Vukotić, Mihailo, slikar (Čevo, Cetinje, 1904 – Cetinje, 1944). Potiče iz ugledne i poznate porodice, koja je bila u srodstvu sa vladarskom dinastijom Petrović Njegoš. Mihailova tetka Milena bila je žena potonjeg crnogorskog kralja Nikole I. Na Čevu je završio osnovnu školu, a potom na Cetinju nižu gimnaziju. Godine 1925. upisuje Umetničku školu u Beogradu. Kao dobrovoljni izgnanik, prolazi put iskušenika i nevoljnika na početku stvaralačke avanture, u uslovima krajnjeg siromaštva i bijede, redovnički posvećen savladavanju slikarskih vještina. Sa S. Bodnarovim, takođe učenikom Umetničke škole, kasnije poznatim vajarem i slikarem, vrlo brzo zasniva prijateljstvo. Slika kojom se Vukotić prvi put predstavio publici bila je portret S. Bodnarova, izložena 1928. na Prolećnoj izložbi u Umetničkom paviljonu „Cvijeta Zuzorić” u Beogradu. Od tada je redovni učesnik na proljećnim i jesenjim izložbama ULUS-a. Živeći od danas do sjutra na periferiji Beograda, u trošnoj i napuštenoj zgradi stare bakalnice, integrisan u tadašnji svijet mladih beogradskih slikara i pjesnika, inventivno i dostojanstveno, u tom „živopisnom haosu malo poremećenih strogih regula”, gradio je autohtoni likovni rukopis. Godine 1927. odlazi u Pariz i nastavlja slobodne studije po muzejima i galerijama. Fascinacija izgledom i duhom francuske metropole, potom i „melodijom njegovih pejzaža”, bila je potpuna. U Parizu je često bio u društvu → Petra Lubarde. Međutim, neadekvatni uslovi života i dani oskudice narušili su njegovu nježnu konstituciju, pa je izmožden i zbog bolesti bio prinuđen da se ubrzo vrati u Beograd. Po povratku iz Pariza, uglavnom se bavio slikanjem figuralnih kompozicija, prevashodno akta, i slikanjem portreta. Na modelovanje likovne sintakse M. Vukotića i projektovanje njegovog stvaralačkog puta u znatnoj mjeri je uticala umjetnička klima – vladajuća ideologija u vrijeme njegovog dolaska u Beograd i upisa na Umetničku školu, građena na filozofsko-estetičkim postulatima novog realizma, izraslog iz reakcije na impresionizam. Sukob sa vizuelnim senzacijama impresionista odvijao se prije svega u oblasti forme, koju je impresionizam skoro ekskomunicirao iz sfere svojih istraživanja. Vukotićeve rane radove, uz neke evidentne školske elemente, čine ozbiljna i zrela ostvarenja. Iz tog ciklusa – tamne game, datiranog po povratku iz Pariza, u kojem sintetizuje početne likovne formulacije, svakako treba izdvojiti Autoportret i niz blago stilizovanih aktova. U Autoportretu, sa velikom lulom i glavom u poluprofilu, ostavlja utisak neke sudbinske samotnosti i izgubljenih iluzija, ali bez pesimizma i konsternacije jer kroz „čitavu fasadu lica” naviru plemenitost i dobrota. Rad je realizovan širokim zamasima četke u hladnom tonalitetu. Intimno-poetski svijet i lirski obojena emocija, kao imanencija Vukotićevog senzibiliteta i stvaralačke imaginacije, postaje relevancija njegove umjetnosti u drugom susretu s Parizom 1930. i pokretom povratka prirodi i izvornosti. Njegov odlazak u Pariz koincidira sa suštastvenim promjenama u likovnom životu, ishodovanim osamostaljenjem boje u slici, čime se gasi „žarište novog realizma” i estetska receptura satkana od „mjera i brojeva, formula i misaonih konstrukcija”, a primat dobija instinkt i žudnja za slobodnom emocijom. Intenzivna boja, kao samostalna realnost u slici, širom je otvorila dveri novim mogućnostima: „razvila subjektivizam, iznela u prvi plan umetnikovu ličnost...” U pariskom pokretu povratka prirodi i izvornosti, koji je bio inspirativno ishodište kolorističke i intimističke struje, Vukotić je našao fundament za svoje prefinjene lirske sklonosti. Temperamentom i senzitivno-kontemplativnim sklopom, on je u intimističkom slikarstvu našao prostor za ostvarenje umjetničkog identiteta. Elizijska moć Pariza vezivala ga je i kreativno podsticala mitskom snagom, ali, nakon nekoliko mjeseci, nemaština i nježno zdravlje ishoduju povratak u Beograd. Tih nekoliko pariskih mjeseci predstavljaju prelomni period u njegovom stvaralaštvu i decidiranju umjetničkih pogleda. Drugačiji svjetlosni aranžman slike (svjetlost je izbila u njen prvi plan) predstavljao je i modifikaciju kolorističke intonacije i fakture. Gušća pasta i „milozvučna paleta” inovativni su elementi u njegovim kreacijama. Radove koji anticipiraju novu kreativnu fazu – jedan prelaz između „tamnog perioda” i slika na kojima je posve preovladala boja, u skali autorovog sentimenta, čine: Mrtva priroda, Predio iz okoline Ulcinja i dr. Portret žene, izobražen nešto ekspresivnije, takođe pripada ovoj fazi. No, u tematu pejzaž i mrtva priroda sve više postaju dominantni, a portret i akt se efemerizuju. Reference ove konzistentne faze – „sveže u svojoj tonskoj melanholiji” – jasno su eksplicirane prvom i jedinom samostalnom izložbom slika, koju je otvorio 1933, sa vajarem M. Tomićem, u Umetničkom paviljonu u Beogradu. U ovom periodu ostvario je niz značajnih radova, koji ga na likovnoj sceni etabliraju kao stvaraoca slojevite i sublimirane likovne potencije. Već od 1934. Vukotić znatno mijenja način slikanja u pejzažima. Doista, „boja je čistija, potez mirniji, a kontrasti stišaniji”. Suštinski, „to je pojačalo osjećajnost na slici i dovelo stvaralački nagon umjetnika u istu ravan sa stvaranjem prirode”. Najveći stepen poetizacije prizora postigao je slikajući Ulcinj. Ovaj starodrevni grad, sa svojim utvrdama i legendama, pješčanim draguljima na krivudavoj liniji dodira kopna i mora, bujnom vegetacijom borovih šuma i maslinjaka, bio je za njega endemski vrt, neutažena strast. On je „melodično i intimno ispjevao svojom živopisnom kičicom osjećajne i pomalo tužne himne Ulcinju – slike pune elegijske ljepote”. Slike sa tematikom iz Ulcinja predstavljaju kopču između dva perioda Vukotićevog intimističkog slikarstva – „tamnog (1927–1930) i romantičnog koji čine lirska (1930–1934) i svijetla faza (1934–1944)”. Godine 1934, sa Franjom Radočajem, dijeli nagradu beogradske Politike za sliku Stepenište na Kalemegdanu, a samo godinu kasnije, 1935, laureat je Nagrade „Beograđani – beogradskim umetnicima” za sliku Pejzaž iz okoline Beograda, izloženu na Osmoj jesenjoj izložbi u Umetničkom paviljonu „Cvijeta Zuzorić”. Godine 1937. jedan je od reprezentanata jugoslovenskog slikarstva na međunarodnoj izložbi u Parizu. Iste godine zastupljen je na izložbi jugoslovenske umjetnosti u Rimu, a od 1938, postavši članom „Lade”, pojavljuje se na svim izložbama ovog umjetničkog udruženja. No, vihor II svj. rata radikalno prekida njegov stvaralački uzlet. Ratne godine još više su izmoždile duh i tijelo ove senzibilne ličnosti. Da u umjetnosti „nema istine do lične istine”, sugestivno svjedoči djelo M. Vukotića, koje sintetizuje melanholiju i neku gotovo endemsku sjetu njegovog karaktera, fatalizam njegovog života i tragičnu sudbinu njegovog naraštaja.