Branko Bon, Vila „Gorica”, objekat Vlade Crne Gore, 1953, Titograd/Podgorica

Branko Bon, Spomenik palim borcima i žrtvama fašističkog terora durmitorskog kraja, 1963, Žabljak

Branko Bon i autorski tim, rekonstrukcija naselja iz XVII v. u grad hotel Sv. Stefan, 1956.

Bon, Branko, hrv. arhitekta (Krk, 2. V 1912 – Reding, Velika Britanija, 20. VII 2001). Diplomirao je na Umjetničkoj akademiji u Zagrebu (1935). Profesionalnu karijeru započeo je projektovanjem porodičnih vila u Zagrebu i na Hrvatskom primorju (1936–1941), spajajući modernu sa elementima tradicionalne regionalne arhitekture. Radio je u: Ministarstvu građevina Republike Hrvatske u Zagrebu (1945–1948); Ministarstvu inostranih poslova u Beogradu (1948–1953); Institutu za nuklearnu energiju u Vinči (1956–1966), gdje projektuje nekoliko postrojenja; Arhitektonskom birou „Beograd” (1966–1975). Među izvedenim projektima u Crnoj Gori izdvajaju se: grad hotel Sveti Stefan (sa timom koji su činili: Vladeta Maksimović, → Radmilo Zdravković, → Vojislav Đokić) – Bon rukovodi, projektuje na licu mjesta, rekonstruiše i adaptira naselje iz XVII v. u apartmansko-hotelski sadržaj visoke kategorije (1953–1956); Spomenik palim borcima i žrtvama fašističkog terora durmitorskog kraja, Žabljak (1963) – građen blokovima bijelog kamena transponovane planinske kuće, istovremeno piramidalne forme, kao arhetipske simbolike vječnog stremljenja, sa 14.752 upisana imena; Vila „Gorica”, Titograd (1953) – raskošnog prostora, bogatih materijala u oplemenjenom ambijentu u rukopisu moderne, bogate fizičke strukture i danas je među najljepšim palatama poslijeratne moderne arhitekture u Crnoj Gori. Ostali projekti: Palata „Albanija”, Beograd (1939), koautor M. Grakalić – idejno rješenje za prvi neboder u Jugoistočnoj Evropi, III otkupna nagrada na javnom konkursu (1938); hotel u Kumrovcu; obnova Titove rodne kuće (1947); Groblje oslobodilaca Beograda; Bolnica „Dr Dragiša Mišović”. Rekonstrukcije objekata u krugu Belog dvora u Beogradu i realizacija radnog kabineta Josipa Broza Tita dodijelili su Bonu nezvaničnu titulu Titovog arhitekte.

Literatura i izvor: Z. Mađar, „Hotel – grad Sv. Stefan”, Čovjek i prostor, 74, Zagreb, 1959; M. Mitrović, „Gordo i na ponos Beograda”, Politika, 4. VIII 2001; M. Ceranić, „Istorija i arhitektura palate ’Albanije’ u Beogradu”, Nasleđe, 6, 2005, 147–162; Z. Manević, Leksikon neimara, Beograd, 2008; P. V. Milošević, „’Albanija’ simbol Beograda, Srbije i Jugoslavije”, Izgradnja, 64, Beograd, 2010; S. Mitrović, „Grad hotel Sv. Stefan – nacionalno kulturno dobro”, Paštrovski almanah, 2014.

S. Mitrović