Karlo Veber, Budva, oko 1880.

Karlo Veber, Pavo Kamenarović sa kćerkama, 1908.

Veber, Karlo (Weber, Carlo), hrv. fotograf (Dubrovnik, 1846 – Trst, 1903). Radio je u Dubrovniku, a od 1880. proširuje svoju djelatnost na više gradova – Split, Zadar, Kotor i Herceg Novi. Po nekim arhivskim podacima, nastanio se u Kotoru, gdje 1881. otvara svoj prvi atelje. Jedno vrijeme radio je sa → Antoniom Jelaskom, ali se 1877. razilaze i otpočinje samostalno da djeluje. Veoma rano počinje da radi i van ateljea. Fotografiše posjetu nadvojvode Rudolfa Kotoru i 1881. mu šalje na poklon fotografske vedute Kotora, snimljene prilikom njegove posjete. U tom periodu vjerovatno su nastali i monohromni, braon tonirani pejzaži Budve kabinet-formata (pristaništa sa starim jedrenjacima, Starog grada), Ratac sa ostacima Bogorodice Ratačke (→ Ratac kod Bara, Opatija Bogorodice Ratačke) i panorame Sutomora i Petrovca. Ovi tehnički savršeni pejzaži, sem poštovanja zlatnog presjeka u kompoziciji, odražavaju idealističku predstavu harmonije. Često radi za cetinjski dvor, a titulu dvorskog fotografa dobija od crnogorskog knjaza poslije 1877. Iz arhivske građe saznaje se za 12 fotografija knjaza Nikole iz 1894. i tri portreta knjaza Mirka. Ispred njegovog objektiva pozira i knjeginjica Jelena 1896. Fotografisao je ličnosti u stojećem stavu ili samo poprsja sa bijelim oreolom po ivici slike. Na ranijim fotografijama (format visit portrait), na poleđini, pečatom ili litografskom izradom, navedeno je da je Karlo Veber sa ateljeom u Kotoru zvanični fotograf crnogorskog knjaza. Fotografije kasnije izrade, tzv. kabinet-formata, imaju na reversu oznaku ateljea u Herceg Novom. Studijska scenografija je kvalitetna. Devedesetih godina XIX v. njegov posao doživljava uspon i otvara još jedan atelje u Herceg Novom. Godine 1903. podnosi svjedočanstvo o nesposobnosti obavljanja posla, te njegovu djelatnost nastavlja sin. Ostao je upamćen kao majstor građanskih portreta, slikajući sa istim žarom uglađene i dotjerane građane i seljake, žanr-scene, nacionalne kostime. Njegove fotografije upućuju na fotografa sa delikatnim osjećajem za percepciju i mogućnošću rada u svim segmentima fotografije. Karlo Veber Mlađi prijavljuje svoj fotografski zanat 1906, a u aprilu iste godine udružuje se sa → Francom Laforestom i prelazi u njegov atelje.

Literatura: S. Pejović, „Prvi kotorski fotografi”, Godišnjak Pomorskog muzeja u Kotoru, XVL–XVLII, Kotor, 1993–1994; M. Đurić, Istorija fotografije Crne Gore od 1840. do 1940. godine, Podgorica, 2013; M. Dragićević-Roganović, Fotografi na crnogorskom dvoru, Cetinje, 2016.

M. Đurić