Aleksandar Batenberg (Alexander von Battenberg, Verona, 1857 – Grac, 1893), knez Bugarske od 1879. do 1886. godine. Kao njemački princ, za bugarskog vladara izabran je na Velikoj narodnoj skupštini, koja je održana 17. aprila 1879, nakon što je Bugarska, odlukom Berlinskog kongresa, ustanovila autonomnu Kneževinu Bugarsku. Prve godine njegove vladavine obilježile su političke i ustavne krize. Od 1881. pogoršava odnose sa Rusijom, koja je imala presudnu ulogu u njegovom izboru na bugarski prijesto, ali i u bugarskoj unutrašnjoj politici. Avgusta 1886. grupa oficira izvršila je puč i prinudila ga da potpiše akt o abdikaciji. Knez Batenberg je održavao političke veze sa knjazom → Nikolom I Petrovićem Njegošem. Do prvog kontakta između crnogorskog i bugarskog vladara došlo je sredinom 1879. godine. Najprije je bugarski knez jula 1879. obavijestio knjaza Nikolu da je stupio na prijesto, iskazujući želju za uspostavljanjem saradnje između dvije zemlje i njegovanjem prijateljskih odnosa. Nekoliko mjeseci kasnije, crnogorski knjaz je pisao bugarskom vladaru o potrebi saveza između dvije zemlje, koji bi bio usmjeren protiv Osmanskog carstva. Dva vladara su se maja 1883. susrela na → Cetinju. Budući da je bugarski knez bio formalno sultanov vazal, on je kod knjaza Nikole mogao biti primljen samo u prisustvu osmanskog poslanika na Cetinju, ali je knjaz odlučio ga primi kao suverenog vladara. Tokom boravka na Cetinju dva vladara su razgovarala o zajedničkoj političkoj akciji u okolnim oblastima pod osmanskom vlašću, odnosima između balkanskih država i politici prema Osmanskom carstvu. Kasnije konfrontiranje kneza Aleksandra sa Rusijom uticalo je na promjenu odnosa knjaza Nikole prema njemu.

Literatura: Istorija Bugarske, grupa autora, Beograd, 2008; S. Pavlović, Istorija Balkana, Beograd, 2001; D. Vujović, „Francuski dokumenti o crnogorsko-bugarskim odnosima 1879–1912”, Istorijski zapisi, 2, 1965; Ž. Andrijašević, „Crna Gora i Bugarska krajem XIX vijeka”, Međunarodna politika, 2, 2007.

Ž. Andrijašević