Počasni konzuli Crne Gore. Institut počasnog konzula Crne Gore definisan je i pravno normiran Pravilnikom o poslovima, pravima i dužnostima počasnih konzula (Službeni list Crne Gore, br. 19/12; Službeni list Crne Gore, br. 62/18 od 21. septembra 2018), a na osnovu člana 50 stav 3 Zakona o vanjskim poslovima (Službeni list Crne Gore, br. 70/17). Ovim pravilnikom određuju se konzularni poslovi koje počasni konzul može da vrši na svom konzularnom području, kao i njegova prava i dužnosti u vršenju funkcije počasnog konzula. Članom 3 Pravilnika definisani su poslovi koje počasni konzul može da vrši na svom konzularnom području, i to: 1) aktivno doprinosi unapređenju prijateljskih odnosa između Crne Gore i države u kojoj vrši funkciju počasnog konzula (u daljem tekstu: država prijema), informiše javnost države prijema o Crnoj Gori i njenom ekonomskom, kulturnom, naučnotehničkom i ukupnom razvoju; 2) prikuplja informacije o bitnim dešavanjima u državi prijema i o njima obavještava MVP (→ Ministarstvo vanjskih poslova Crne Gore); 3) podstiče jačanje i unapređenje bilateralnih odnosa između Crne Gore i države prijema u svim oblastima od međusobnog interesa; 4) pruža podršku jačanju veza između Crne Gore i njenih iseljenika u državi prijema; 5) pruža pomoć crnogorskim državljanima u državi prijema i učestvuje u zaštiti njihovih prava i interesa; 6) pruža pomoć predstavnicima državnih organa i zvaničnicima Crne Gore koji borave na njegovom konzularnom području; 7) na osnovu instrukcija MVP-a, pruža pomoć privrednicima iz Crne Gore koji poslovno borave na njegovom konzularnom području; 8) preduzima, na osnovu prethodno dobijenih instrukcija MVP-a, konkretne aktivnosti radi pružanja potrebne pomoći crnogorskim državljanima u hitnim i vanrednim situacijama i, u tom cilju, sarađuje sa organima države prijema; 9) sarađuje sa diplomatskim, odnosno konzularnim predstavništvima Crne Gore u inostranstvu i MVP-om u slučajevima lišenja slobode, pokretanja istrage i krivičnog postupka protiv crnogorskih državljana, kao i povodom smrtnih slučajeva, učešća u teškim nesrećama, protjerivanja crnogorskih državljana i drugih sličnih slučajeva na svom konzularnom području; 10) održava redovnu komunikaciju sa nadležnim organima lokalne vlasti na svom konzularnom području, a ukoliko Crna Gora nema diplomatsko-konzularno predstavništvo na rezidencijalnoj osnovi u državi prijema, može ostvarivati komunikaciju i sa državnim organima ako je sa tim saglasna država prijema i u obimu koji je određen instrukcijama MVP-a; 11) vrši i druge poslove koji mu se povjere posebnim ovlašćenjem ministra vanjskih poslova, u skladu sa zakonima i drugim propisima i pravilima države prijema. Članom 4 Pravilnika definisana su prava počasnog konzula: 1) sarađuje i razvija prijateljske odnose sa drugim konzularnim funkcionerima i predstavnicima drugih država i međunarodnih organizacija, sa sjedištem na njegovom konzularnom području, a čije je djelovanje povezano sa njegovom funkcijom; 2) prisustvuje događajima (konsultacije, skupovi i dr.) koje organizuje MVP ili nadležno diplomatsko-konzularno predstavništvo; 3) upotrebljava grb Crne Gore, zastavu Crne Gore i himnu Crne Gore, u skladu sa zakonom kojim se uređuje upotreba državnih simbola Crne Gore (→ Crnogorski državni simboli ); 4) u zvaničnoj prepisci koristi službenu e-mail adresu i pečat konzulata na čijem je čelu; 5) distribuira promotivne i druge materijale o Crnoj Gori koje mu obezbijedi MVP; 6) informisan je od strane MVP-a o aktuelnim dešavanjima u Crnoj Gori, radi pružanja tih informacija u vršenju svojih poslova; 7) preduzima druge aktivnosti, u skladu sa posebnim aktima MVP-a. Definisane su i dužnosti počasnog konzula: 1) posjećuje nadležne organe države prijema povodom svog stupanja na dužnost, prisustvuje proslavama državnih praznika države prijema, učestvuje u zvaničnim međudržavnim posjetama, kao i u drugim zvaničnim privrednim, kulturnim, sportskim i drugim manifestacijama na poziv države prijema, diplomatskog kora ili diplomatsko-konzularnog predstavništva; 2) obezbjeđuje prostorije za rad konzulata na čijem je čelu, koje odgovaraju standardima i prirodi aktivnosti tog konzulata; 3) konzulat na čijem je čelu otvara u roku od tri mjeseca nakon njegovog postavljenja za počasnog konzula; 4) ističe zastavu Crne Gore i tablu sa grbom Crne Gore i nazivom konzulata na čijem je čelu na odgovarajućem mjestu na objektu u kojem je konzulat smješten, u skladu sa zakonom kojim se uređuje upotreba državnih simbola Crne Gore; 5) profesionalno i savjesno štiti interese crnogorskih državljana na svom konzularnom području, prima njihove zahtjeve i bez odlaganja ih, zajedno sa informacijama i dokumentima kojima raspolaže, prosljeđuje nadležnom diplomatsko-konzularnom predstavništvu, odnosno MVP-u; 6) efikasno i u dobroj namjeri izvršava sve dobijene instrukcije MVP-a i postupa sa službenom dokumentacijom u vršenju svojih poslova, u skladu sa pravilima kancelarijskog poslovanja, odvojeno od lične i poslovne dokumentacije; 7) blagovremeno ažurira podatke o promjeni adrese, brojeva telefona i drugih kontakt podataka od značaja za vršenje njegovih poslova i obaveza, i o svakoj bitnoj promjeni obavještava nadležne organe države prijema, diplomatsko-konzularno predstavništvo i MVP; 8) po instrukcijama MVP-a, organizuje posjete crnogorskih zvaničnika, odnosno zvaničnih delegacija na njegovom konzularnom području; 9) organizuje prijeme povodom obilježavanja Dana nezavisnosti, odnosno Dana državnosti Crne Gore i o tome obavještava MVP; 10) dostavlja MVP-u godišnji izvještaj o vršenju poslova za prethodnu godinu i godišnji plan rada za narednu godinu, najkasnije do 31. januara tekuće godine; 11) komunikaciju sa državnim organima Crne Gore uvijek vrši preko MVP-a. U međunarodnom pravu, status počasnih konzula i njihovih konzulata regulisan je Bečkom konvencijom o konzularnim odnosima iz 1963, glavom III, članovima 58–68. Članom 59 Bečke konvencije o konzularnim odnosima iz 1963. predviđeno je da država prijema preduzima sve potrebne mjere zaštite konzularnih prostorija konzulata kojima rukovodi počasni konzul. To podrazumijeva sprečavanje da se u njih prodre silom ili da budu oštećene, kao i da bude narušen mir konzulata ili umanjeno njegovo dostojanstvo. Počasni konzul ne uživa krivičnopravni imunitet kao karijerni konzul. Ukoliko je protiv njega pokrenut krivični postupak, on je dužan da se pojavi pred nadležnim sudskim ili drugim organom. Zbog njegovog službenog položaja, ovaj postupak se vodi sa dužnim poštovanjem i tako da se što manje ometa vršenje konzularnih funkcija (čl. 63 Bečke konvencije o konzularnim odnosima). Stoga se može reći da to nije imunitet počasnog konzula, nego imunitet države imenovanja, koja na ovaj način obezbjeđuje zaštitu svojih službenih akata. Država prijema je obavezna da pruži počasnom konzularnom funkcioneru zaštitu koja može biti potrebna zbog njegovog službenog položaja (čl. 64 Bečke konvencije o konzularnim odnosima). Počasni konzularni funkcioner oslobođen je svih poreza i taksa na naknade i platu, koje prima od države imenovanja za vršenje konzularnih funkcija (čl. 65 Bečke konvencije o konzularnim odnosima). Privilegije i imuniteti predviđeni u Bečkoj konvenciji ne priznaju se članovima porodice počasnog konzularnog funkcionera ili konzularnog službenika zaposlenog u konzulatu kojim rukovodi počasni konzularni funkcioner. Slijedi spisak počasnih konzula Crne Gore od sticanja državne nezavisnosti, zaključno sa 2019. godinom. Počasni konzuli Crne Gore u: Albaniji: Sokolj Hodža; Argentini: Huan Karlos Laković (Olivos), Rafael Samardžić (Rosario), Drago Andres Mićunović (Ćako); Austriji: Reindl Hubert (Inzbruk), Karl Fink (Ajzenštat); Azerbejdžanu: Namig Vugar Alijev (Baku); Belgiji: Enisa Jarović (Antverpen); Brazilu: Marko Brajović (Sao Paulo); Čileu: Hose Manuel Romero Tomašević (San Havijer); DR Kongu: Ilir Husić (Kinšasa); Filipinima: Marija Vanesa S. Pastor-Ledezma (Makati); Gruziji: Tejmuraz Kurhuli (Tbilisi); Gvatemali: Alehandro Kastaneda Šerović (Gvatemala); Holandiji: Lambertus Vos (Mastriht); Hrvatskoj: Borislav Maletić (Dubrovnik); Indiji: Janis Darbari (Nju Delhi); Italiji: Frančesko Gala Trinkera (Napulj), Sven E. Bihler (Trst), Doli Predović (Milano), Alesandro Đananti (Piza), Tonino Lamborgini (Bolonja); Izraelu: Nimrod Rinot (Tel Aviv); Japanu: Kendži Ocubo (Tokijo); Jermeniji: Hračija Musajelijan (Jerevan); Jordanu: Nauri Ibrahim (Aman); Južnoafričkoj Republici: Vidoje Čavor (Durban); Kanadi: Kare Foj (Vankuver), Roj Daglas Eliot (Toronto); Kini: Li Peng (Hong Kong); Kipru: Mavrelis Hristos (Limasol), Damijano Hristodulos (Nikozija); Kosovu: Gazmend Abraši (Gnjilane); Letoniji: Helena Ruduša (Riga); Libanu: Kebe Marvan Paul (Bejrut); Litvaniji: Daiva Perevičiene (Viljnus); Luksemburgu: Remzija Camić (Kajl); Malti: Alfred Bartet (Atard); Moldaviji: Andrej Stratan (Kišinjev); Monaku: Entoni Džejms Stent-Torijani (Monako); Njemačkoj: Per Viten (Hamburg); Novom Zelandu: Jovo Gregović (Okland); Panami: Dragan Burić (Panama Siti); Paragvaju: Firmin Mark (Asunsion), Romildo Andres Lakonić Romero (Siudad del Este); Peruu: Milo Božović Granados (Lima); Poljskoj: Marćin Ruta (Krakov) (vojvodstva: Malopoljsko, Šlesko, Svetokriško, Potkarpatje), Pjotr Kita (Bidgošč) (vojvodstva: Kujavsko-pomorsko, Pomorsko i Varminsko-mazursko); Sjevernoj Makedoniji: Branko Azeski (Štip), Milorad Andrijašević (Bitolj); Portugalu: Pinto Karlos Pereira (Porto); Rumuniji: Jon M. Dekonesku (Krajova); Slovačkoj: Rudolf Autner (Bratislava); Sloveniji: Vojislav Kovač (Kranj); SAD: Edin Seferović (Čikago), Danilo Ivančević (Vest Palm Bič), Stiv Čuković (Los Anđeles); Švajcarskoj: Rene Štambah (Cirih); Tajlandu: Vičuda Ratanapian (Bangkok); Turskoj: Koraj Aksoj (region Gaziantep i gradovi Šanliurfa, Kahramanmaraš i Adijaman), Šerif Tosjali (Iskenderum), Akan Suver (Istanbul), Đunejt Bosnalier (Izmir); Ukrajini: Stanislav Oleksijovič Dovgij (Kijev), Olga Nikolajevna Aleksenko (Harkov); Urugvaju: Mario Danilo Klisić di Vijetri (Montevideo); Velikoj Britaniji i Sjevernoj Irskoj: Čarls Maklin (Strahur, Škotska); Grčkoj: Vasili Apostolopulos (Solun).