Stefan Crnojević (početak XV vijeka – ostrvo Kom na Skadarskom jezeru, 1464/65), crnogorski (zetski) vladar od 1451. do 1464/65, rodonačelnik dinastije Crnojevića. Bio je oženjen sestrom Đerđa Kastriota, s kojom je imao dva sina: Đurađa i → Ivana Crnojevića. U pisanim dokumentima prvi put se pominje 1426. povodom podizanja tvrđave Đurđevac (iznad Budve), koja se njemu pripisuje. Bio je veoma pragmatičan i vodio je politiku sklapanja saveza na osnovu trenutnih političkih interesa. Kada je srpska despotovina prvi put pala pod osmansku vlast (1439), Stefan je postao blizak saradnik bosanskog vojvode Stjepana Vukčića Kosače, a zatim je bio uz Republiku Svetog Marka (1444). Tokom 1448. podržavao je despota Đurađa Brankovića. Sredinom XV vijeka uspio je da uspostavi vlast na prostoru između rijeke Morače, Skadarskog jezera, Paštrovića i Budoša. Kao najmoćniju političku ličnost u Zeti, Venecija je željela da ga pridobije na svoju stranu kao saveznika. U zimu 1452, tokom rata despota Đurađa i Republike, postao je mletački vazal. Imenovan je za vojvodu Gornje Zete, dobio je prihode od carina i solana u Grblju, kuću u Kotoru i 600 perpera. S druge strane, obavezao se da će ratovati za Veneciju dva mjeseca godišnje i da će umiriti Grbalj i druga pobunjena sela, koja su podržavala despota Đurađa. U aprilu 1452. ugušio je pobunu seljaka u Grblju i u drugim selima Kotora. Nakon ove akcije, sukobljavao se, od druge polovine 1452. i tokom 1453, sa despotovom vojskom. Uspio je da osvoji Podgoricu i povrati Žabljak, a despotu je u Zeti ostao samo Medun, koji je pao pod osmansku vlast 1455. godine. Kao jedini gospodar Zete, 6. septembra 1455. na Vranjini, u ime Zetskog zbora (koji su činili predstavnici 51 družine ili opštine), sklopio je sporazum sa Zuanom Bolanijem, predstavnikom Mletačke republike (→ Vranjinski ugovor). Tim sporazumom priznao je mletačku vlast, uz obavezu ratovanja za Republiku Svetog Marka i prihvatanje poreskih obaveza kakve su bile u doba Balšića, a priznata je i jurisdikcija zetskog mitopolita. Ovo je prvi pravni akt kojim se pokazuje kontinuitet državotvorne tradicije iz vremena zetske dinastije Balšića. Stefan je suštinski bio samostalan gospodar, jer se mletačka vlast u brdovitim predjelima nije osjećala. S druge strane, nema tragova koji bi ukazivali na to da su u praksi bile prisutne stvarne obaveze prema Mlečanima, navedene u Vranjinskom ugovoru. Stefan je izvršio napade na pogranične zemlje hercega Stjepana, pa su se u martu 1457. pojavili u Mlecima hercegovi ljudi kao tužioci. Iz utvrđenja Medun osmanski subaša slao je iz godine u godinu manje odrede protiv Stefana Crnojevića. Bile su to sitne pljačkaške najezde, koje su potrajale do 1460. godine. Stefan Crnojević je do kraja života sačuvao dobre odnose sa Republikom.