Alchemilla xanthochlora Rothm.
Alchemilla L. (fam. Rosaceae), rosanica, virak, firek, rod zeljastih trajnica, koje uglavnom naseljavaju brdske, planinske i visokoplaninske travnate predjele Evrope, Azije, Afrike, Sjeverne i Južne Amerike. Odlikuje se sa polurozetastom formom, cijelim i plitko režnjevitim ili dlanoliko usječenim listovima, i žućkastozelenim cvastima. Međutim, zbog izraženog polimorfizma, razgraničavanje vrsta, a onda i njihova identikifacija znaju biti prilično komplikovani. Na području Crne Gore raste skoro 30 vrsta i podvrsta ovog roda, 7 je endemičnih, a 4 su opisane na materijalu sakupljenom kod nas: Alchemilla bertiscea Martinčič i Alchemilla vincekii Plocek (→ Prokletije), Alchemilla montenegrina Plocek (Kučke planine – Štitan), Alchemilla rubidula Plocek (Moračke planine). Širokolisne vrste rosanice, u literaturi dominantno tretirane kao Alchemilla subcrenata Buser ili Alchemilla xanthochlora Rothm., imaju primjenu u tradicionalnoj medicini i kulinarstvu.
Lit.: Josef Rohlena, Conspectus Florae Montenegrinae, Praha, Preslia, 20–21, 1942, str. 146–147. Jovan Tucakov, Lečenje biljem, Beograd, Rad, 1984, str. 276. Ljubiša Grlić, Enciklopedija samoniklog jestivog bilja, Zagreb, August Cesarec, 1990, str. 200. Richard G. Hawke, An Evaluation Study of Alchemilla, Plant Evolution Notes, Chicago Botanic Garden, 24, Chicago, 2004, str. 1. Vukić Pulević, Građa za vaskularnu floru Crne Gore, Dopuna „Conspectus Florae Montenegrinae” J. [Josefa] Rohlene, Posebna izdanja, Knj. 2, Podgorica, Republički zavod za zaštitu prirode Crne Gore, 2005, str. 72–73. Čedomil Šilić, Botanička bašta planinske flore Crne Gore, Kolašin (Dulovine), Valjevo, Agencija Valjevac, 2006, str. 240, 242. Danijela Stešević, Danka Petrović, Nada Bubanja, Snežana Vuksanović & Vera Biberdžić, Contribution to the Flora of Montenegro (supplementum to material for the vascular flora of Montenegro), Natura Montenegrina, 7 (3), Podgorica, 2008, str. 463–480. Slavoljub Tasić, Katarina Šavikin & Nebojša Menković, Vodič kroz svet lekovitog bilja, Beograd, Alexandria, 2009, str. 48. Snežana Vuksanović, Rasprostranjenje, horološka struktura i centri diverziteta balkanske endemične flore u Crnoj Gori, Doktorska disertacija, Beograd, Univerzitet u Beogradu, Biološki fakultet, 2016, str. 59. Danka Caković & Danijela Stešević, Katalog vaskularne flore, Tom II, Podgorica, CANU, 2021, str. 150–164. Vukić Pulević, Građa za fitonimiju Crne Gore, Cetinje, Podgorica, Fakultet za crnogorski jezik i književnost, JU Narodna biblioteka „Radosav Ljumović”, 2021, str. 330.
D. Stešević