Ulcinj, Katedrala Sv. Marije, arhitektura, anonim (XIII v.). Ostaci jedne veće građevine sa romano-gotičkim karakteristikama, otkriveni u starom ulcinjskom gradu, prema mišljenju više istraživača, pripadali su katedralnoj crkvi Sv. Marije, koja se u istorijskim izvorima po prvi put pominje 1251. pod imenom Santa Maria Mater Ecclesiae. Izgrađena je na lokaciji nekadašnje male preromaničke crkve iz IX v. Na osnovu rezultata arheoloških istraživanja, može se zaključiti da je riječ o povećoj građevini sa polukružnom apsidom i unutrašnjim prostorom podijeljenim na četiri traveja. Od ostalih relevantnih arhitektonskih karakteristika zanimljivim se čini ostatak portala sa romano-gotičkom profilacijom. Pretpostavlja se da je u prošlosti uz crkvu postojala visoka kula-zvonik. Nekadašnje fresko-slikarstvo sačuvano je u minornim tragovima, nedovoljnim za pouzdanu stilsko-hronološku analizu. U Katedrali Sv. Marije bio je sahranjen zetski vladar Đurađ II Stracimirović Balšić.
Literatura: Đ. Bošković, P. Mijović, M. Kovačević, Ulcinj, Beograd, 1981; R. Vujičić, Srednjovjekovna arhitektura i slikarstvo Crne Gore, Podgorica, 2007.
A. Čilikov