, pojavljuje se 1779. u zapadnoj Srbiji. Radi u Manastiru Sv. Trojica kod Pljevalja, gdje slika ikonostas. Nakon stečenog iskustva i ugleda, Simeon je već 1795. sa sinom Aleksijem došao u → Manastir Savina, gdje 2. VII potpisuje ugovor za izradu ikonostasa u Velikoj crkvi. Otac i sin obavezali su se da će što najbolje i najljepše uzmognu, uz nadu, naslikati i pozlatiti ikonostas i ikone na njemu. Poručioci su bili obavezni da im u Veneciji nabave zlato, boje i ostalo. Ugovorom, koji je Simeon sa sinom Aleksijem potpisao sa poručiocima, bilo je predviđeno da dobiju nadoknadu od 472 mletačka talira. Isplata je započela 8. II 1796, sljedeća je bila 18. XI iste god., potom 9. I 1797. i posljednja 30. IX 1797, kada majstor izjavljuje da je primio „ja pop Simeon talira 200 i time bismo podmireni za sve”, iz čega se dâ zaključiti da je do tada ikonostas bio u cjelosti završen. Iz Savine Simeon ide u Dečane, gdje je prije kraja 1797. uradio ikonu Sv. Stefana Dečanskog, po uzoru na tamošnju Longinovu ikonu (→ Longin), koja se sada nalazi u Crkvi Sv. arhanđela u Sarajevu. U septembru 1801. oslikane carske dveri sa sinom Aleksijem priložio je za Crkvu Sv. Nikole u zavičajnom Nikoljcu, kod Bijelog Polja (→ Bijelo Polje, Manastir Nikoljac, Crkva Sv. Nikole), što potvrđuje natpis na njima. Krajem 1803. sa sinom Aleksijem dolazi u Pećku patrijaršiju, gdje rade novi ikonostas za Crkvu Sv. Dimitrija, o čemu nas obavještava natpis na prijestonoj Hristovoj ikoni, iz kojeg saznajemo da je rad na slikanju ikonostasa započeo 1803. i da je završen 14. VIII 1804. Simeon je slikao na ikonostasu prijestone ikone, a Aleksije carske dveri. Iste godine, slikari Lazovići iz Peći dolaze u Sarajevo, gdje je Simeon 6. I 1805. naslikao porudžbinu, portret upokojenog dabrobosanskog mitropolita Pajsija. Te godine naslikao je i carske dveri koje se sada nalaze u Brezovi kod Ivanjice. Narednih godina nastale su Simeonove ikone u Nikoljcu, kao i kivot Sv. Stefana Piperskog iz manastira u Piperima, koji je 1808. ukrasio slikom opelo svetitelja čije su mošti počivale u njemu. Dolazak slikara Simeona i Aleksija u Dečane 1813. doveo je do nastanka novih i preslikavanja starih ikona. Najobimniji posao slikarima Lazovićima u dečanskom manastiru bio je ikonostas u paraklisu Sv. Dimitrija. Posljednje Simeonovo djelo je ikonostas crkve Manastira Klisura kod Arilja iz 1816, što potvrđuje natpis na Hristovoj ikoni, koja se sada nalazi u priprati ove manastirske crkve. Simeon je sahranjen u porodičnoj grobnici pored crkve u Nikoljcu.

Literatura: R. Stanić, „Slikarska delatnost Simeona Lazovića u užičkom kraju”, Užički zbornik, 2 (1973), 65–99; D. Milosavljević, Zaostavština slikarske porodice Lazović, Priboj, 1990, 23; S. Raičević, Slikarstvo Crne Gore u novom vijeku, Podgorica, 1996, 142–144; A. Čilikov, Ikone u Crnoj Gori, Podgorica, 2014, 120–126; B. Todić, Srpski slikari od XIV do XVIII veka, knj. II, Novi Sad, 2013, 128–132.

S. Raičević