Gojko Todić, Banski stanovi, 1931, Cetinje

Todić, Gojko, srp. arhitekta (Bosanska Gradiška, 12. VIII 1896 – ?). Diplomirao je arhitekturu na Tehničkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Radio je u Ministarstvu građevina Kraljevine SHS (od dvadesetih do tridesetih godina XX v.). Projektovao je više vila i javnih građevina u Beogradu ili nadzirao njihovu gradnju, te postao dvorski arhitekta kraljevske porodice Karađorđević. Izvedeni projekti u Crnoj Gori: Banski stanovi, Cetinje (1931) – dvije kolektivne stambene zgrade izgrađene za službenike Zetske banovine. Projektovane su u stilu moderne sa naglašenim primorskim elementima, kombinujući kamen u „kiklopskom” slogu na prizemnom dijelu, dok su gornja dva sprata malterisana. Lođe na spratovima sa zidanim kvadratnim stubovima, obloženim pločama od kamena, i lučnim arkadama, pragovima od masiva kamena, kombinuju arhitekturu moderne sa neoromaničkim elementima karakteričnim u arhitekturi Cetinja. Zgrade imaju visoke podrume, a završene su limenim krovovima nepravilne osnove, na četiri vode. Stanovi su raskošne kvadrature, sa visokim plafonima, dvokrilnim vratima, salonskog karaktera. Ovo su prvi pimjeri kolektivnog stanovanja u Crnoj Gori između dva rata, za više socijalne slojeve. Ostali izvedeni projekti: zgrada kratkotalasne radio-stanice u Zemunu – Radio Beograd (1938); Ministarstvo građevina Kraljevine Jugoslavije, Beograd (1939) – primjer predratnog srpskog monumentalizma u arhitekturi. Angažovan je od Dvora za nadzor nad gradnjom kraljevske rezidencije Beli dvor (1934–1936), Skupštine Kraljevine Jugoslavije (1936) i rekonstrukciju Narodnog pozorišta u Beogradu (1941). Todić je projektovao brojne javne zgrade širom Kraljevine Jugoslavije.

Literatura i izvori: D. Martinović, U. Martinović, Cetinje – spomenici arhitekture, Cetinje, 1980, 145–146; https://www.sremskenovine.co.rs… (pristup 24. VII 2019); https://www.facebook.com… (pristup 24. VII 2019); https://www.vk.sud.rs… (pristup 24. VII 2019).

S. Mitrović