Sreten Milatović, Noć, instalacija, 2013, „Atelje Dado“, Cetinje

Milatović, Sreten, vajar (Međeđe, Nikšić, 1. III 1966). Završio je ALU u Sarajevu, vajarski odsjek, u klasi prof. A. Kučukalića (1992). Magistrirao je na → Fakultetu likovnih umjetnosti Univerziteta Crne Gore na Cetinju, u klasi prof. → Milivoja Miška Babovića (2007). Bio je stručni saradnik na FLU na Cetinju (1993–2010). Od 2009. radi na Univerzitetu u Istočnom Sarajevu, ALU u Trebinju u zvanju docenta, vanrednog (2015) i redovnog profesora (2021). Kao ishodišta čiste duhovnosti, njegovi radovi su svedeni na konstelaciju znaka, simbola, kodirane poruke, koji svojim vitalističkim i arhetipskim implikacijama pomjeraju izražajne mogućnosti klasične skulpture. Radovi nastali početkom devedesetih realizovani su kao skulpture-objekti sa statičnim masama čvrstog uporišta, koje snažno prodiru u prostor (Zid, 1993). Do promjena u izrazu dolazi nakon boravka u koloniji „Terra” u Kikindi. Tada radi seriju minijatura koje definiše matematičkom preciznošću, jednostavnim, sublimiranim izrazom, bliskim konceptualnim svojstvima minimal-arta. U terakoti ih tretira kao dvodimenzionalne „slike” – ploče uglačanih površina, u koje urezuje višeznačne linearne sisteme komponovane od vertikala, horizontala, izlomljenih, cikcak linija, primordijalnih oblika i aplikacija – komadića stakla, drveta i voska. Upotrebom polivalentnih materijala: aluminijuma, olova, brusnog papira, koje karakterišu različite fakture, teksture i strukture, formira djela jedinstvenih taktilnih, senzibilnih svojstava i energetskih potencijala. Forma, krajnje pojednostavljena, zadržava raniju strogost i koničnost znakovnih elemenata, dok prostor postaje mjesto „sugestivnog ritualnog čina”, u kojem se objekat sagledava iznutra, kroz više presjeka i plastičnih slojeva. U realizaciji skulptura minimal-arta koristi i pravilne kvadre mermernih ploča. Na drugoj grupi radova, polazeći od principa concetto spaziale, perforira, reže aluminijumsku ploču, formirajući geometrijske oblike, čiji transparentni usjeci otkrivaju pozadinu definisanu crvenkastim brusnim papirom. Kao posebna cjelina u njegovom stvaralaštvu mogu se izdvojiti djela realizovana u željezu, materijalu čija su specifična svojstva uticala na likovnu formalizaciju djela. Koristi industrijske fabrikovane elemente i uobličava ih u nove značenjsko-estetske cjeline. To su radovi monumentalnih ili galerijskih dimenzija, postavljeni u slobodnom prostoru, kao kompaktne hermetizovane mase ili kavezne, otvorene forme, koje posjeduju svojstva dinamičnog ritma. Na radu Noć, nazivom i materijalom, sublimira dva simbola Crne Gore – umjetnost i prirodu: djelo → Petra Lubarde Noć u Crnoj Gori i izbrazdani reljefni krš – „kameno more”, kao iskonsku materiju koja je oblikovala duhovni i egzistencijalni habitus čovjeka ovih prostora. Autor je više skulptura u slobodnom prostoru: Danilovgrad, Kostanjevica na Krki, Hrvatska (Nojeva barka), Plav, Kragujevac, Čančuen (Kina), Trkbálinti (Mađarska), Topola (Srbija), Počitelj (BiH), kao i Spomenika komitama u Nikšiću (2018). Samostalno je izlagao u: Sarajevu, Danilovgradu, Nikšiću, Podgorici, Beogradu, Petrovcu, Pančevu, Plužinama, Kragujevcu, Kostanjici na Krku, Ohridu, Cetinju, Gornjem Milanovcu, Skoplju, Budvi. Grupno je izlagao na brojnim izložbama u zemlji i inostranstvu: Srbija, BiH, Slovenija, Francuska. Nagrade: Nagrada Hercegnovskog zimskog salona (1994, 2009); Nagrada „Milunović, Stijović, Lubarda” na Tradicionalnoj izložbi ULUCG-a, Podgorica (1998, 2018); Nagrada ULUS-a „Zlatno dleto”, Beograd (1999). Član je ULUCG-a od 1997.

Literatura i izvori: O. Perović, „Likovno pismo u terakoti”, Monitor, 1 XII 1995; N. Nikčević, „Ostaci Nojeve barke”, Pobjeda, 8. II 2005; Lj. Zeković, „Sreten Milatović”, Individualne likovne poetike, Podgorica, 2008, 266–269; M. Dabović-Pejović, pred. kat. Sreten Milatović; Noć, „Atelje Dado”, NMCG, 2013.

Lj. Zeković