Katedrala Sv. Jovana Krstitelja, XIV v., Svač
Svač, Katedrala Sv. Jovana Krstitelja, arhitektura, anonim (1300). Katedralna crkva starog episkopskog grada Svača – Šasa, kod naselja Vladimir u opštini Ulcinj, locirana je uz sjevernu kapiju gradskog utvrđenja. Konfiguracija brdovitog terena nametnula je izgradnju hrama jednobrodne osnove blagog romboidnog oblika. U istočnom dijelu građevine polukružna apsida je uvučena u kvadratnu kulu-zvonik, od koje se očuvalo prizemlje i dio prvog sprata. Smatra se da je katedrala imala prostrani hor, odvojen od naosa parapetnim pločama. U ruševini svačke katedrale mogu se zapaziti polukružna luneta na zapadnom portalu i prozor sa prelomljenim lukom na južnom zidu – kao karakteristika ističe se i mogućnost nekadašnjeg postojanja drvene tavanice, nad kojom se izdizao dvoslivni krov. Po svojim arhitektonskim odlikama, Katedrala Sv. Jovana Krstitelja pripada romano-gotičkom modelu izgradnje. Na osnovu fragmenta natpisa sa kamene ploče, uzidane u zapadnu fasadu, ovaj svački hram datira se u 1300. godinu.
Literatura: V. Korać, Istorija Crne Gore, knj. 2, tom 1, Titograd, 1970; R. Vujičić, Srednjovjekovna arhitektura i slikarstvo Crne Gore, Podgorica, 2007; A. Čilikov, Crkve i manastiri basena Skadarskog jezera, Podgorica, 2012.
A. Čilikov