Jozef Tominc, Petar II Petrović Njegoš, 1837, NMCG, Cetinje
Tominc, Jozef (Giuseppe Tominz, Josip), sloven. slikar (Gorica, 6. VII 1790 – Gradišče, Nova Gorica, 24. IV 1886). Slikarstvo je studirao u Veneciji i Rimu. U periodu 1830–1850. djelovao je većinom u Trstu, a potom u Gorici. Radio je kompozicije s religioznom tematikom, ali je postao poznat i uvažen zahvaljujući portretima koji imaju obilježja profinjenog bidermajera. Glavna djela pohranjena su mu u Narodnoj galeriji u Ljubljani, u Muzeju Pinacoteca Revoltella u Trstu, te Muzeju u Gorici. U Trstu, u ljeto 1837, portretisao je Principa di Montenegro, kako su, u evropskim metropolama, nazivali Njegoša. Dostojanstveno, bez teatralne patetičnosti, predstavljen je gospodar Crne Gore, pjesnik i vladika – „dva najspiritualnija zanimanja”. U raskošnoj velikodostojničkoj odeždi, sa crnom pankamilavkom na glavi, s melanholičnim pogledom, koji je „tako moćno prodirao kroz prostor i vrijeme”, Njegoš je u sjedećem stavu za stolom na koji se oslanja desnim laktom. Na stolu se nalazi neznana slika, čija se pozadina vidi. Iza slike, takođe na stolu, nalazi se presavijen komad hartije na kome je napisano Reverendisimo Pietro Petrovich Arcivescovo e Vladica Montengro e Della Berda. Ovaj reprezentativni portret Petra II Petrovića Njegoša, sa vidnom psihološkom komponentom i majstorstvom u modelovanju materije, čuvao se do 1892. u Muzeju Revoltella u Trstu, a onda ga je otkupio Vuko Vuletić, vlasnik → Hotela „Lokanda” na Cetinju. U vremenu između 1895. i 1898. portret je prodat generalici Manojlović, koja ga je odnijela na porodično imanje u Opovu (Banat). Nakon njene smrti, naslijedila ga je njena rođaka, od koje je otkupljen (1949) i predat cetinjskim muzejima na čuvanje.
Literatura: Dr Lj. Durković-Jakšić, Njegošev lik, Cetinje, 1963.
N. Martinović