Jovan Jovo Ivanović, Oluja nad morem, 1968, NMCG, Cetinje

Jovan Jovo Ivanović, Nad morem, 1968, NMCG, Cetinje

Ivanović, Jovan Jovo, slikar, likovni pedagog (Budva, 22. X 1932 – Budva, 15. VIII 2017). Završio je 1956. → Umjetničku školu u Herceg Novom, u klasi prof. → Dragoljuba Draga Đurovića. Prvu samostalnu izložbu imao je 1964. u Budvi. Zatim izlaže u Antverpenu, Riminiju (1968) i Beču (1969). Likovno obrazovanje nastavlja u ateljeu → Mila Milunovića u Beogradu. Poslije dvije godine vraća se u Budvu i bavi se pedagoškim radom. Početkom sedamdesetih godina prelazi u Kulturni centar, u okviru kojeg osniva Modernu galeriju (1972), na čijem je čelu bio decenijama. Od 2018. ona nosi ime Moderna galerija „Jovo Ivanović”. U bogatom slikarskom opusu (ulja, akvareli, gvaš, crteži, kombinovane tehnike), snagom gestualnog i kolorističkog ekspresionizma, kroz elemente realnog, nadrealnog i fantastičnog, on udahnjuje mediteranskom prostoru jednu posebnu vrstu ars poetike. Podmorje i nadmorje, bonaca i bura, svjetlost i tama, predstavljaju područja vizuelne simulacije i transpozicije njegovog vlastitog „svemira izazvanog iz područja nesvjesnog”, dok poetizirani, bajkoviti ljudski i mitološki likovi, nadrealni figurativni sklopovi fantastičnih – hibridnih bića, ikonografija fresko-slikarstva, sjene prošlosti i vizuelne senzacije sadašnjosti, metafore i simboli, egzistiraju u magičnom prostoru kao skladne i harmonične cjeline. Na većini slika urbano jezgro Stare Budve, Sveti Stefan, barke (Budvanska lepeza, 1990), diskretno nagoviješteni ili vizuelno konkretizovani, javljaju se kao egzistencijalni nukleusi, oko kojih se, ili nad kojima se, javljaju vizije od ekspresivno uskomešanih raznorodnih asocijativnih formi, iznjedrenih iz primorskog areala – podmorja, kopna i umjetnikovih unutrašnjih prostora (Kroćenje čudovišta, 1976; Morsko oplođenje, 1977; Plave ribe, 1987; Riblji buket, 1991; Jedra, 2004; Pred ulovom, 2015...). Tonalnim istraživanjima toplih, dubokih i istančanih varijacija plave/kobaltnoplave, često u kombinaciji sa crnom (Figure, 1985; Ptice i ribe, 1992; Bura nad Budvom, 1992; Ribar, 2003; Budva, 2004; Horizont, 2009), suprotstavlja psihodeličnu crvenu i žutu, definišući predmete saobrazno vlastitom psihološko-fovističkom rječniku, u kojem crvenom bojom slika: glavu konja, mačka, raka, pticu, ribu; plavom: ribe (Plave ribe, 1997), ptice (Ptica nad morem, 1987), antropomorfne figure (Figure, 1985). Pored slika u ulju, radi crteže poetske prefinjenosti i senzibiliteta, koji predstavljaju imanentno izražajno sredstvo u njegovom slikarstvu, najčešće u kombinovanoj tehnici crtež-akvarel-gvaš (Proboj, 1976; Morska ptica, 1984; Konjanik, 1988; Budvanska Madona, 2009…). Na pojedinim radovima umjetnik miri crtačko i slikarsko, što se na slikama manifestuje istaknutim linearnim kadencama (Ljubav nemani, 1991), a na crtežima suptilnim kolorističkim sazvučjima (Miris mora, 1990). Kao cjelina, izdvaja se Omaž posvećen Pablu Pikasu (Borba Kadma i zmije, 1986; Borba, 1983; Probadanje, 1990), kojem pripadaju i oslikani keramički tanjiri. Samostalne izložbe: Budva (1964, 1967, 1968, 1969, 2004 (dvije), 2006, 2017, posth. 2018); Titograd/Podgorica (1968, 1998, 2017); Split, Antverpen, Rimini (1968); Beč (1969); Kotor (1969, 1973, 1987, 2014); Sveti Stefan (1970, 1984, 2003); Herceg Novi (1972, 2007); Cetinje (1977); Beograd (1977, 2011); Nova Varoš (1979), Kragujevac, Aranđelovac (1980); Užice (2004). Grupne izložbe (oko 90) u zemlji i inostranstvu: Crna Gora, Slovenija, BiH, Rumunija, Italija, Francuska, Srbija, Hrvatska, Makedonija i dr. Nagrade i priznanja: Nagrada Cetinjskog likovnog salona, Cetinje (1974); Nagrada grada Budve (1974); Nagrada za slikarstvo u Meteri, Italija (1976); Nagrada za crtež „Milo Milunović”, ULUCG, Titograd (1980); Plaketa ULUCG-a za ukupan doprinos u oblikovanju crnogorske likovne scene (2017). Bio je član ULUCG-a od 1964.

Literatura i izvori: Likovna enciklopedija Jugoslavije, Zagreb, 1984, knj. II, 657; O. Perović, „Plava ogledala”, Likovna hronika, izbor iz Monitora 1993–1997, Monitor, Podgorica, 1998, 219–221; M. M. Marović, „Jovan Ivanović”, Prostor/vrijeme/trajanje – crnogorska likovna kritika, Podgorica, 2000, 98–99; O. Radulović, „Jovan Ivanović”, Vrhovi savremene crnogorske umjetnosti, Podgorica 2004, 78–80; B. Bogavac, Crna Gora u Parizu, razgovori i susreti sa umjetnicima, Podgorica, 2007; Lj. Zeković, „Jovan Ivanović”, Individualne likovne poetike, Podgorica, 2008, 122–126; Jovan-Jovo Ivanović, monografija, Budva, 2018.

Lj. Zeković