Ugljen, Zlatko, bosanskoherceg. arhitekta (Mostar, 13. IX 1929). Diplomirao je na Arhitektonskom odsjeku Tehničkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu (1958). Bio je učenik prof. J. Neidhardta, pionira arhitekture bosanskohercegovačke moderne. Radio je kao redovni prof. na AF i ALU u Sarajevu, a od 2001. kao prof. emeritus na oba fakulteta. Ugljenov arhitektonski opus čini preko 200 realizovanih građevina različitih namjena – stambene, poslovne, turističke, sportske, sakralne, mnoge urađene u duhu total dizajna. Polazište svog autorskog izraza pronalazi u bogatstvu tradicionalnih modela narodne arhitekture, transponujući ih u modernu graditeljsku praksu. Izvedeni projekti u Crnoj Gori: Hotel „Fjord”, Kotor (1986), nekada najveći kotorski hotel, lociran je na krajnjem jugoistočnom dijelu Bokokotorskog zaliva, na mjestu Hotela „Slavija” izgrađenog između dva svjetska rata, a stradalog u zemljotresu 1979. „Fjord” je izgrađen na samoj obali, gdje more i riva postaju funkcionalni dio partera hotela. Ugljen je projektovao masivni turistički kompleks, transponujući srednjovjekovnu urbanu matricu Kotora, kako u horizontali tako i vertikali, igrom kubusa i krovova na jednu i dvije vode, sa direktnom idejom starih urbanih skolopova istorijskih primorskih naselja. Nejednake fasade, otvori i terase, ne doprinose jedinstvu forme objekta koliko teže uklapanju u urbanu matricu i ambijentalno okruženje. Takav prostorno-ambijentalni koncept uslovio je složenu i nefunkcionalnu tehnologiju hotela i ugrozio ekonomsku održivost objekta. Hotel je bio u funkciji samo 19 godina. Nakon privatizacije na početku XXI v., dugo je stajao zapušten, da bi 2018. bio srušen. Ostali izvedeni projekti: Šerefudinova Bijela džamija u Visokom (1969–1979), za koju je 1983. dobio prestižnu međunarodnu nagradu za arhitekturu „Aga Khan” i koja je ušla u mnoge enciklopedije savremene arhitekture. Na sakralnim objektima Ugljen ističe konstruktivno načelo. Arhitekturu pretače u skulpturu, radi total dizajn. Bijeli modernistički volumeni, čista geometrijska tijela i specifično prilagođavanje prirodne svjetlosti u prostoru, otkrivaju uticaje Le Korbizjeove sakralne arhitekture, gdje je fenomen svjetlosti u službi mističnosti prisutne u vjerskim objektima. Izdvaja se i Narodno pozorište u Zenici (1974), koautor akademik J. Finci, za koje su dobili Saveznu Borbinu nagradu za arhitekturu 1978. I ovdje primjenjuje model total dizajna. Monumentalno zdanje projektovano je u čistim geometrijskim oblicima kocke, valjka i zarubljene piramide, a sagrađeno bijelim zidnim platnima, staklenim površinama i čelikom, sa asocijacijom na zeničku Željezaru. Redovni je član ANUBiH, a dopisni član HAZU i SAZU.
Izvor: Biografija Zlatka Ugljena, na: http://www.superprostor.com…; O Hotelu ’Fjord’, na: https://dvarp.me… (pristup 29. VIII 2019).
S. Mitrović