Rudolf Smodlaka, Bokeljska mornarica, 1907.

Rudolf Smodlaka, Tripo Leone, 1910.

Smodlaka, Rudolf, fotograf (?–?). Fotografski atelje otvara 1909. u Kotoru, sa podružnicom u Tivtu. Pored pojedinačnih portreta u tzv. kabinet-formatu, snima članove Bokeljske mornarice, razglednice sa motivima iz Boke i iz Crne Gore, panorame. Njegov atelje, koji na reversu fotografija litografijom potpisuje kao Artistički Zavod Rudolf H. Smodlaka, fotograf Kotor, izrađuje tehnološki naprednije fotografije od njegovih savremenika i koristi vještačku rasvjetu. Rustični dekor njegovog ateljea, tipičan za to doba, vidljiv je na fotografijama portreta poručnika Tripa Leonea i Tripa Smodlake (1910), od nepravilnih oblica, koje čine ograde i balustrade sa travom ili slamom posutom po tepihu, dok slikani predio na pozadini, zidu, predstavlja šumski pejzaž. Smodlaka podstiče pojavu i razvoj foto-amaterizma u Crnoj Gori time što su se u njegovoj radnji nudile usluge ne samo razvijanja, kopiranja i retuširanja fotografija amaterima, nego se uz kupovinu foto-aparata dobijala besplatna obuka u struci. U Istorijskom arhivu u Kotoru čuva se album Jubilarni spomen Plemenitog tijela Bokeljske mornarice iz 1909, sa snimcima ceremonijala proslave 1100-godišnjice ove organizacije. Album raspolaže sa desetak vrlo kvalitetno urađenih fotografija većeg formata, koje raznovrsnošću panoramskih krajolika i motiva prelaze u pravu umjetnost. Izrađivao je razglednice i prodavao svoje fotografije drugim izdavačima, kao što je mozaik-karta razglednica Panorama von Crkvice Krivošije, izdavača Erminija Mandela, na kojoj je kao fotograf potpisan Rudolf Smodlaka. Pozvan na Cetinje 1910, snima četiri fotografije većeg formata crnogorskog kralja Nikole I. Reprezentativni stav i izraz lica, naglašena fizička i mentalna snaga ostarjelog vladara, zajednička je nit ovih portreta. Na jednu godinu (1912) udružuje se sa Gabrijelom, udovicom → Franca Laforesta, u firmi pod nazivom „Atelier Laforest e Smodlaka”, u dotadašnjim prostorijama Ateljea „Laforest”. Februara 1916, Rudolf Smodlaka odlazi u vojsku, a 1918. dobija vojničku knjižicu o penziji. Njegovi nasljednici nastavljaju sa radom u Kotoru tokom druge polovine XX v.

Literatura: S. Pejović, „Prvi kotorski fotografi”, Godišnjak, XVL–XVLII, Kotor, 1993–1994; M. Đurić, Istorija fotografije Crne Gore od 1840. do 1940. godine, Podgorica, 2013.

M. Đurić