Murko, Matija, sloven. istoričar književnosti, etnolog i fotograf (Destrnik, Slovenija, 10. II 1861 – Prag, 11. II 1952). Jedan je od utemeljitelja slovenske etnološke misli. Bio je docent slavističke filologije u Beču, profesor u Gracu, Lajpcigu i Pragu, gdje mu je dodijeljen počasni doktorat Univerziteta. Bio je osnivač i predsjednik tamošnjeg Slavenskog instituta. Crnu Goru obilazi 1930. i 1932, istražujući pjesničku tradiciju. Sem Crne Gore, posjetio je Srbiju, Bosnu, Dalmaciju, Kosovo i Metohiju, Novopazarski sandžak. Istraživanjem u Crnoj Gori i Dalamciji 1932. zaključio je terenski rad. Tokom ekspedicije, Murko je sa sinovima snimao pjesme fonografom na valjcima, fotografisao pjevače u Kotoru, Budvi, guslare u Nikšiću, Gusinju, Spužu kod Danilovgrada, rijedak portret žene koja svira gusle na planini Sinjajevini i uopšte život u mjestima koja su posjetili. Vrijednost fotografija je veća zbog podataka i komentara na fotografijama u albumu, koji su više lične prirode i daju pogled na uslove, kontekst i značenje njihovog stvaranja. Fotografije koje se čuvaju u Slovenačkom etnografskom muzeju odnose se na istraživanje i naknadno publikovanu monografiju u dva dijela Tragom srpsko-hrvatskog narodnog epa: Putovanje u periodu 1930–1932, JAZU, Zagreb, 1952. Fotografije predstavljaju izuzetno svjedočanstvo o životu na Balkanu ranih tridesetih godina XX v.

Literatura: A. Slodnjak, Uvod. Matija Murko, Zbrano delo, Ljubljana, 1962.

M. Đurić