Antonio Zanki, Preobraćenje Sv. Pavla, Crkva Blažene Ozane (Marija Koleđata), Kotor

Zanki, Antonio (Zanchi, Antonio), ital. slikar (Este, Italija, 6. XII 1631 – ?, 12. IV 1722). Predstavnik venecijanskog baroka. Oltarska slika Preobraćenje Sv. Pavla (ulje na platnu, 247 x 120 cm), koja se od 1807. čuva u → Crkvi Sv. Marije Koleđate (Blažene Ozane) u Kotoru, nastala oko 1685, prikazuje dramatični trenutak preobraćenja Savla, rimskog vojnika i progonitelja hrišćana, u Hristovog sljedbenika, jednog od pisaca Novog zavjeta i velikog hrišćanskog teologa. Ova tema bila je popularna naročito od vremena katoličko-protestantske kontroverzistike i velikih crkvenih reformi. Ukazivala je na mogućnost preobraženja duše grešnika na primjeru Sv. Pavla, čija su erudicija i jevanđeoska misija, okončane martirijem u Rimu, bile nadahnuće doktrinarnim i didaktičkim djelatnostima Katoličke crkve. Uzor slikarima bio je način na koji je ovu temu iz Djela apostolskih (22, 6–11) predstavio Mikelanđelo Karavađo u Crkvi Santa Maria del Popolo u Rimu, početkom XVII v. Zanki ju je prikazao u skladu sa baroknim načelima: snažnom antitezom sjenke i svjetlosti, dramatičnim tenebrosom (zatamnjenjem), uznemirenom kompozicijom stvorenom od figura Sv. Pavla i bijelog konja, koje padaju prema prostoru posmatrača, prikazom tmurnog neba iz kojeg se pomalja anđeo. Sliku je poručio Kotoranin Melhior Teta (1642 – oko 1713), potomak plemićke porodice iz Šibenika, teolog i vitez, za mermerni oltar koji je podigao u čast Blažene Ozane, u Crkvi Sv. Pavla u Kotoru, crkvi dominikanskih trećeretkinja, gdje su se čuvale relikvije blaženice.

Izvor: R. Tomić, Sveto i profano. Slikarstvo talijanskog baroka u Hrvatskoj, katalog, Zagreb, 2015, 147.

S. Brajović