Botanika, nauka o biljkama (od grč. botane – trava, biljka). Isto što i fitologija (od grč. fytón – biljka, logos – nauka). Naziv botanika danas generalno ima primat u odnosu na naziv fitologija, jer ukazuje na primarni odnos čovjeka prema → biljkama kao izvoru hrane, ljekova i drugih potreba. Prve tekstove o biljkama ostavili su grčki klasici Aristotel i Teofrast (III vijek p. n. e.) u čijim djelima se nalaze ne samo podaci o biljkama Grčke nego i drugih zemalja, sa kojima je klasični svijet imao veze (Egipat, Persija, lndija i druge). U doba Rima nauka o biljkama se dalje razvija, a najznačajniji klasici koji u svojim djelima pišu o biljkama jesu Plinije Mlađi i Dioskorid (I vijek n. e.). Nastupanjem feudalizma nastaje opšti zastoj u razvoju naučne misli, koji dovodi i do gotovo potpunog prekida interesovanja za istraživanje biljaka. Raspad feudalnog društva i nastupanje kapitalizma izazivaju ponovni burni razvoj nauke. Razvoj trgovine i moreplovstva dovodi do velikih geografskih otkrića i upoznavanja prirodnih bogatstava Afrike, Azije i Amerike tokom kojih dolazi do otkrića mnogih novih vrsta biljaka. U tom periodu (XVI vijek) formiraju se i prve botaničke bašte u Italiji, Holandiji i Francuskoj. U njima se biljke gaje prije svega za potrebe sistematskog naučnog istraživanja. U to vrijeme se pojavljuju i prvi vještački sistemi klasifikacije i nomenklature, koji teže da na osnovu spoljašnje forme razlikuju pojedine biljne vrste, da ih opišu i klasifikuju, i da na taj način olakšaju njihovo prepoznavanje i korišćenje (tada je bilo poznato oko 6.000 vrsta). Tokom XVIII vijeka švedski prirodnjak Carl Linnaeus (Line, 1707–1778), koga sa pravom nazivaju ocem botanike, razvija preciznu morfološku terminologiju sa preko 1.000 pojmova, uvodi binomijalnu (binarnu) nomenklaturu i na njima zasniva svoj sistem biljaka, čime postavlja temelje moderne sistematike biljaka. Tokom XIX vijeka dolazi do velikih otkrića u biologiji (celularna i protoplazmatična doktrina, teorija organske evolucije), što pored daljeg razvoja klasične sistematike dovodi i do pojave novih naučnih disciplina: morfologije, anatomije, citologije, fiziologije, ekologije, biogeografije, paleontologije, genetike i evolucije. Botaničari tog vremena prepoznaju značaj ovih disciplina i započinju dublja i sistematičnija istraživanja biljaka sa svih aspekata njihove biologije. Tako botanika kao nauka počinje da se grana na svoje discipline: morfologiju biljaka koja proučava spoljašnju građu i oblike biljnih tijela; anatomiju biljaka koja proučava unutrašnju građu biljnih organa; citologiju biljaka koja proučava građu biljnih ćelija, fiziologiju biljaka koja proučava procese na kojima počiva život pojedinačnih biljnih organizama; ekologiju biljaka (fitoekologija) koja proučava odnose biljke sa svojim životnim okruženjem; geografiju biljaka (fitogeografija) koja proučava zakonitosti rasprostranjenja i rasprostiranja biljaka na planeti Zemlji i paleobotaniku koja proučava izumrli biljni svijet u bliskoj ili dalekoj geološkoj prošlosti. Zahvaljujući razvoju molekularnih tehnika u posljednjih par decenija, botaničari su dobili mogućnost da prodru u još dublje tajne života biljaka. Tako se u okviru botanike pojavljuju nove discipline, kao što su: molekularna fiziologija biljaka, molekularna ekologija biljaka, molekularna evolucija i filogeografija biljaka, molekularna sistematika biljaka. Iako smo sumirajući i prožimajući rezultate klasičnih i savremenih naučnih istraživanja u oblasti botanike došli do toga da je naše današnje znanje i razumijevanje biljaka ogromno, ostalo je još mnogo pitanja na koja nemamo zadovoljavajuće odgovore. Imajući u vidu da procesi fotosinteze i produkcije hrane koju rade biljke, a na kojima počiva čitava biosfera, nijesu do kraja razjašnjeni, kao i da biljke predstavljaju našu osnovnu hranu, naše značajne ljekove i u skoroj budućnosti jedan od ključnih izvora obnovljive energije u vidu biogoriva, jasno je da nauka o biljkama ne gubi na svojoj aktuelnosti. Upravo suprotno, biljke su i dalje jedan od ključnih objekata istraživanja svjetske nauke, tako da se traganja za otkrivanjem njihovih tajni, koje su stari Grci započeli prije više od 2.500 godina, nastavljaju nesmanjenim intenzitetom.