Milošević, Miloš, arhivista, romanista, poliistorik, pjesnik, muzičar, admiral Bokeljske mornarice (Split, 1920 – Kotor, 2012). Nakon gimnazijskog obrazovanja u Splitu, Cetinju i Subotici, studija prava u Padovi, diplomirao je na Katedri za romanistiku Filološkog fakulteta u Beogradu, specijalizirao arhivistiku u Parizu 1970, a 1974. stekao zvanje doktora nauka na Filozofskom fakultetu u Zadru. Radio je kao sudski službenik u Kotoru, profesor muzike u Crnoj Gori i Srbiji, a od 1953. u Istorijskom arhivu u Kotoru, u kojem je stekao sva naučna zvanja, uključujući i najviše – naučnog savjetnika 1978, kada je postao i upravnik ove institucije i tu dužnost obavljao sve do 1985. Kao arhivista, popisao je i inventarisao dokumente i napisao Vodič kroz arhivsku građu Istorijskog arhiva, sa inventarima fondova i zbirki (Kotor, 1977), a od 1980. bio je predsjednik Sekcije profesionalnih arhivskih društava (MAS) pri UNESCO-u. Kao poliistoričar, ovaj potomak uglednih dobrotskih pomorskih porodica objavio je 24 monografije i 230 studija u naučnim časopisima čije su teme istorija pomorstva i brodarstva, političkih, crkvenih, karitativnih i vojnih organizacija, sudbina pojedinaca i porodica, književnost, biblioteke i čitaonice, muzika, likovna umjetnost i kultura svakodnevnog življenja u Boki Kotorskoj. Pisana na osnovu arhivske građe, uz prevodilački doprinos, sintezom naučnih disciplina, uz poznavanje lokalnog i evropskog okvira, njegova djela temelj su svim izučavanjima društvene, ekonomske i kulturne povijesti bokeljskih gradova i naselja. Među knjigama se ističu objavljena doktorska disertacija Boka Kotorska u vrijeme mletačke vladavine 1420–1797 (Zagreb, 1973); Boka Kotorska, Bar i Ulcinj od kraja XV do kraja XVIII vijeka (Kotor, 1973); Muzičke teme i portreti i Studije iz književnosti i kulturne prošlosti (Titograd 1983. i 1987); Andrija Paltašić Kotoranin (Cetinje, 1994); Testament Đurđa Crnojevića. Kritičko izdanje s komentarom (Podgorica – Cetinje, 1994); Samoupravni status Perasta za vrijeme Mletačke republike (Perast, 2002). U saradnji sa don Gracijom Brajkovićem napisao je antologije Poezija baroka i Proza baroka (Titograd, 1976. i 1978). U okviru edicije Književnost Crne Gore od XII do XVIII vijeka (Cetinje, 1996) objavio je antologije Analisti, hroničari, biografi i, zajedno sa dr Miroslavom Luketićem, Krsto Ivanović. Drame i pisma. Sa akademikom Branislavom Kovačevićem priredio je Ujedinjenje Crne Gore i Boke Kotorske: 1813–1814, zbirka dokumenata (Podgorica, 1998), sa arhivistkinjom Jelenom Antović Statut Bratovštine svetog Nikole mornara u Kotoru iz 1463. sa alegatima do 1807. (Liber Fraternitatis divi Nicolai marinariorum de Catharo), fototipsko izdanje sa prepisima, prevodima i registrima (Kotor, 2009), a pisao je i sarađivao na knjizi Statuta civitatis CathariStatut grada Kotora u dva toma (fototipsko izdanje originala iz 1616. i prevod originala sa naučnim aparatom, Kotor, 2011), koju je priredila J. Antović. Od studija koje se bave umjetnošću ističu se „Francesco Cabianca i njegovi suradnici u Kotoru” (PPUD, 11, 1955–1956), „Arhivska istraživanja o slikaru Tripu Kokolji” (Stvaranje, 7–8, 1962), „Freske u kotorskoj Katedrali” (Zograf, 1, 1966), „Pjesnička poslanica Andrije Zmajevića postradalom Dubrovniku l667. godine” (Anali Historijskog instituta JAZU u Dubrovniku, XII, l970)... Od svojih studija priredio je zbornik Hajduci u Boki Kotorskoj 1648–1718 (Titograd, 1988). Njegovi članci objavljeni su u monografijama Pomorski trgovci, ratnici i mecene. Studije o Boki Kotorskoj XV–XIX stoljeća, koju je priredio Vlastimir Đokić (Beograd – Podgorica, 2003) i Iz prošlosti Boke Kotorske, koju je priredio Stijepo Mijović Kočan (Zagreb, 2008). Objavio je i zbirke pjesama Sam na obali (Titograd, 1987) i Ex voto (Kotor, 1995). Dobitnik je Trinaestojulske nagrade; Ordena rada sa zlatnim vijencem SFRJ; Ordena Reda Danice hrvatske Republike Hrvatske; poveljâ Bokeljske mornarice (čiji je admiral postao 1991), Saveza društava konzervatora Jugoslavije i Društva za proučavanje i unapređenje pomorstva Jugoslavije, kao i nagradâ „Ivo Visin / Merito navali” Pomorskog muzeja Crne Gore i „21. novembar” grada Kotora.

Literatura: L. Čoralić, „Iz prošlosti Boke kotorske”, Anali Dubrovnik, 46, Zagreb, 2008, 378–379; S. Marković, „M. Milošević, J. Antović (prir.): Status Bratovštine sv. Nikole moranara u Kotoru, Kotor, Bokeljska mornarica, 2009”, Acta Histriae, 17/4, 2009, 3–7.

S. Brajović