Aleksandar I Romanov (Sankt Peterburg, 1777 – Taganrog, 1825), ruski car od 1801. do 1825. godine. Započeo je reforme državne administracije i zakonodavstva, a podsticao je razvoj visokog obrazovanja, formiravši nekoliko viših škola i četiri univerziteta. Formirao je ministarstva i planirao da državu učini ustavnom monarhijom. U spoljnoj politici je na početku vladavine zagovarao nemiješanje u sukob između Velike Britanije i Napoleona, ali i prijateljske odnose sa Britanijom, Osmanskim carstvom i Pruskom. Vodio je rat protiv Francuske → Napoleona I Bonaparte od 1805. do 1807, a od 1806. protiv Osmanskog carstva. Nakon potpisivanja rusko-osmanskog mirovnog ugovora u Bukureštu (1812) dolazi do Napoleonovog pohoda na Rusiju. Rat je završen potpunim slomom francuske armije, pa je car Aleksandar I imao veliki uticaj na kasnije političko uređenje Evrope. Na Bečkom kongresu (1815) Rusija je dobila kao protektorat veći dio Varšavskog vojvodstva. Sa austrijskim carem i pruskim kraljem, car Aleksandar I je 1815. u Parizu sklopio ugovor, nazvan „Sveta alijansa”, kojim se garantuje nepovredivost uspostavljenog političkog poretka u Evropi. Zagovarao je stanovište da se podržava cjelovitost Osmanskog carstva, smatrajući da se time sprečavaju druge države da uzmu dio njene teritorije, ali da je slaba osmanska država garancija ruske stabilnosti. U okviru ruske politike prema Balkanu i Osmanskom carstvu, car Aleksandar I je pratio i politička dešavanja u Crnoj Gori. Kada je krajem 1803. saznao za tajne veze između crnogorskog mitropolita i francuske vlade, pokušao je da izvrši prevrat u Crnoj Gori. Car je uputio gramatu Crnogorcima, tražeći od njih da slušaju i slijede njegovog specijalnog izaslanika, koji u Crnu Goru dolazi da ukloni mitropolita i preuzme vlast u ime ruske vlade. Crnogorske starješine su odbile carsku instrukciju i zatražile od njega da pošalje drugog izaslanika, što je on i učinio. Car je odlučio i da se u → Kotoru otvori ruski konzulat, koji bi bio zadužen za Crnu Goru. Marta 1805. na → Cetinje je stigao izaslanik, koji je donio carevu gramatu, kojom potvrđuje blagonaklonost prema Crnoj Gori i crnogorskom narodu upućuje novčanu pomoć. Nakon završetka zajedničkog crnogorsko-ruskog ratovanja protiv francuskih i osmanskih trupa, car je u pismu mitropolitu → Petru I Petroviću Njegošu preporučio održavanje mira na granici i poštovanje odluka velikih sila koje se tiču crnogorskog okruženja. Ruski car zbog toga nije podržao ni odluku o ujedinjenju Crne Gore i Boke Kotorske, koja je oktobra 1813. donijeta na skupštini u Dobroti. Ni početkom 1814, kada je specijalni izaslanik mitropolita Petra I, serdar Savo Plamenac, tražio od cara da prizna crnogorski suverenitet nad Bokom Kotorskom, dobio je isti odgovor. Careva preporuka bila je da se Boka Kotorska mirno ustupi austrijskoj vojsci. Zbog suprotstavljanja mitropolita Petra I preporukama ruske vlade u vezi sa politikom prema Boki Kotorskoj, car je donio odluku o povremenom obustavljanju redovne ruske novčane pomoći Crnoj Gori, a odbio je i mitropolitov zahtjev za nominalno pokroviteljstvo Rusije nad Crnom Gorom. Tek 1818. car je odobrio isplatu zaostalih dugovanja, a donio je i odluku o dodjeli godišnje penzije mitropolitu Petru.