Napoleon III Bonaparta (Pariz, 1808 – Čizlherst, Velika Britanija, 1873), francuski predsjednik i car. Sin Luja Bonaparte, brata → Napoleona I Bonaparte. Bio je predsjednik Francuske republike 1848–1852, a francuski car 1852–1870. godine. Iz emigracije je došao u Francusku za vrijeme revolucije 1848, kada je izabran za predsjednika Republike. Početkom decembra 1851. izvršio je državni udar i proglasio se za doživotnog predsjednika. Monarhiju je uspostavio poslije plebiscita i vladao apsolutistički do 1860, kada je učinio izvjesne ustupke protivnicima. Januara 1858. italijanski republikanac Orsini izvršio je bombaški napad na cara, želeći da ga kazni što je zaboravio svoju karbonarsku prošlost i odustao od italijanskog ujedinjenja. Ipak, Napoleon III se istakao u borbi protiv hegemonije apsolutističkih sila u Evropi, prije svega Rusije (Krimski rat 1853–1856) i Austrije (rat za oslobođenje Italije 1859), čime je doprinio nacionalnoj i političkoj emancipaciji pojedinih naroda. Francuska u njegovo vrijeme doživljava ekonomski uspon, nastavlja kolonijalna osvajanja i proširuje svoju teritoriju dobijanjem Nice i Savoje (1859). Za vrijeme francusko-pruskog rata 1870–1871. pretrpio je poraz i bio zarobljen kod Sedana. Zbačen je s prijestola 4. septembra 1870, kada je u Francuskoj proglašena republika. U vrijeme Napoleona III francuska diplomatija se interesovala za Crnu Goru, a knjaz → Danilo I Petrović Njegoš je nastojao da obezbijedi njegovu podršku za teritorijalno proširenje i međunarodno priznanje Crne Gore. Nakon što se Krimski rat loše završio po Rusiju, a osmanski ministar na sjednici Pariskog kongresa (→ Pariski kongres 1856. i Crna Gora) 26. marta izjavio da njegova vlada smatra Crnu Goru svojom teritorijom, knjaz Danilo se odlučio na novu diplomatsku akciju. Uputio je pisma evropskim vladarima u maju 1856, a najkarakterističnije je bilo ono upućeno Napoleonu III, od koga je tražio zaštitu za svoj narod. Knjaz Danilo je poslao i memorandum u kome su argumentovani i obrazloženi osnovni zahtjevi: da se diplomatskim putem prizna nezavisnost Crne Gore; da se prošire crnogorske granice prema Hercegovini i Albaniji; da se granica prema Osmanskom carstvu utvrdi kako je to urađenom i sa Austrijom; da se Crnoj Gori ustupi Bar. Dvojica vladara susrela su se u martu 1857. u Parizu, nakon što je crnogorski knjaz imao nekoliko susreta sa francuskim ministrom spoljnih poslova, a ostavio je pozitivan utisak i kod samog cara. Napoleonova vlada je do tada već bila ublažila i u određenoj mjeri izmijenila stav o neophodnosti priznanja osmanskog suvereniteta nad Crnom Gorom. Knjaz se u Parizu držao veoma dostojanstveno, odbio je da francuskom vladaru bude predstavljen posredstvom osmanskog ambasadora i zato ga je Napoleon III prilikom audijencije tretirao kao privatnog gosta.