Knjaževići Stevan i Stanislav ispred Dvorca Ljeskovac, NMCG

Dvorac Ljeskovac, dvorac kralja → Nikole I Petrovića Njegoša na Rijeci Crnojevića. Kralj Nikola je jedan dio zime sa porodicom provodio na Rijeci Crnojevića jer su klimatski uslovi bili povoljniji nego na → Cetinju. Za ovu namjenu postojala je manja kuća, pored koje 1883. započinje gradnja većeg zdanja (22 m x 9,80 m u osnovi), dvospratne kamene kuće, koja je okončana 1885. godine. Do kuće je pored kolskog puta izgrađen put, dužine 276 m. Od 1890. izvode se veći radovi na uređenju ove rezidencije, koji su intenzivirani u periodu od 1894. do 1898. godine. Centralni objekat činile su dvije, pod pravim uglom, spojene dvospratne kuće podignute na krševitoj padini, odvojene od puta zidanom ogradom. U okolini centralnog dijela bili su drugi manji objekti (perjanička kuća, botanička bašta, štala). Usljed preuređenja potkrovlja za stanovanje, 1905. izvršene su veće građevinske intervencije na centralnom rezidencijalnom objektu, kao i na uređenju okolnih objekata i dvorišnog prostora. Novi talas građevinskih intervencija uslijedio je 1907–1909, a posljednji 1912. godine. I pored čestih građevinsko-zanatskih radova, rezidencija na Rijeci Crnojevića ostala je skromno zdanje, kome su jedino stražarska kućica i zastava davale karakter rezidencije.

Literatura: T. Jović, „Dvorski posjedi knjaza-kralja Nikole na Njegušima, Lovćenu, Rijeci Crnojevića i Virpazaru”, Glasnik NMCG, Cetinje, 2007. A. Miranović