Voljavac kod Bijelog Polja, Crkva Sv. Bogorodice, arhitektura, slikarstvo, anonim (kraj XII, polovina XIII v.). Bogorodičina crkva kod sela Voljavac, na ušću Bistrice u rijeku Lim, nalazi se nedaleko od Bijelog Polja. Na osnovu arhivskih podataka smatra se da ju je krajem XII v. (prije 1196) podigao veliki župan Stefan Nemanja. Hram predstavlja građevinu jednobrodne osnove sa širokom polukružnom apsidom na istočnoj i pripratom na zapadnoj strani. Pomoću dva para dvostepenih pilastara, na koje se nadovezuju prislonjeni lukovi, unutrašnji prostor Bogorodičine crkve je podijeljen na tri traveja. Pored poluobličastog svoda, kao arhitektonske karakteristike uočavaju se plitke lezene sa slijepim arkadicama, koje oživljavaju bočne fasade. Crkva, koja je dugo vremena bila u ruševnom stanju, potpuno je rekonstruisana i stilski pripada romaničkoj arhitekturi. Nemanjinu zadužbinu obnavlja kralj Uroš I polovinom XIII v., nakon čega je bila i živopisana. Najveći dio fresko-dekoracije je uništen, no na osnovu izvještaja starijih istraživača saznaje se o dijelu tematike u priprati, gdje su u donjim zonama bile naslikane figure pripadnika dinastije Nemanjića i jedna figura u monaškoj odeždi – moguće lik arhiepiskopa Save II, brata ktitora obnove. Ostaci freskopisa, moguće mlađi od onih u priprati, vidljivi su i na spoljnoj strani zapadne fasade, gdje su identifikovani lik arhanđela Mihaila i scene Rođenja i Vavedenja Bogorodice. I pored skromnih ostataka, slikarstvo Crkve Sv. Bogorodice u Voljavcu smatra se važnim slikarskim ostvarenjem, koje je plod angažmana autora koji će živopisati srpski Manastir Sopoćani.