Erigeron annuus (L.) Desf., predstavnik invazivne flore

Helianthus tuberosus L., predstavnik invazivne flore

Paspalum dilatatum Poir., predstavnik invazivne flore

Xanthium orientale L. subsp. italicum (Moretti) Greuter, predstavnik invazivne flore

Invazivne biljke, alohtone/strane naturalizovane vrste, koje imaju visoku stopu reprodukcije, brzo se šire – okupiraju nove prostore i na taj način potiskuju nativne biljke. Često pričinjavaju velike štete poljoprivredi, ekonomiji, ali i zdravlju ljudi. Smatraju se za drugu veliku prijetnju biodiverzitetu. Staništem su uglavnom vezane za antropogeno formirane sredine, dok se gradovi, kao glavni centri ekonomskog razvoja, navode za glavna žarišta njihovog širenja. Definisano je 6 načina unošenja ovih vrsta: i) namjensko, ii) bijeg iz kultivacije, iii) kontaminacija, iv) kao slijepi putnici, v) putem koridora (transportne infrastrukture), vi) neposredno iz susjednih zemalja. U poređenju sa ostalim načinima, → hortikultura se smatra za glavni put globalnog širenja invazivnih vrsta, a sve je to povezano sa intenziviranjem prometa robe. Zbog dugog perioda izolacije, usporenog industrijskog i ekonomskog razvoja, loše putne infrastrukture, Crna Gora je dugo vremena odolijevala unosu alohtonih vrsta. Međutim, u posljednje dvije decenije nagla urbanizacija, razvoj putne infrastrukture, uvoz robe i razvoj turizma ubrzali su njihovo unošenje i širenje. Na Preliminarnoj listi invazivnih vrsta u Crnoj Gori nalazi se 51 biljka. Najveći broj (25) je porijeklom iz Sjeverne Amerike, dok su druge po brojnosti (11) vrste azijskog porijekla. Uglavnom se radi o ukrasnim biljkama: bagrem → Robinia pseudoacacia L., kiseljak → Ailanthus altissima (Mill.) Swingle, bagremovac → Amorpha fruticosa L., koje su brzo počele da se šire supspontano, uspješno prošle kroz proces naturalizacije i postale invazivne. Zbog povoljnijeg ekološkog ambijenta, ali i intenzivnijeg antropogenog pritiska u južnom dijelu zemlje evidentiran je veći broj invazivnih vrsta u poređenju sa kontinentalno-planinskim.

Lit.: Ingo Kowarik, Some responses of flora and vegetation to urbanization in Central Europe, In: Sukopp et al. (Eds.), Urban ecology, SPB Academic Publ, Haque, 1990, str. 45–74. David Richardson, Petr Pyšek, Marcen Rejmánek, Michael Barbour, Dane Panetta & Carol West, Naturalization and invasion of alien plants: concepts and definitions, Divers. Distrib., 6, Oxford, 2000, str. 98. Philip Hulme, Sven Bacher & Marc Kenis, Grasping at the routes of biological invasions: a framework for integrating pathways into policy, Journal of Applied Ecology, 45 (2), Wiley Online, 2008, str. 403. Danijela Stešević & Danka Petrović, Preliminary list of plant invaders in Montenegro, Biol. Nyssana, 1 (1–2), Niš, 2010, str. 35. Danijela Stešević & Danka Caković, Contribution to the alien flora of Montenegro and Supplementum to the Preliminary list of plant invaders, Biol. Nyssana, 4 (1–2), Niš, 2013, str. 1.

D. Stešević