Šikare i šibljaci, vegetacija u čijoj izgradnji dominantnu ulogu imaju lišćarske listopadne ili četinarske žbunaste biljke (→ žbun (grm, šib) – žbunasta vrsta). U odnosu na porijeklo, ove zajednice se diferenciraju na šibljake i šikare. Šibljaci po pravilu predstavljaju prirodne, veoma trajne stadijume žbunaste vegetacije, koja se razvija na strmim, stjenovitim terenima ili prostranim, krečnjačkim površima, na kojima zbog orografskih ili hidrografskih prilika nema uslova za razvoj šumske vegetacije (primarne žbunaste zajednice). Na nekim mjestima šibljaci predstavljaju i degradacioni stadijum u uništavanju listopadnih, pretežno termofilnih šuma. Nasuprot šibljacima, šikare predstavljaju različite degradacione stadijume šumske vegetacije (sekundarne ili antropogene žbunaste zajednice) o čemu svjedoči značajno prisustvo šumskog drveća, koje na ovim staništima zadržava formu žbunova ili niskog drveća. Šikare i šibljaci Crne Gore su veoma raznovrsni i diferenciraju se u dva osnovna tipa: a) širokolisne listopadne i b) četinarske vječnozelene šikare i šibljake. U okviru širokolisne listopadne žbunaste vegetacije razlikuje se sedam podgrupa i to: a1) listopadna kserofilna submediteranska žbunasta vegetacija, niske šume i šikare (Paliurion adriaticum Trinajstić 1978. p. p. i Ostryo-Carpinion Horvat 1950); a2) listopadna žbunasta vegetacija šibljaci i šikare kontinentalnih oblasti (Corylion avellanae, Prunion spinosae Soó 1951. p. p.); a3) močvarne šikare i šibljaci konopljike u deltama i lagunama mediteranskog i submediteranskog područja (Viticion agni-casti R. Lakušić 1974, Tamaricion parviflorae Karpati 1961); a4) žbunaste formacije ive i alohtone zajednice bagremca duž nizijskih rječnih tokova (Salicion cinereae Müller & Görs 1958); a5) zajednice vrba na šljunkovitim obalama i sprudovima planinskih rijeka (Salicion eleagni Moor 1958); a6) zajednice subalpijske bukve žbunastog oblika iznad gornje granice šume (tip zajednice Fagetum subalpinum); a7) boreomontane i subalpijske zajednice listopadnih žbunova (Salicion waldstenianae Oberdorfer 1978, Lonicero-Rhamnion Fukarek 1969, Cytisanthion radiate, Alnion viridis (Pawlowski 1938) Soo 1962). U okviru četinarske žbunaste vegetacije razlikuju se dvije podgrupe i to: b1) brdsko-planinska četinarska žbunasta vegetacija ispod gornje šumske granice (Juniperion communis) i b2) visokoplaninska četinarska žbunasta vegetacija iznad gornje šumske granice (Pinion mugi Pawlowski 1928, Juniperion sibiricae). U Crnoj Gori je prisutna i fiziognomski slična žbunasta vegetacija → pseudomakije i → vrištine, koju treba razlikovati u odnosu na vegetaciju šikara i šibljaka.