Ksenija Vujović-Tošić, Autoportret, NMCG, Cetinje
Vujović-Tošić, Ksenija, slikarka (Trst, 23. I 1930 – Podgorica, 1999). Prva akademska slikarka u Crnoj Gori. Kćerka slikara → Sava Vujovića. Završila je ALU u Ljubljani 1953, a zatim 1955. specijalni tečaj kod slikara prof. F. Mihaliča. Radila je u Sloveniji kao prof. likovnog vaspitanja (Mengeš, Ljubljana). Od 1958. živjela je u Podgorici. Bavila se pedagoškim radom. Povremeno je boravila u Italiji i Francuskoj. Tematski se opredijelila za slikanje pejzaža, mrtve prirode (Fazani) i portreta (Autoportret, Portret dame). Radila je u ulju i pastele. Njena intimistički orijentisana djela karakteriše: bogata skala oker i smeđih tonova, široki gest kojim nanosi nešto pastozniji pigment, osjećaj za materijalizaciju i klasična kompozicijska rješenja koja predmet stavljaju u prvi plan. Na detaljima iz prirode (Lotos, Rogoz) linearnim ritmovima postiže dinamičnost. Na pejzažima (pasteli) suptilnim valerskim nijansiranjem dočarava poetski štimung. Bavila se grafikom koju je objavljivala u slovenačkim novinama i Pobjedi (Motiv iz Herceg Novog, Barka, Maslina). Samostalne izložbe: Titograd, Cetinje, Nikšić. Kolektivno je izlagala u zemlji i inostranstvu: Rumunija, SSSR, Italija, Belgija, Francuska, Danska, Egipat, Tunis, Kipar, Turska, Bugarska, Norveška, Austrija, Njemačka. Od 1956. učestvovala je na izložbama ULUCG-a. Dobitnica je Prešernove nagrade, Ljubljana (1954) i Nagrade Cetinjskog salona jugoslovenske likovne umjetnosti „13. novembar” (1967, 1974). Bila je članica ULUCG-a od 1958.
Literatura i izvor: Č. Vuković, pred. kat. Ksenija Vujović Tošić, retrosp. izložba, Moderna galerija, Podgorica, novembar 1994; N. Vujošević, „Ksenija Vujović Tošić: slikarka sublimnih lirskih ishoda”, Memento, crnogorska moderna umjetnost, drugo dopunjeno izdanje, Podgorica, 2016, 301–304.
Lj. Zeković