Crna Gora i Jermenija. Odnosi između Crne Gore i Jermenije počinju sedamdesetih godina XX vijeka, u vrijeme kada su bile dio SFRJ, odnosno SSSR, pod imenom – Socijalistička Republika Crna Gora i Jermenska Sovjetska Socijalistička Republika. Prve veze uspostavljene su kada je delegacija Jerevana, glavnog grada Jermenije, stigla u Titograd 4. juna 1974. u petodnevnu posjetu. Tom prilikom, 9. juna potpisan je Sporazum o saradnji između Titograda i Jerevana u oblasti privrede, nauke, školstva, kulture, turizma i sporta. Došlo je do bratimljenja dva grada, a saradnja na ovom nivou nastavljena je i u narednim godinama. SR Crna Gora i SSR Jermenija su uspostavile zvanične odnose 1980, na prijedlog sovjetskog Ministarstva spoljnih poslova. Delegacija SR Crne Gore, na čelu sa → Veljkom Milatovićem, posjetila je SSR Jermeniju aprila 1982, tokom petodnevne posjete SSSR. Delegate su primili visoki zvaničnici SSR Jermenije Karen Demirčjan i Fadej Sarksisjan. Nakon zemljotresa koji je pogodio Jermeniju 7. decembra 1988, → Crveni krst Crne Gore je odmah počeo sakupljanje pomoći u vidu najneophodnijih ljekova i sanitetskog materijala, u čemu je prednjačio Titograd. Pored pomoći koju su prikupili građani, i Izvršno vijeće SR Crne Gore (→ Izvršno vijeće Crne Gore) donijelo je odluku da se uplati 200 miliona dinara pomoći postradalima. Sa prvim kontingentom pomoći u Jermeniju se uputila i četvoročlana delegacija republičkog Izvršnog vijeća, koju su činili: Dragan Mijailović, Svetozar Pejović, Miloš Milić (kasnije počasni građanin Jerevana) i → Branko Kostić. Kao znak zahvalnosti jermenskog naroda za pomoć u zemljotresu, jedna ulica u Jerevanu i danas nosi ime Titogradian („Titogradska”). Takođe, u Podgorici postoji Jerevanska ulica.

F. Kuzman

Crna Gora i Jermenija od 2006. Poslije obnove državne nezavisnosti Crne Gore (2006), predsjednik Jermenije uputio je pismo predsjedniku RCG (→ Predsjednik Crne Gore), juna 2006, o priznanju Crne Gore kao nezavisne i suverene države, iskazujući spremnost da se uspostave diplomatski odnosi. U novembru 2006. uspostavljeni su diplomatski odnosi na ambasadorskom nivou. Prvi ambasador Crne Gore u Jermeniji, na nerezidentnoj osnovi, sa sjedištem u Podgorici (2013–2016), odnosno Kijevu (od 2016), bio je → Ljubomir Mišurović. Od 2020. nerezidentna ambasadorka (sa sjedištem u Kijevu) je → Dragica Ponorac. Prvi ambasador Jermenije u Crnoj Gori, sa sjedištem u Bukureštu, jeste Hamlet Gasparijan (2013–2018), a od 2019. ambasador Jermenije u Crnoj Gori je Ašot Hovakimijan, na nerezidentnoj osnovi, sa sjedištem u Pragu. Crna Gora od 2014. ima Počasni konzulat u Jerevanu, a počasni konzul je Hračija Musajelijan. Potpredsjednik → Vlade Crne Gore i ministar vanjskih poslova i evropskih integracija → Igor Lukšić boravio je u prvoj zvaničnoj posjeti Jermeniji u maju 2013. godine. U januaru 2016. ministar vanjskih poslova Jermenije Edvard Nalbadijan boravio je u prvoj zvaničnoj posjeti Crnoj Gori.

Lj. Mišurović

Izvori: „Delegacija Erevana u Titogradu”, Pobjeda, 9. jun 1974; „Saradnja gradova – pobratima”, Pobjeda, 13. jun 1974; „Niz korisnih susreta”, Pobjeda, 11. april 1982; „Hitna pošiljka ljekova”, Pobjeda, 10. decembar 1988; „Pomoć Crne Gore”, Pobjeda, 13. decembar 1988; „Upućena pomoć Jermeniji”, Pobjeda, 14. decembar 1988; „U središtu pakla”, Pobjeda, 20. decembar 1988; MVP, dokumentacija.