Rođenje Hristovo, freska, manastir, Crkva Bogorodice, Podmaine kod Budve
Jovan Preteča sa krilima, freska, priprata Crkve Bogorodice, Podmaine kod Budve
Manastir, Podmaine kod Budve
Podmaine kod Budve, manastir, Crkva Bogorodice, arhitektura, freske, anonim (XVII v.). Manastirski kompleks u Podmainama pominje se i kao Manastir Podostrog. Čini ga nekoliko objekata povezanih u cjelinu izdvojenu od velike, nove crkve, podignute 1747–1756. U sklopu starijih povezanih objekata sagrađena je i mala crkva posvećena Bogorodici, koja ima pravougaonu osnovu, usku pripratu i naos. Intenzivnija izgradnja manastira otpočela je 1630. na temeljima starije građevine. Zasveden je poluobličastim svodom blago prelomljenim u tjemenu i nema oltarsku apsidu. Manastir je bio ljetnja rezidencija crnogorskih mitropolita. Ulaz na zapadnom zidu zazidan je i premješten na južni zid. Crkva Bogorodice ima djelimično sačuvane freske. Prizemni pojas sokla dekorisan je ornamentima u vidu krugova. U prvoj zoni na južnom zidu predstavljene su figure svetitelja, među kojima se prepoznaje Sv. Sisoje nad grobom Aleksandra Velikog, slijedi predstava ratnika dva Teodora i proroka Jeremije. Tu je prikazan i Sv. Stefan Dečanski kojeg Bogorodici privodi Sv. Nikola. Na zapadnom zidu prikazani su arhanđel Mihailo, Konstantin i Jelena, a na sjevernom se razaznaju likovi Sv. Save i Sv. Simeona Srpskog, kao i još četiri neidentifikovana svetitelja. Na ovom zidu je i scena Vizija Petra Aleksandrijskog. U trećoj zoni su prikazane scene iz Bogorodičinog života i ilustracije stihova njenog akatista. Na zapadnom zidu je Uspenje Bogorodičino, a na istočnom je scena Silazak Sv. duha. U četvrtoj zoni na južnom zidu poređane su scene iz ciklusa Velikih praznika i Stradanja Hristovih. U tjemenu poluobličastog svoda ređaju se prikazi vidova Hrista iz Vaznesenja, Starca danima, Bogorodice sa Hristom i Anđela Velikog savjeta. U priprati je kompozicija Čudo u Kani i lik Jovana Bogoslova. Na istočnom zidu ilustrovan je Strašni sud, a na južnom Gostoljublje Avramovo. Dimenzije hrama nijesu spriječile freskopisca da i u ovako malom prostoru prikaže veliki broj svetitelja i ciklusa. Sudeći po prepisanom natpisu, freske su nastale 1630. i djelo su nepoznatog majstora.
Literatura: D. Đurašević, „Crkva manastira Podmaine”, Kulturno nasljeđe, Cetinje, 1985, 164–175.
S. Raičević