Slobodan Vukajlović, Motel „Jastreb“, 1971, Nikšić

Slobodan Vukajlović, Crkva Sv. Ćirila i Metodija, 1973, Nikšić

Vukajlović, Slobodan, arhitekta (Nikšić, 12. VIII 1934 – Nikšić, 8. IV 2006). Diplomirao je na AF Univerziteta u Beogradu (1961). Doktorirao je na AF u Krakovu (1978). Radio je u Odjeljenju za komunalne poslove SO Nikšić i učestvovao u osnivanju Zavoda za urbanizam (1963), na poslovima rukovodioca Urbanističkog odsjeka do 1967, od kada je direktor (do 1974). U dva saziva Skupštine SRCG biran je za narodnog poslanika. Od 1950. član je Vijeća Narodne tehnike Jugoslavije. Bio je predsjednik Vijeća Narodne tehnike Nikšić i predsjednik Aero-kluba „Nikšić” (1965–1975). U toku nastavničkog rada, učestvovao je u izradi nastavnih programa kao član Komisije na odsjeku Tehnika i proizvodni rad (1979–1980), kao i u izradi programa za predmete Arhitektura i urbanizam, Građevinarstvo i Saobraćaj. Po tim programima izvodio je nastavu na NF u Nikšiću. Izabran je u zvanje redovnog prof. na predmetima Arhitektura i urbanizam i Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom (1982–1996). Bio je gostujući predavač na fakultetima u Podgorici i Cetinju. Izvedeni objekti: Nikšić – Stadion malih sportova (1968); gradska kapela (1969); Motel „Jastreb” (1971); dječiji vrtić (1971); katolička Crkva Sv. Ćirila i Metodija (1973); Investiciona banka (1974); Spomen-dom u Bogetićima (1980); Motel „Grotta Regina”, Bari, Italija (1974), koautor Šemsudin Horezić, arh. Petar Krstić. Svoje osjećanje funkcionalnog i konstruktivnog oblikovanja prostora Vukajlović razrađuje u sistemu modularne heksagonalne mreže. Ona u njegovom slučaju nije „jedna od mogućnosti” organizacije prostora, nego filozofija ljudskog bitisanja u prostoru. Taj način razmišljanja izražen je na Motelu „Jastreb”, gdje, podižući heksagon u izometrijske ravni, konstruiše krovne kosine u lebdeću skulpturalnost, čime motel dobija organski atraktivnu formu krajnje neočekivanu u nikšićkom kamenitom pejzažu. Primjereno svijetu dječije igre, oblikuje dječiji vrtić u Nikšiću, za koji je dobio Borbinu nagradu. Heksagon je doživio adekvatnu primjenu dječijeg boravka, igre i mašte, kao da je nastao iz čina igre – rijedak slučaj dosljednosti funkcije i namjene u arhitekturi objekta. Na kapeli u Nikšiću arhitektura tj. forma proizlazi iz funkcije objekta. Postignut je memorijalni duh mjesta u sveukupnom ambijentu. O imenu i djelu S. Vukajlovića pisano je u: A. Markuš, Arhitektura 106, Arhitektonski forum, 2006; Z. Manević, Leksikon neimara, Građevinska knjiga, 2008; R. Alihodžić, Arhitektura u Crnoj Gori 1965–1990. (Kroz prizmu ’Borbine’ nagrade), CANU, 2015; A. Markuš, Posebna zaštita nasljeđa kulture XX vijeka u Crnoj Gori (I dio) – 48 arhitektonskih djela, Arhitektonski forum, 2017; V. Bojković, „Hexagonal Architecture of Slobodan Vukajlović: An Example of the City Chapel in Nikšić City, Montenegro”, Histories of Postwar Architecture, 2017. Retrospektivna izložba S. Vukajlovića „Budućnost budućnosti je u sadašnjosti” organizovana je u JU Muzeji i galerije Nikšić (2016) i Galeriji ULUCG-a, Podgorica (2017). Snimljen je Omaž arhitekti dr Slobodanu Vukajlovću (reportaža RTV Nikšić, 2016). Učestvovao je na brojnim simpozijumima, savjetovanjima i kongresima iz urbanističko-arhitektonske djelatnosti u Jugoslaviji, međunarodnim kongresima arhitekata-konzervatora u Veneciji i urbanista u Barseloni. Dobitnik je Republičke Borbine nagrade za dječiji vrtić u Nikšiću (1971); Nagrade „18. septembar” grada Nikšića za gradsku kapelu (1969); I nagrade na Jugoslovenskom konkursu mikroreona Senjak za projekat „Stan Jugoslovena” (1969). Bio je član strukovne organizacije IKOMOS-a za kulturnu baštinu.

S. Mitrović