Božidar Milić, „Drvoimpex”, 1968, Titograd/Podgorica

Božidar Milić, Osnovni sud, 1981, Titograd/Podgorica

Milić, Božidar, arhitekta, urbanista, unverzitetski profesor (Limljani, Bar, 21. XI 1927 – Podgorica, 28. I 2017). Diplomirao je 1959. na AF Univerziteta u Beogradu, gdje je doktorirao 1988. Stručno se usavršavao u Holandiji, Francuskoj i Belgiji (1964–1969). Radna angažovanja: Zavod za urbanizam, Titograd, rukovodilac, vodeći planer i projektant (1969–1979); Izvršno vijeće SRCG, ministar Republičkog komiteta za urbanizam, građevinarstvo, stambene i komunalne poslove (1979–1986); Građevinski fakultet UCG, viši predavač (1982), redovni profesor (1989). Jedan je od inicijatora osnivanja → Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, na kojem vodi katedre za urbanizam, arhitektonsko projektovanje, zgradarstvo i nacrtnu geometriju. Milićeva iskustva u oblasti projektovanja i izradi urbanističkih planova rezultiraju mnogim naučnim radovima i pedagoškim radom na univerzitetu. Izvedeni projekti: Podgorica – zgrada Kliničko-bolničkog centra (za koju je nagrađen 1974), koautor arh. → Milan Popović; zgrada „Drvoimpexa” (1968); Robna kuća „Beko” (1969); kompleks stambenih zgrada (1978); zgrada Osnovnog suda (1981); kompleks stambenih zgrada Luke Bar (1977); Dom zdravlja Cetinje (1976) i oko 20 porodičnih zgrada i vila (1965–2000). Autor je preko 50 prostornih, generalnih i detaljnih urbanističkih planova u Crnoj Gori: Podgorica – DUP reona Sahat-kule (1963); DUP reona Kruševac (1966); DUP stambeno-poslovnog Bloka 7 (1975); PP sjeverne Crne Gore u projektu „Južni Jadran” (glavni planer, 1970), DUP Bečića, Budve (1969). B. Milić je među prvim poslijeratnim arhitektama u Crnoj Gori koji se odmah angažuje na projektima velikih fizičkih struktura. Impresivne su dimenzije zgrade KBC-a u Podgorici, te likovna arhitektonika objekta, kojom elemente konstrukcije pretvara u sekundarnu plastiku kao logično detaljisanje fasada, na moćnim kracima trokrake osnove objekta. U istom maniru sekundarnog detaljisanja odmjerenim kontrapostiranjem kubusa, po vertikalama i naglašenim horizontalama, objekat Osnovnog suda u Podgorici nosi snagu i ozbiljnost primjerenu mjestu u kojem se uspostavljaju pravo i pravda. Funkcija dugih kancelarijskih hodnika i čekaonica izrazito se osjeća u arhitektonskoj strukturi objekta, što je, kao načelo poslijeratne socrealističke arhitekture da forma proizlazi iz funkcije, Milić sugestivno i dosljedno sprovodio. Objavio je preko 50 naučnih i stručnih radova iz arhitekture i urbanizma, u domaćim i stranim publikacijama. Autor je desetak naučnoistraživačkih projekata: „Kulturno-istorijski spomenici, gradske i ruralne aglomeracije na obalama Skadarskog jezera” (1980); „Studija o prostornom i urbanom aspektu smanjenja seizmičkih rizika” (1987); „Katastrofalan zemljotres u Crnoj Gori kao opomena i putokaz” (1988); „Istorijski i graditeljski razvitak Podgorice” (1988); „Arhitektura XX vijeka u Crnoj Gori” (1992); „Arhitektura XIX i XX vijeka u Crnoj Gori” (1994); „Jedan broj objekata i njihovi autori u Knjaževini i Kraljevini Crnoj Gori” (1997). Objavljene knjige: Standardi u urbanističkom planiranju (1964); Tercijalne djelatnosti kod izrade GUP-ova (1969); Elementi i konstrukcije zgrada (1999); Monografija o zemljotresu (1979); Urbano i graditeljsko nasljeđe Crne Gore u funkciji razvoja, sa posebnim osvrtom na istorijski razvitak i razvojne perspektive Cetinja, doktorska disertacija (2013). Jedan je od autora tekstova u Likovnoj enciklopediji Jugoslavije (1984) i Arhitekturi na tlu Jugoslavije (1986). Dobio je sedam nagrada na javnim konkursima, kao i druga priznanja: Zlatna plaketa „Boris Kidrič” Saveza tehničkih kultura Jugoslavije; Orden rada sa zlatnim vijencem (1980); Odlikovanje Predsjedništva SFRJ za posebne zasluge u radu. Bio je član Predsjedništva SA i SU Jugoslavije, SACG i dr. Od 2018. Univerzitet Crne Gore dodjeljuje Nagradu „Božidar Milić” za afirmaciju kritičko-teorijske misli u oblasti arhitekture, urbanizma, prostornog planiranja, zaštite graditeljskog nasljeđa, kao i unapređenja nastave iz oblasti arhitekture i građevinarstva.

S. Mitrović