Dragoljub Bato Brajović, Kavez de luxe, 1976, NMCG, Cetinje
Brajović, Dragoljub Bato, slikar (Podgorica, 17. VI 1939 – Podgorica, 16. III 2022). Diplomirao je slikarstvo u klasi prof. → Mila Milunovića na ALU u Beogradu (1963), gdje je i magistrirao (1967). Kao stipendista Francuske, studijski se usavršavao u grafičkom ateljeu Džonija Fridlendera u Parizu (1969–1970). Na Univerzitetu Sorbona u Parizu izučavao je istoriju moderne umjetnosti u periodu 1987–1991. i stekao zvanja Maitrise i D. E. A. (diploma produbljenih studija). Bavio se ilustracijom i grafičkim oblikovanjem. Njegov umjetnički izraz veoma je raznovrstan – kako u pogledu stilsko-formalnih rješenja i motiva, tako i u pogledu različitih materijala i tehnika. Radio je slike, slike-objekte, objekte, crteže, akvarele i grafike. U ranom periodu istraživao je kolorističke mogućnosti kroz asocijativne slike i crteže crnogorskog pejzaža, da bi od 1965. reducirao narativnost i stvorio kompozicijski smjele, melanholično-sumorne slike predjela (Morača, ulje na platnu, 1965). Sedamdesetih godina nastaje dramatični ciklus Apokalipsa, u kojem umjetnik mijenja koncepciju, naglašava figuraciju i unosi nadrealističke elemente u djela, iskazujući svoj angažovani stav prema kataklizmi atomskog doba. Slike-karikature, koje nastaju osamdesetih, kroz čitljive simbole determinisane su ironično-satiričnim odnosom umjetnika prema beznađu ljudske egzistencije i ispraznosti potrošačkog društva. Posljednjih godina vraća se crnogorskom krajoliku kroz prozračne, fluidne, gotovo akvarelski rađene slike. U ovim radovima, motiv, bilo da je percipiran iz standardne vizure ili češće iz neuobičajenog i nestandardnog rakursa, samo je paradigmatsko polazište, koje je kroz stvaralački čin sublimirano u samosvojni artistički prizor. Bavio se i pedagoškim radom za koji je stekao afirmaciju na jugoslovenskom i internacionalnom nivou. Sa Bogomilom Karlavarisom napisao je udžbenik Likovni odgoj za osnovne škole. Imao je preko 60 samostalnih izložbi, od kojih se izdvajaju: Titograd/Podgorica (1965, 1969, 1973, 1993, 2019), Rems (1988), Pariz (1988, 1989), Beograd (1994), Budva (2010), Niš (2011). Učestvovao je na preko 300 kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Nagrade: I nagrada za mlade crnogorske umjetnike (1962); Nagrada oslobođenja Titograda (1969); I nagrada na izložbi „Umjetnici Podgorice” (1985); Orden rada sa srebrnim vijencem (1986); Otkupna nagrada na V Bijenalu akvarela Jugoslavije u Karlovcu (1987); Nagrada za kreativnost na XV Salonu slikarstva i skulpture u Bresiju, Francuska (1990); I nagrada na konkursu „Boje Miroa” (1991). Zvanje „zaslužni likovni pedagog Jugoslavije” dobio je 1982. Bio je član ULUCG-a od 1964, čiji je bio sekretar (1968–1973) i predsjednik (1991–1995). Bio je predsjednik SLUJ-a (1992–1995). Za člana Svjetskog savjeta InSEA (Internacionalna asocijacija za umjetničku edukaciju) izabran je 1990.
Literatura i izvori: M. Lompar, „Dragoljub Brajović”, ULUCG ’46–’86, Podgorica – Cetinje, 1986, 25; Lj. Zeković, N. Nikčević, D. Radovanović, M. Dedić, A. Čilikov, „Brajović Dragoljub Bato”, Leksikon crnogorskih umjetnika, 1945–2001, Podgorica, 2001, 29–30; R. Kostić, pred. kat. Retrospektivne izložbe slika Dragoljub Bato Brajović, Galerija savremene umetnosti, Niš, 2011; S. Slovinić, „Dragoljub Bato Brajović, Slike, Moderna galerija, Budva, 11. VI 2010”, Ars Libris (1992–2012), Podgorica, 2013, 568–570; P. Duletić, pred. kat. Dragoljub Bato Brajović, JU Muzeji i galerije Podgorice, 2019.
Lj. Karadžić