Hristifor Rafailović, prijestona ikona Hrista, ikonostas Crkve Sv. Ilije u Petrovcu, 1839.

Rafailović, Hristifor, slikar iz Risna, Boka Kotorska (posljednje decenije XVIII v. – šezdesete godine XIX v.). Mlađi sin → Vasilija Rafailovića; pripada trećoj generaciji slikara koji su nastavili da stvaraju zografska djela po uzoru na svoje pretke. Imao je dva sina – → Iva i → Jova. Vjerovatno je za slikarske zasluge dobio 1808. od cetinjskog vladike Petra I kuću u selu Nalježići, Kotor, na poklon. Prvi datirani rad vezuje se za ikonostas iz 1813, urađen za Crkvu Rođenja Bogorodice u Kovačima, Kotor. Ikonostasi i ikone crkava u Ceklinu i Dupilu u Crmnici iz 1816, i Krtolama kod Tivta, urađen 1820, za koje se zna da su Hristiforovo djelo – nijesu sačuvani. Tih godina, za ikonostas Sv. Đorđa u Šišićima naslikao je red – pojas sa apostolima, a slikarski je intervenisao na ikonostasnom krstu. Nakon završetka tog rada, uradio je ikonostas u Crkvi Rize Bogorodice u selu Krimovica (1820). Hristiforova slikarska aktivnost vrlo je obimna i može se pratiti u rasponu dužem od 50 godina. U početku, slikar se u većoj mjeri oslanjao na slikarska iskustva i rješenja porodične zografske tradicije, ali će već od 1820. u svoje slikarstvo uvesti elemente ruskog ikonopisa i prepoznatljive karakteristike baroknog slikarstva. Ruski ikonopisački uticaj u većem obimu pokazuju radovi sa ikonostasa Crkve Sv. Đorđa u Sutvari, Kotor, iz 1825. i ikonostasa Crkve Sv. Jovana u Gorovićima, Kotor, iz 1834, kada radi na slikanju ikona u selu Kovači, Kotor. Prijestone ikone sa ikonostasa u Crkvi Sv. Ilije u Petrovcu su iz 1839, a ikonostas Crkve Sv. Dimitrija u Nalježićima, Kotor, koji je majstor uradio 1842, pokazuje vidljivo prisustvo ruskog ikonopisa. Tih godina, majstor je oslikao fresko-tehnikom zidani ikonostas u crkvi sela Vrela. Ovom plodnom majstoru pripisuju se i ikonostasi koji nijesu sačuvani u crkvama Sv. Neđelje i Sv. Petra u Pelinovu, Kotor (1844), Sv. Teodora u Zagori u Grblju, i nestali iz crkve u Golubovcima, Ukropcima (Grbalj) i Sv. Ilije u Zagori. Posljednji pomen njegovog imena je u ugovoru koji se odnosi na izradu ikonostasa u Crkvi Sv. Gospođe u Dodošima na Skadarskom jezeru, koji je sačinjen 1854. između njega i sina mu Iva sa porodicama i poručioca.

Literatura: P. Mijović, Bokokotorska slikarska škola XVII–XIX vijek, Titograd, 1960.

S. Raičević