Vranjinski ugovor, NMCG

Vranjinski ugovor, sporazum zaključen na ostrvu Vranjina, 6. septembra 1455, između → Stefana Crnojevića, u ime „zetskog zbora” koji su činili predstavnici 51 „družine ili opštine”, i mletačkog izaslanika Zuana Bolanija, o prihvatanju mletačke vlasti „bez ikakve prinude”, uz obavezu ratovanja za Republiku, na prostoru do Lješa i Zadrima, dokle se protezala mletačka vlast. Prihvatanje poreskih obaveza, kakve su bile u vrijeme Balšića, i mletačka spremnost da prizna nadležnosti zetskog mitropolita govore o prvom uzajamnom i samostalnom pravnom aktu kojim se izražava nastavljanje državotvorne tradicije iz vremena dinasta Balšića. Iako su ovim sporazumom regulisani odnosi između Mletačke republike i gornjozetskog vojvode i ratničkih družina, ova mletačka zaštita u realnosti je bila samo nominalna. Ovim sporazumom Stefan Crnojević postao je gospodar Gornje Zete, tako da od njega počinje dinastička loza Crnojevića.

Literatura: Istorija Crne Gore, knj. 2, tom 2, Titograd, 1970; D. Živković, Istorija crnogorskog naroda, Podgorica, 1998; B. Šekularac, „Odnosi Crne Gore i Venecije u doba Crnojevića”, Matica, 73, 2018.

Đ. Borozan