Jakov Đuričić, Jedno stanje jedne strane Jedinoga Bora, 2002/03, NMCG, Cetinje

Đuričić, Jakov, grafičar, univerzitetski profesor (Jedini Bor, Cetinje, 16. V 1942 – Beograd, 1. VII 2014). Završio je 1962. ŠUZ u Herceg Novom (→ Umjetnička škola u Herceg Novom). Diplomirao je na FLU u Beogradu. Na istom fakultetu završio je 1977. postdiplomske studije. Bavio se pedagoškim radom. Bio je saradnik prof. M. Krsmanovića na odsjeku Grafika, na FLU u Beogradu (1977–1979). Radio je kao likovni pedagog u Obrenovcu. Od 1993. bio je redovni prof. na predmetu Grafika na → Fakultetu likovnih umjetnosti Univerziteta Crne Gore na Cetinju. Njegov likovni opus može se definisati fenomenom genius loci. Rodni kraj ovjekovječio je ciklusima – varijacijama na temu rodnog Jedinog Bora (zaseoka u Kobiljem Dolu, Cuce, Cetinje). On ne prenosi posmatraču realnu predstavu, već pravi intimne zapise inspirisane ličnim doživljajem mjesta. Ako su intimni, oni su i duboko subjektivni, tako da se njihovo značenje ne može tražiti u pojavnom svijetu, već u metafizičkoj dimenziji nove stvarnosti, čije se uporište nalazi u psihogramskim i autobiografskim asocijacijama. Na grafikama nastalim početkom sedamdesetih godina XX v. javljaju se uporedo figuracija (gradski ambijent, životinjske glave) i linearna apstrakcija (Prodor I, II…). Početkom 1970. formirao je arabeskne forme sa predstavama zoomorfnog, antropomorfnog i floralnog sadržaja – leptir, vilin konjic, krošnje drveća i kombinacije različitih bioloških vrsta (ciklusi: Jedan i dva s druge strane Jedinoga Bora, 1972–1973; Slušanje tišine iznad Jedinoga Bora, 1978; S jedne strane Jedinoga Bora, 1988). Devedesetih godina XX v. na slikama i crtežima svedenog znakovnog i simboličkog sistema predstavlja novo viđenje zavičajnih predjela. U geometrijski ograničenom prostoru umjetnik interveniše automativnim potezima, čija dinamika oscilira – od umirenih, kontinuiranih poteza, kojima su determinisane različite geometrizovane, arabeskne forme, do gustih mreža linija nastalih žustrim, ekspresivnim, isprekidanim potezima. Od ovih asocijativno-apstraktnih crteža (kombinovana tehnika), smještenih u strogo definisane površine zgusnutog pikturalnog tkiva, formirao je centralni motiv kompozicije – preciznu geometijsku konstrukciju, koja ima svoj ritam kretanja poput ekograma koji prati unutrašnje pulsacije brdovite zemlje. Kombinuje ih sa konceptualnom bjelinom praznih listova papira podijeljenih crnom vertikalom po sredini. To je ona praznina koja se može povezati sa „početkom svijeta”, a koja po Lao Ceu predstavlja „neodređeno nešto, što tek treba postati”. Likovno se izražavao grafikom, crtežom, slikom i multimedijalnim formama. Samostalne izložbe: Herceg Novi (1974), Beograd (1976, 1992, 2004), Novi Sad (1978), Zagreb (1983), Herceg Novi (2000), Cetinje (posth. retrosp. 2016). Kolektivno je izlagao u: Makedoniji, Srbiji, Rumuniji, Malti, Hrvatskoj, SAD, Brazilu, Argentini, Kubi, Boliviji, Peruu, Meksiku, Venecueli, Kolumbiji, Indiji, Njemačkoj, Južnoj Koreji, Egiptu. Nagrade: Otkupna nagrada V Beogradskog trijenala jugoslovenske likovne umjetnosti (1977); Otkupna nagrada MSU na izložbi „Jugoslovenska grafika 1950 – 1980”, Beograd (1986); Otkupna nagrada na izložbi „FLY”, Narodni muzej Valjevo (1994). Izložba u Galeriji „Haos” u Beogradu, po izboru likovnih kritičara, izabrana je među pet najboljih u 2004.

Literatura i izvori: D. Đokić, pred. kat., Galerija JNA, Herceg Novi, 1974; O. Lakićević, pred. kat., Galerija „Kolarac”, Beograd, 1976; B. Ljubišić, pred. kat., Kulturni centar mladih, Novi Sad, 1978; N. Simić, pred. kat., Centar za kulturu, Zagreb, 1985; D. Radovanović, „Đuričić Jakov”, Leksikon crnogorskih umjetnika, 1945–2001, Podgorica, 2001, 63–6; S. Bošnjak, pred. kat. Jedno stanje jedne strane Jedinoga Bora, Galerija „Haos”, Beograd, 2004; Lj. Slijepčević, monograf. kat. Jakov Đuričić, NMCG, Cetinje, 2016.

Lj. Zeković