Diplomatski predstavnici Italije u Knjaževini/Kraljevini Crnoj Gori. Italija je četvrta zemlja koja je uspostavila diplomatske odnose sa Crnom Gorom poslije Berlinskog kongresa (→ Berlinski kongres i Crna Gora). Prvi diplomatski predstavnik u rangu otpravnika poslova bio je → Čezare Durando. On je maja 1879. predao akreditivna pisma knjazu → Nikoli I Petroviću Njegošu. Tri godine prije toga bio je konzul u Dubrovniku i specijalni izaslanik za Crnu Goru. Bavio se problemima realizacije Berlinskog ugovora. Do kraja marta 1883. radio je na Ugovoru o trgovini i plovidbi između dvije zemlje. Bio je diplomatski predstavnik do januara 1883, a napustio je → Cetinje marta iste godine. Zamijenio ga je Likurgo Maćo, ministar-rezident, od januara 1883. do jula 1889, potom Frančesko Bjanki od Lavanje i Kastelbjanka, imenovan avgusta 1889, a opozvan jula 1894, i ponovo od aprila 1896. do avgusta 1901, ali ovog puta kao izvanredni poslanik i opunomoćeni ministar. U periodu od jula 1894. do aprila 1896. ministar-rezident je bio grof Fabio Sanminijateli. Novi poslanik bio je Rikardo Bolati, od avgusta 1901. do januara 1904. godine. U njegovom mandatu, italijanske diplomate su dobile nalog da se stalno nastane na Cetinju. Novi italijanski predstavnik bio je markiz Luiđi Đirolamo Kuzani i Konfalonijeri, od januara 1904. do oktobra 1906. godine. Njega je naslijedio markiz Andrea Karloti od Riparbele, u periodu od oktobra 1906. do aprila 1908. godine. Najveći dio mandata proveo je u Italiji, pa je italijanska vlada uputila na Cetinje novog otpravnika poslova, grofa Karla Arivabene od Gonzage, koji je dužnost obavljao od decembra 1907. do juna 1908. godine. Nakon njega, poslanici su bili Nikola Skviti Palermiti i Guarna, od aprila 1908. do novembra 1913, markiz Lazaro Negroto Kambijazo, u periodu od novembra 1913. do oktobra 1915, pa Romano Avecano, u periodu od decembra 1915. do maja 1918. godine. On je dužnost italijanskog poslanika obavljao i u emigraciji. Posljednji italijanski poslanik bio je markiz Paolo Montaljari, koji je dužnost obavljao od maja 1918. do 1922. godine. Italija je imala vicekonzulat u Baru, gdje su vicekonzuli bili: Korado Nikolini, od avgusta 1908. do juna 1911, Virđilio Panela, od juna 1911. do avgusta 1912, i u drugom mandatu Korado Nikolini, od avgusta 1912. do januara 1916. godine. U Podgorici je postojalo konzularno agentstvo, gdje je konzularni agent bio Đezuldo Đili, od oktobra 1914. do januara 1916. godine.

Literatura: Istorijski leksikon Crne Gore, knj. 3, Podgorica, 2006; T. Jović, Diplomatska predstavništva u Knjaževini i Kraljevini Crnoj Gori, Cetinje, 2010; R. M. Raspopović, Diplomatija Crne Gore 1711–1918, Podgorica – Beograd, 1996; M. Špadijer, S. Roganović, Diplomatska poslanstva u Kraljevini Crnoj Gori, Zagreb, 2004.

I. Tepavčević