Ljubinka Ćulafić

Ćulafić (Martinović), Ljubinka, crnogorska i srpska botaničarka (Beograd, 10. XII 1937 –). Gimnaziju je završila na Cetinju 1956, a biologiju na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu. Čim je postavljena za asistentkinju, opredijelila se da izučava fiziologiju biljaka, koja u to vrijeme nije imala tradiciju sličnu klasičnim botaničkim disciplinama. Poslijediplomske studije na smjeru Fiziologije biljaka završila je 1972. sa magistarskim radom Indolni auksini kod Spinacia oleracea L. u toku fotoperiodske indukcije. Doktorsku disertaciju pod naslovom Ispitivanje uloge fitohormona u rastenju i razviću vegetativnih reproduktivnih organa dvodomih biljaka Spinacia oleracea L. i Rumex acetosella L. odbranila je 1978. godine. Univerzitetska zvanja sticala je na Katedri za fiziologiju biljaka: docentkinja 1979, vanredna profesorica 1989. i redovna profesorica Univerziteta 1992. godine. Penzionisana je krajem 2001. godine. Za izbor tema i problema koje je izučavala i rješavala, Ljubinka je imala dva velika oslonca: profesoricu Mirjanu Nešković, dugogodišnju rukovoditeljku Katedre za fiziologiju biljaka na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu i akademika Mihaila Hristiforoviča Čajlahjana iz Moskve. U Moskvi je 1963. obavila višemjesečnu specijalizaciju, čime se usavršila u izučavanju fiziologije cvjetnica sa aspekta fotoperiodske i fitohormonalne regulacije, a zatim ekspresije pôla dvodomih biljaka. Kada je stekla neophodno iskustvo i ovladala složenim biohemijskim i fiziološkim metodama izučavanja biljnih hormona i somatske embriologije, Ljubinka Ćulafić je preko in vitro postupka počela da izučava i neke značajne predstavnike naše endemične flore. Najviše pažnje je poklonila endemičnoj balkanskoj vrsti → Dioscorea balcanica Košanin, koju uvodi u kulturu in vitro, radi izučavanja regeneracije u gajenim uslovima. Od 1995. sa saradničkim timom izučava stimulaciju razvitka somatskih embriona kod reliktne vrste Picea omorika (Pančić) Purk., a uz to objavljuje 6 saopštenja o morfogenetskom potencijalu i izazivanju indukcija adventivnih pupoljaka kod endemičnih borova → Pinus peuce Griseb. i → Pinus heldreichii Christ. Veze profesorke Ljubinke Ćulafić sa Crnom Gorom i njenim naučnim i stručnim institucijama su višestruke i postojane. Učestvovala je u formiranju Laboratorije za biotehnologiju Instituta za poljoprivredna istraživanja, a aktivno je sarađivala sa → Zavodom za zaštitu prirode i Biološkom grupom → Prirodno-matematičkog fakulteta u Podgorici.

Lit.: Vukić Pulević, Botaničari i Crna Gora, Pos. Izd., Knj. 2, Podgorica, Prirodnjački muzej Crne Gore, 2006, str. 397–407. Zlatko Giba & Vukić Pulević, Professor dr Ljubinka Ćulafić, Botanica Serbica, 39 (2), Beograd, 2015, str. 75–80.

V. Pulević